| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1657 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 17, 62.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1657, podczas znanego potopu szwedzkiego, ziemia brzeska ulega zniszczeniu wskutek rabunków wojsk Rakoczego, księcia siedmiogrodzkiego oraz króla szwedzkiego Karola Gustawa. Szczególnemu zniszczeniu ulegają wóczas Janów Biskupi, który od tego czasu — będąc wielkim miastem — nie może już podnieść się, oraz Kodeń.
Szwedzi i Siedmiogrodzianie złupiwszy w roku 1657 kościół i zniszczywszy ozdoby, zdarli z niego dach ołowiany i dzwony zabrali.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1484 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Dolnośląskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Markgraf H., Annales Glogovienses bis z. J. 1493. Nebst urkundlichen beilagen. Namens des Vereins fuer Geschichte und Alterthum Schlesiens, Breslau 1877, s. 46.
Dosłowny zapis źródła:
A. d. 1484 exorta est pestis magna in Glogovia, qualis non fuit per multos annos nec habetur in memoria hominum, et incepit circa festum Sixti et duravit usque ad adventum domini; et in ista peste mortui sunt homines parvi et magni, in summo sepulti sunt 332, qui obierunt in summo, in arena, in piscatia, in strata lapidea, sed in civiitate mortui sunt sine numero, qui sepulti sunt apud s, Joannem, Nicolaum, cruciferos et apud monachos et alibi.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Dziwoki Julia
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1236 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 484.
Dosłowny zapis źródła:
MCCXXXVI Hoc anno succensa est Oliua a paganis secundo totaliter.
Oryginalny zapis daty:
MCCXXXVI Hoc anno
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Zaćmienia |
|
Jesień |
1241 |
0 |
0 |
październik |
|
|
6 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 484.
Dosłowny zapis źródła:
MCCXLI Hoc anno, luna XXVII. Hora VIII. II. Nonas Octobris facta est eclipsis solis.
Oryginalny zapis daty:
MCCXLI Hoc anno, luna XXVII. Hora VIII. II. Nonas Octobris
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
Zima |
1247 |
0 |
0 |
grudzień |
|
|
3 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 485.
Dosłowny zapis źródła:
MCCXLVII Colbaz succensum est III. Nonas Decembris tercia feria post completorium.
Oryginalny zapis daty:
MCCXLII […] III. Nonas Decembris tercia feria post completorium.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wyładowania atmosferyczne |
|
Lato |
1253 |
0 |
0 |
lipiec |
|
|
17 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 485.
Dosłowny zapis źródła:
MCCLIII XVI. Kal. Augusti feria V. tempore capituli precussa est a tonitruo turris Colbacensis.
Oryginalny zapis daty:
MCCLIII XVI. Kal. Augusti feria V. tempore
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1265 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubuskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Engelien A. und Henning Fr., Geschichte der Stadt Landsberg an der Warthe von den ältesten Zeiten bis die Gegenwart, Landsberg a.d. Warthe 1857, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
Conrad zerstörte das Schloss Driesen, welches den Polen gehörte, die raubend in das markgräfliche Gebiet eingefallen waren. Boleslaus griff daher wiederum Zantoch an, und um den Streit zu beenden, kam man im folgenden Jahre überein, auch diese Feste zu zerstören. Się wurde jedoch bald nachher von den Polen wieder erbaut und ebenso von dem Markgrafen wieder verbrannt.
Oryginalny zapis daty:
1265
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1271 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 485.
Dosłowny zapis źródła:
MCCLXXI Marchiones Olyuam maxime dampnauerunt et totam terram Danceke deuastauerunt.
Oryginalny zapis daty:
MCCLXXI
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1271 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 28.
Dosłowny zapis źródła:
1271 litt die Stadt und Umgegend viel an Stürmen und Plünderungen in dem Kriege des Heryogs Boleslaw von Camin [sic!] mit damaligen Margrafen Otto dem Langen, welcher Letzterem Driesen und Zantock wegnahm, und dswegen mit einer Armee dem Ersten ins Land fiel und Boleslaus namentlich die Stadt Soldin mit Sturmleitern ersieg, plünderte und i Brand
Oryginalny zapis daty:
1271
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1271 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 2.
