Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Targu
Towarzystwo Bursy Gimnazjalnej im. dra Jana Bednarskiego
serdecznie zapraszają na
WIECZORNE SPOTKANIE W BURSIE GIMNAZJALNEJ
Z HISTORIĄ, TRADYCJĄ I KULTURĄ W TLE
oraz
połączony z prezentacją multimedialną wykład
Roberta Kowalskiego
POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORYCZNE
ŚRODOWISKO HISTORYKÓW I REGIONALISTÓW W SŁUŻBIE
MIESZKAŃCÓW PODHALA 2004-2014
który odbędzie się w dniu 21 lutego (piątek) 2014 r.
o godz. 18.00 w budynku Bursy Gimnazjalnej, ul. Nadwodnia 5 w Nowym Targu
Po wykładzie w auli Bursy odbędzie się spotkanie działaczy i sympatyków Towarzystwa
z okazji przypadającego jubileuszu 10-lecia powstania Oddziału PTH w Nowym Targu.
Serdecznie zapraszamy !
* * *
Po dwumiesięcznej przerwie Polskie Towarzystwo Historyczne wznawia cykl otwartych wykładów naukowych pod wspólnym hasłem: „Wieczorne spotkania w Bursie Gimnazjalnej z historia, kultura i tradycją w tle”. Pierwszy w szóstej już edycji referat związany będzie z przypadającym w tym roku jubileuszem 10-lecia powstania Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Nowym Targu. Wykład nt. Polskie Towarzystwo Historyczne - środowisko historyków i regionalistów w służbie mieszkańców Podhala 2004-2014, wygłosi Robert Kowalski prezes oddziału. Po wykładzie w auli Bursy Gimnazjalnej odbędzie się spotkanie działaczy i sympatyków Towarzystwa. Serdecznie zapraszamy !
* * *
Nowotarski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego został powołany 12 lutego 2004 r. Uchwałą Zarządu Głównego PTH w Warszawie. Od tego momentu jednostka terenowa tego najstarszego stowarzyszenia historyków polskich, poprowadzi aktywną działalność naukową, edukacyjną i wydawniczą.
Oddział w Nowym Targu zostały założony przez członków działającej od stycznia 2003 r. Komisji Historii Wojskowości oraz historyków i regionalistów. Nadrzędnym celem jego istnienia stał się rozwój historycznych badań regionalnych oraz upowszechnianie wiedzy na temat Podhala, Spisza, Orawy, Pienin i Ziemi Podbabiogórskiej. Towarzystwo od początku swego powstania gromadzi, porządkuje i zabezpiecza materiały mające znaczenie dla nauki o regionie, organizuje wyprawy naukowo-badawcze, wykłady, konferencje, seminaria, wystawy czasowe, promuje w środowisku ciekawe publikacje, prowadzi także własną działalność wydawniczą. Zabiera głos w istotnych sprawach dot. życia społecznego regionu a także angażuje się w ochronę narodowego dziedzictwa kulturowego.
Od 2004 r. związany jest Deklaracją Współpracy z najważniejszymi organizacjami społeczno-kulturalnymi działającymi w regionie tj. Związkiem Podhalan, Towarzystwem Przyjaciół Orawy oraz Związkiem Polskiego Spisza. W 2012 r. był natomiast inicjatorem powołania Forum Małopolskich Oddziałów Polskiego Towarzystwa Historycznego, w ramach którego współpracują cztery jednostki terenowe Towarzystwa z Nowego Sącza, Tarnowa, Limanowej i Nowego Targu.
Struktura organizacyjna oddziału w ciągu dekady ewaluował i obecnie jego członkowie działają w dwóch komisjach tematycznych: Komisji Historii Wojskowości i Komisji Kultury oraz w Grupie Eksploracyjno-Badawczej. W latach 2007-2012 r. w strukturze oddziału funkcjonowała również Grupa Rekonstrukcji Historycznych „Podhale w ogniu”.
Realizując cele statutowe Oddział współpracuje z władzami samorządowymi: gminnymi i powiatowymi a także z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego i Wojewódzkim Małopolskim Konserwatorem Zabytków w Krakowie. Ponadto z instytucjami naukowymi: Uniwersytetem Jagiellońskim, Politechniką Krakowską, Państwową Podhalańską Wyższą Szkołą Zawodową w Nowym Targu, Muzeum Lotnictwa w Krakowie, Muzeum Inżynierii Miejskiej w Krakowie, Muzeum Armii Krajowej w Krakowie, Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem, Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu i Tarnowie, Muzeum Regionalnym Ziemi Limanowskiej w Limanowej, Muzeum Podhalańskim w Nowym Targu, Instytutem Pamięci Narodowej w Krakowie.
Ważnymi partnerami są organizacje społeczne i pozarządowe działające w regionie: Towarzystwem Przyjaciół Fortyfikacji, Związkiem Polskiego Spisza, Związkiem Podhalan, Towarzystwem Przyjaciół Orawy, Polskim Towarzystwem Turystyczno-Krajoznawczym, Towarzystwem Miłośników Piwnicznej, Towarzystwem Miłośników Ziemi Jordanowskiej, a także z Parkami Narodowymi: Babiogórskim, Gorczańskim, Pienińskim Parkiem Narodowym oraz Towarzystwem Bursy Gimnazjalnej.
Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego swoją działalność realizuje na trzech płaszczyznach: naukowej, edukacyjnej i wydawniczej. Jednym z najważniejszych przejawów aktywności Oddziału jest działalność naukowo-badawcza, która wyraża się w realizacji kilku programów badawczych takich jak: „Gorczańskie cienie”, „Lotnicze ślady w Gorcach”, „Umocnienia polowe na Podhalu, Spiszu, Orawie i w Pieninach”, „Lwowskie Noviforiana”, „Podhalańsko-suska Lista Katyńska” i inne. Wyniki prac prezentowane są na wystawach czasowych oraz omawiane na regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych konferencjach naukowych.
