Słowo o Profesorze Edwardzie Włodarczyku
W dniu 7 kwietnia 2021 roku po ciężkiej chorobie odszedł do Wieczności nasz przyjaciel, a dla wielu także nauczyciel i mentor Profesor Edward Włodarczyk.
Całe życie związany był z Pomorzem Zachodnim, ale umysłem i sercem przekraczał granice lokalne, regionalne, państwowe. Urodził się 5 października 1946 roku w Gilowie nieopodal Strzelec Krajeńskich w rodzinie nauczycielskiej. Historię studiował na Wydziale Filologiczno – Historycznym Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w 1977 roku doktoryzował się na podstawie dysertacji pt.: Wielki przemysł Szczecina w l. 1850 – 1914, napisanej pod kierunkiem prof. Bogdana Dopierały. Tam też obronił w 1989 roku rozprawę habilitacyjną zatytułowaną Rozwój gospodarczy miast pruskich prowincji nadbałtyckich w l. 1808 – 1914. W 1999 z rąk Prezydenta RP uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych.
Naukowo Profesor Edward Włodarczyk zajmował się dziejami miast portowych Pomorza i regionu południowego Bałtyku w XIX i I połowie XX wieku. Badał ich gospodarkę, w tym morską, ale także śledził procesy kształtowania się społeczeństw miejskich i zachodzące w nich przemiany. Wiele miejsca poświęcał rozwarstwieniu majątkowemu w nadbałtyckich miastach. Interesowały Go także procesy industrializacyjne i urbanizacyjne obejmujące w XIX i początkach XX wieku całą Europę Północną. Zajmował się również handlem morskim i polityką morską państwa pruskiego w II połowie XIX i na początku XX wieku. Swe prace Profesor Edward Włodarczyk publikował we wiodących czasopismach krajowych i zagranicznych. Łącznie opublikował ponad 230 monografii autorskich, prac zbiorowych, artykułów, rozpraw naukowych i recenzji w językach polskim, niemieckim i angielskim. Za swą pracę naukową był wielokrotnie nagradzany, ale szczególnie cenił sobie Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska (2000), nagrodę zespołową Ministra Edukacji Narodowej (2001) i podwójnego Nobla Zachodniopomorskiego (2007 i 2012). Ostatnią publikacją, którą obdarzył nas tuż przed Świętami Bożego Narodzenia są Studia z dziejów pruskiej gospodarki i polityki morskiej w latach 1815-1939.
Przez wiele lat Profesor Edward Włodarczyk był twarzą szczecińskiego środowiska historycznego i – szerzej – humanistycznego. Od 1996 roku pełnił funkcje dziekana Wydziału Humanistycznego, następnie dyrektora Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych, prorektora i rektora Uniwersytetu Szczecińskiego. Przez lata pełnił funkcję redaktora naczelnego rocznika „Studia Maritima”, wchodził w skład redakcji wielu czasopism naukowych, w tym np. „Zapisek Historycznych”, „Dziejów Nowożytnych”, „Studiów Zachodnich”, „Śląskiego Kwartalnika Historycznego Sobótka”.
Wielce doceniał rolę Polskiego Towarzystwa Historycznego. Przez wiele lat był prezesem szczecińskiego oddziału, a od roku 2000 członkiem Zarządu Głównego i jego wiceprezesem. Z inspiracji Profesora i pod Jego opiekuńczymi skrzydłami w Szczecinie w 2014 roku odbył się XIX Powszechny Zjazd Historyków Polskich „Polska – Bałtyk – Europa”.
Dla tych, którzy mieli szczęście poznać Go osobiście był symbolem najlepszych cech polskiego profesora: stonowany, dystyngowany, nienagannie ubrany, o zawsze głębokiej refleksji, odkrywający nowe horyzonty myślowe, umiejący zażegnać najpoważniejsze konflikty i spory. Dla nas, osób mu bliskich, był po prostu dobrym człowiekiem, przy którym życie stawało się lepsze i łatwiejsze.
Będzie nam go brakowało.
