Ratusz wypełniony czarami, magią i wierzeniami ludowymi
W czwartek 8 października 2015 r. w nowotarskim ratuszu odbyło się kolejne spotkanie w ramach programu edukacyjno-naukowego pn. „Karpaty pełne czarów”. Jest on realizowany przez Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Nowym Targu we współpracy z instytucjami kultury na terenie województwa małopolskiego. Składa się na niego kilka działań m.in. prezentacja wydanej w połowie roku publikacji naukowej, warsztaty kulturoznawcze dla młodzieży oraz wernisaże wystawy fotograficznej. Wydana został także limitowana seria ośmiu widokówek - zdjęć autorstwa Pani Zofii Kity. Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Województwa Małopolskiego oraz Powiatu Limanowskiego.
Jednym z partnerów projektu jest Muzeum Podhalańskie
im. Czesława Pajerskiego w Nowym Targu, gdzie w godzinach przedpołudniowych odbyły
się warsztaty kulturoznawcze dla uczniów z Gimnazjum nr 1 w Nowym Targu. Prowadziła je Elżbieta Łukuś, historyk i etnograf z Polskiego Towarzystwa Historycznego, która przybyłej
licznie młodzieży przybliżyła zagadnienia związane z obrzędowością i zwyczajami w kulturze ludowej polskiego
Spisza. Nie zabrakło również odniesień do burzliwych dziejów tego niezwykle
malowniczego regionu Małopolski.
Popołudniu natomiast sala reprezentacyjna
nowotarskiego ratusza wypełniła się szczelnie gośćmi przybyłymi
na prezentację pracy zbiorowej pt. „Karpaty pełne czarów. O wierzeniach,
medycynie i magii ludowej Karpat polskich” przygotowanej pod redakcją Katarzyny
Ceklarz i Robert Kowalskiego. Książka ukazała się nakładem Oddziału PTH w serii
naukowej „Prace Komisji Kultury”. Wszystkich zgromadzonych powitała gospodyni
miejsca Pani Joanna Voit z Muzeum Podhalańskiego, oddając następnie głos Robertowi
Kowalskiemu, koordynatorowi programu i prezesowi nowotarskich historyków. Przybliżył on zgromadzonej publiczności
założenia programu, jego partnerów tudzież szczegółowo zawartość prezentowanej książki.
Wspomniał również postać zmarłej niespełna kilka miesięcy temu dr Urszuli
Janickiej – Krzywdy, która była jedną z
inicjatorek konferencji naukowej, jaka odbyła się w 2013 r. Wszystkie
wygłoszone wówczas referaty zamieszczono w promowanej publikacji.
W dalszej części spotkania Anna Buńda-Dorula etnolog kultury, reprezentująca nowotarski oddział PTH, wspominała pracę nad swoim artykułem, a w tejże opowieści towarzyszył jej synek, notabene również „uczestniczący” wraz z mamą w konferencji naukowej. Z kolei Elżbieta Łukuś wprowadziła zgromadzonych w nastrój tajemniczości i magii, wskazując owiane tajemnicą, pełne grozy miejsca, które możemy odnaleźć w opowieściach ludu spiskiego. Pierwszą cześć wieczoru zakończył wspaniały występ czteroosobowej Grupy Śpiewaczej „Śpisoki”. Dziewczęta wykonały a cappella kilka pieśni i przyśpiewek spiskich a ich występ nagrodzony został gromkimi brawami.
W drugiej części wieczornego spotkania organizatorzy zaplanowali wernisaż niezwykłej wystawy zatytułowanej „Magiczny świat karpackich wierzeń w fotografii Zofii Kity”. Autorka, która z uwagi na obowiązki rodzicielskie nie mogła osobiście uczestniczyć w prezentacji, jest absolwentką Uniwersytetu Rolniczego oraz Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Od szeregu lat jej pasją jest fotografia artystyczna i portretowa. Swoje zainteresowania umiejętnie łączy z pracą zawodową w rodzinnej firmie, wykonując reportaże ślubne i okolicznościowe oraz zdjęcia studyjne i reklamowe. Można je oglądać m.in. na stronie internetowej www.foto-zocha.pl. Angażuje się także w działalność społeczną na rzecz swojej „małej ojczyzny”. Jest wiceprezesem Stowarzyszenia Ziemia Limanowska „To Lubię”. Przygotowana ekspozycja jest jej pierwszą w karierze, ale jak się wydaje ten debiut jest niezwykle udany, o czym mogą świadczyć bardzo pozytywne opinie uczestników wernisażu.
Zdjęcia do tej wyjątkowej wystawy wykonane zostały w połowie sierpnia bieżącego roku w plenerach Kamionki Małej w Beskidzie Wyspowym oraz w Izbie Regionalnej w Męcinie. W sesji fotograficznej wzięły udział modelki, mieszkanki powiatu limanowskiego Panie: Marta Augustyn (Kamionka Mała), Maria Augustyn (Kamionka Mała), Dominika Bulanda (Pisarzowa), Natalia Kulig (Limanowa), Klaudia Kwaśniewska (Siekierczyna), Ewelina Łabuz (Limanowa), Stanisława Oleksy (Męcina). Stroje w jakich możemy oglądać Panie na fotografiach zostały bezpłatnie udostępnione przez Koło Gospodyń Wiejskich z Męciny.
Wieczór w ratuszu z magią, czarami i wierzeniami ludowymi zakończył wyjątkowy koncert w wykonaniu Zespołu „Tereściacy”. Jego nazwa pochodzi od potoku przepływającego przez Zawadkę Rymanowską, skąd wywodzi się dojrzała część zespołu. W roku 2015 do zespołu dołączyły trzy młode śpiewające dziewczęta z Mszany. Obydwie wioski położone są w gminie Dukla w woj. podkarpackim. Zespół śpiewa piosenki łemkowskie i ukraińskie podtrzymując w ten sposób tradycje kulturalne tego regionu. Zespół wystąpił w składzie: Anna Flip -Płóciennik – akordeon, Bogdan Płóciennik - gitara, Magda Bak – śpiew, Klaudia Trzebunia – śpiew, Klaudia Wielgosz – śpiew oraz Martyna Kosior – śpiew. Koncert zakończył się niezwykłym eksperymentem, ale jak się wydaje całkiem udanym, a mianowicie wspólnym śpiewem dziewcząt z Podkarpacia i polskiego Spisza. Warto w tym miejscu wspomnieć, iż wraz z zespołem na Podhale przyjechała kilkuosobowa delegacja mieszkańców Mszany i Zawadki Rymanowskiej z Panią Sołtys Ewą Kaczmarską- Więckowską na czele.
Na kolejne spotkanie z Karpatami pełnymi czarów zapraszamy 21 października br. do gmachu Biblioteki Pedagogicznej w Limanowej, gdzie odbędzie się prezentacja książki oraz wernisaż wystawy fotograficznej z udziałem autorki i modelek.
Fot. Arch. PTH O/Nowy Targ