Dosłowny zapis źródła:
Hier will nun eben nicht als einen unserer Stadt schädlichen Krieges Handel anführen, den Langwierigen Gräntzß Streit, welchen Churfürst Otto der Lange mit Heryog Boleslao zu Caliss A. 1271 gehabt, da er ihm Driesen entrissen; Boleslaus aber, sich zu rachen, mit grosser Heeres Kraft in die Neu Marck gefallen, auch Soldin eingenommen und übel gehauset, nach einer Zeit wieder gekommen und biss an die Oder alles verheeret.
Oryginalny zapis daty:
A. 1271
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1271 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
1271 Litt Stadt und Land Lippehne an Stürmen und Plünderungen in dem Kriege des Herzogs Boleslaus von Calis mit dem damaligen Markgrafen Otto, dem Langen, welcher Letztern Zantoch und Driesen wegnahm, und deswegen mit einer Armen dem Erstern ins Land fiel, und Bogislaus namentlich die Stadt Soldin mit Sturmleitern erstig, plünderte und anstekte.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1273 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 485.
Dosłowny zapis źródła:
MCCLXXIII […] Marchiones terram Stitinensem et Piricensem grauiter spoliauerunt et ecclesiam nostram multum condempnauerunt.
Oryginalny zapis daty:
MCCLXXIII
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1274 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 18.
Dosłowny zapis źródła:
1274 — Fielen die Markgrafen die Colbaztschen Closter Güter an und verherten alles Land bis Camin.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1274 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 28-29.
Dosłowny zapis źródła:
Wiederum 1274 schon fielen die Markgrafen in die Colbatischen Klostergüter und verheerten alles Lande bis Camin. Der Herzog Bogislaw von Polen, der dem Herzog von Pommern beistand, ging durch Hinterpommern in die Mark und als ihm der Markgraf Otto Iv. Bei Soldin entgegen zog, wurde er daselbst i die Flucht geschlagen, und gab den Seinen alles langs der Oder Preis und auch Soldin mit seiner Umgegend hate die Trüb und Drangsale zu […]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1277 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Warhaffte Beschreibung Etzlicher Stette in Pommernn Item etzlicher Kloster wo vnd von weneen diselben Fundiret gebauwet Bewohnet
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera nr 33 Warhaffte Beschreibung Etzlicher Stette in Pommernn Item etzlicher Kloster wo vnd von weneen diselben Fundiret gebauwet Bewohnet vnd zum teil auch widerumb verstorebt Gesampt andern Historien vnd geschichten gantz nützlich zu lesenn, k. 10.
Dosłowny zapis źródła:
Anno 1277 noch dem Margraff: Conrad dem Schiffe zu Cammin Mercklich schaden halte gethan […]
Oryginalny zapis daty:
Anno 1277
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
|
|
Głód |
|
1279 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 69.
Dosłowny zapis źródła:
Das 1279-ste Jahr, da allenthalben theure Zeit und Hungers-Noth gewesen, wird freylich auch diesem Orte keine guldene Zeit gebracht haben.
Oryginalny zapis daty:
A. 1279
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
|
|
Głód |
|
1279 |
1279 |
1280 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 20.
Dosłowny zapis źródła:
Die Jahre 1279 und 1280 waren Jahre allgemeier Theuerung, ja der Hungersnoth, denn in letzterem galt der Scheffel Roggen 22 Pf., […]
Oryginalny zapis daty:
Die Jahre 1279 und 1280 […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1282 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 492.
Dosłowny zapis źródła:
Annis M, duo C, bis quadraginta duoque,
Symonis et Jude noua Stargard sternitur hoste.
Oryginalny zapis daty:
Annis M, duo C, bis quadraginta duoque,
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
Jesień |
1283 |
0 |
0 |
październik |
|
|
28 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 492.