W ciągu dekady Oddział było organizatorem i współorganizatorem blisko 40 konferencji, seminariów i sympozjów naukowych o charakterze międzynarodowym, ogólnopolskim i regionalnym współpracując w tym zakresie ośrodkami i instytucjami naukowo-badawczymi. Do najważniejszych należy zaliczyć: „Artyleria forteczna na Podhalu i nad Adriatykiem”, „Kampania wrześniowa 1939 roku na Ziemi Jordanowskiej”, „Zaolzie-Jaworzyna 1938 r. Akt bezpodstawnej agresji czy sprawiedliwość dziejowa?”, „Zbójnictwo i bunty chłopskie na Podhalu w XVII w.”, „Małopolska i Podhale w latach Wielkiej Wojny 1914–1918”, „Gorce w latach wojny i okupacji 1939-1945”, „Ks. Michał Głowacki a Powstanie Chochołowskie w 160 rocznicę wydarzeń”, „Wokół legendy „Ognia”. Opór wobec zniewolenia: Polska – Małopolska – Podhale 1945-1956”, „Żołnierze majora „Borowego” Armia Krajowa w Małopolsce i na Podhalu”, „Dzieje wojen i wojskowości w badaniach regionalnych od starożytności do współczesności”, „Karpaty pełne czarów. O wierzeniach, medycynie i magii ludowej Karpat polskich”.
Towarzystwo, prowadzi działania edukacyjne i popularyzacyjne skierowane głównie do dzieci i młodzieży. Jest organizatorem i współorganizatorem konkursów historycznych m.in. Od osady Stare Cło do miasta Nowy Targ, czy plastycznych Moje miasto wczoraj i dziś. Oddział był również współorganizatorem wraz Biblioteką Pedagogiczną w Nowym Targu konkursy międzyszkolne: Osobliwości mojej miejscowości oraz Osobliwości mojego regionu. Ich celem było: umożliwienie uczniom zdobycia wszechstronnej wiedzy o własnym regionie, wprowadzenie w świat tradycji i związanych z nią wartości, wspieranie kontaktów z instytucjami kulturalno-oświatowymi na terenie Spisza, Podhala i Orawy, uwrażliwienie na wartość własnego regionu i kraju, doskonalenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, rozbudzenie zainteresowań uczniów, wyzwolenie w nich kreatywności literackiej, fotograficznej, plastycznej.
Istotna część działań edukacyjnych była latach 2007-2012 Grupa Rekonstrukcji Historycznych „Podhale w ogniu”. Członkowie tej sekcji uczestniczyli w licznych uroczystościach patriotycznych na Podhalu, ale także organizowali przedsięwzięcia edukacyjne takie jak pikniki edukacyjno-historyczne, inscenizacje i rekonstrukcje historyczne.
Nowatorski Oddział PTH organizował także liczne wystaw czasowe i to zarówno w Nowym Targu jak i w regionie. Łącznie opracowano i zrealizowano ponad 50 wystaw czasowych. Do najważniejszych należy zaliczyć: „Zaolzie – Jaworzyna 1938”, „Lwowskie Noviforiana” „Katyń 1940. Pamiętamy”, „Dr Jan Bednarski (1860-1926)”, „Podhale niezłomne 1939-1945”, „Dzieje Bursy Gimnazjalnej w dokumencie i fotografii utrwalone”, „Tutaj w Tatrach czułem się najlepiej”. Wizyty Prezydentów II RP w Nowym Targu i na Podhalu, „Lenin wiecznie żywy … plakaty propagandowe w PRL-u”, „Historia ludzkich osiągnięć. Rola świadectw szkolnych i dyplomów zawodowych w życiu człowieka”.
W latach 2006-2010 był organizatorem i współorganizatorem rajdów historyczno-edukacyjnych: Rajd Szlakami Żołnierzy Józefa Kurasia „Ognia”(trzy edycje: 2006, 2007 i 2008) oraz Rajd Szlakami Żołnierzy 1 Pułku Strzelców Podhalańskich (2009 i 2010). Jedną z form współpracy ze środowiskiem nauczycielskim organizacja od 2007 r. cyklu warsztatów metodycznych, realizowane wspólnie z Delegaturą Małopolskiego Kuratorium Oświaty w Nowym Targu oraz z Instytutem Pamięci Narodowej w Krakowie.
Ważnym obszarem aktywności PTH jest działalność wydawnicza. Oddział jest wydawcą trzech cenionych w środowisku serii publikacji naukowych: „Podhalańskie Monografie Historyczne” oraz „Prace Komisji Wojskowości” i „Prace Komisji Kultury”. Ponadto, nakładem Towarzystwa ukazują się wydawnictwa pokonferencyjne oraz foldery z wystaw czasowych. W latach 2003-2014 Oddział wydał 20 publikacji naukowych, popularno-naukowych.
Pasja i kreatywność osób tworzących nowotarski Oddział PTH są gwarantem realizacji wielu ciekawych przedsięwzięć, co nie wyklucza konieczności pozyskiwania nowych sił mogących stać się źródłem cennych inicjatyw. Dla wszystkich identyfikujących się z programem szeregi Towarzystwa stoją otworem. Oddział powstał z zamiarem zjednoczenia przedstawicieli świata nauki, kultury i sztuki we wspólnej pracy na rzecz pogłębiania wiedzy o przeszłości dziejowej regionu. Jego ambicją jest pełnienie roli ośrodka kreującego, integrującego i koordynującego wszelkie podejmowane w tym kierunku działania twórcze i popularyzatorskie.