Dosłowny zapis źródła:
Post M, post duo C, tres annos, lustra bis octo
Symonis et Jude Stargard est capta per hostes.
Oryginalny zapis daty:
Post M, post duo C, tres annos, lustra bis octo
Symonis et Jude
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Głód |
|
1283 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białeck T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 364.
Dosłowny zapis źródła:
Tegoż [1283] roku w kraju tutejszym i ogólnie w całej niemieckiej ziemi, w Polsce, Czechach taka ogromna nastała drożyzna i głód, że głodową śmiercią albo z wycieńczenia wiele padło bydła, a — jako piszą — wiele niewiast własne jadło dzieci, potem straszliwa nastąpiła zaraza, tak że niespełna trzecia część ludu przeżyła.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Zwiększenie umieralności |
|
1283 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Genealogia Ducum Pommeraniae Einfeltige vnd warhaftige beschreibung des Durchleuchtigen Hochgebornen Fürstlichen Hauses vnd Gesc
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 35, k.97-97v.
Dosłowny zapis źródła:
Dasselben Jahr Stargardt an der Ihna von den Margken Uberfallen eingenommen und drey Monatt behalten, weil się aber das furstliche Schloss nicht erobern konnen, sindt die Marker folgendes wieder aussgetriebenn, Grosser hunger und teuerung darauf folgt grosse sterbung.
Oryginalny zapis daty:
Dasselbe Jahr [1283]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
|
|
1289 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 28.
Dosłowny zapis źródła:
1289 Ein seiner Witterung halben selten ausgezeichnetes Jahr. Der Winter war so warm, dass kein Schnee gesehen wurde, und Weihnachten blüthen die Bäume, im Februar fand man Frühe, reife Erdbeeren, und im April blühende Trauben, allein Anfangs Mai fiel Schnee und Kälte ein, so das Wein und Obst erfroren.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
|
|
1289 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 30.
Dosłowny zapis źródła:
1289 war ein seiner Witterung wegen ausgezeichnetes Jahres. Der Winter war warm und ohne Schnee, und um Weihnachten blühten die Bäume und im Februar fand man frühe, reife Erdbeerenö im April blühten Weinstöckeö allein Anfangs Mai fiel Schnee und Kälte ein, so das Wein und Obst erfroren
Oryginalny zapis daty:
1289
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Presja zwierząt |
Płazy |
|
|
1294 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 492.
Dosłowny zapis źródła:
s. 492 — Millenisque trecentenis, sed sex minus annis,
[…]
Tempus idem cunctas inibi serpentibus undas
Inficit, rane replebant flumina plane,
Qua re uexati sunt omnes et tribulati
Cordibus. In Christo quod morbo saluet ab isto,
Wubi Wernerus sumit uelund assecla uerus.
Sanctificans aquas, quas stangni sparsit inundas;
Quo facto sane mundarunt flumina rane.
Ac ydri cedunt, alia quoque pascua querunt.
Oryginalny zapis daty:
Millenisque trecentenis, sed sex minus annis,
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1298 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 486.
Dosłowny zapis źródła:
MCCXCVIII […] Item hoc anno dux Polonie et dux Bucsclaus terram Arnswaolde et terram Bernsten combusserunt et totaliter deuastauerunt.
Oryginalny zapis daty:
MCCXCVIII
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1303 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
[Kronika C. von Gottberk]
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 34, k. 12v.
Dosłowny zapis źródła:
[…] ist ein sehr geweltiger Sturmwindt gewesen, der Bey der ost See allenthabben viele kirchen und Häuser eingeworffen. Der selbige Sturmwindt hat dass Landt zu Lügen von Runden abgerissen, also dass einer neue Durchfährt der Schiffe dadurch geworden, und nun zur Zeit dass neue Tieff heistet, dem zuvor ist nur zwischen dem lande zu Rügen und dem Rüden eine Kleiner Strohm durch gegangen, darüber ein Mann hat springen könn. Jetz ist wohl eine halbe Meile breit und hat dass Meer so viel Landes eingenomen, aber ist ein gut Tieff, den nachdem der gullen vor dem Sunde von den Nieder Lönder fast mit Ihrer balast ist vertieffet […]
Oryginalny zapis daty:
Anno Domini 1303
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1304 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Die Stralsunder Chronik von 1495 (Stralsunder Chronik B).
Adres bibliograficzny:
Zwei Stralsunder Chroniken des fünfzehnten Jahrhunderts. Hrsg. R. von Baier, Stralsund 1893, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
Na gades bort 1304 jar do wegede yd so grot enen wynt to ener tiid, also dat he grote starke torne umme wegede unde grote wyntmolen unde grote huse und grote bome ute der erden, unde do brack ok dat Nyedep ersten uth.
Oryginalny zapis daty:
Na gades bort 1304 jar
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1304 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Pomerania. Kronika Johanna Bugenhagena
Adres bibliograficzny:
Johannes Bugenhagens Pomerania. Herausgegeben im Auftrage der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde mit Unterstützung der Königl. Preussischen Archivverwaltung von Dr. Otto Heinemann, Stettin 1900, s. 158.
Dosłowny zapis źródła:
Anno domini MCCCIIII, suborta ingenti maris tempestate, usque adeo seviit aer, ut plurimae domus, turres et templa deiecta sint, naves multae confractae et submersae. Nocte etiam eadem, qua haec fiebant factus est locus novae navigationis sive portus grandis, qui dicitur Niedeep.
Oryginalny zapis daty:
Anno domini MCCCIIII
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1304 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 388.
Dosłowny zapis źródła:
W tymże [1304] roku była wichura bardzo potężna, która wszędy nad Morzem Bałtyckim kościołów wiele, wież oraz domów obaiła. Ona to oddzieliła ziemię rugijską od [wyspy] Ruden, tak że nowe powstało przejście dla statków, które zwie się Nową Głębią. Przedtem bowiem między ziemią rugijską a Ruden mała jeno płynęła rzeczka, którą człowiek był w stanie przeskoczyć. Dzisiaj zaś jest ona pewnie na pół mili szeroka — tyle ziemi zabrało morze.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Meteoryty |
|
|
1305 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 486.
Dosłowny zapis źródła:
MCCCV Anno milleno trecenteno quoque quino
Verdberch in patria sunt maxima signa peracta,
Festum sanctarum dum coluit plebs animarum.
Tunc pluit ignitas de celi culmine petras.
Urna uelud tina fuit harum uisa ruina.
In qua parte pluit, terra perusta fuit.
Oryginalny zapis daty:
MCCCV Anno milleno trecenteno quoque quino
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1309 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Friedeborn P., Historische Beschreibung der Stadt Alten Stettin in Pommern, […], Das erste Buch, Alten Stettin 1613, s. 49.
Dosłowny zapis źródła:
Anno 1309. Ist ein grosser Sturmwind gewesen, der an der Ostsee allenthalben viel Kirchen, Thürne und Häuser eingeworffen: In solchem Sturmwinde ist auch das Landt zu Rügen und Ruden abgerissen, also das eine Newe Schiffarth an demselben Orthe geworden, so heutiges Tages das Newe Tieff genant wird: Zuvor haben die Bawren aus dem Dörff Zicker in Rügen, Erbsen geseet auff dem Ruden, und zu Fuss dahin geben können. Zu dieser Zeit aber ist das Wasser zwischen dem Fürstenthumb Rügen und der Insel Ruden, über eine Meilweges breit und können grosse Schiffe von hundert und mehr Lasten dadurch Lauffen.
Oryginalny zapis daty:
Anno 1309.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1309 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 30.
Dosłowny zapis źródła:
1309 that der allgemeine Sturm auch hier viele Schaden an den Gebäuden.
Oryginalny zapis daty:
1309
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1309 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Archiwum Pąństwowe w Szczecinie, Zbiór ksiąg metrykalnych, sygn. 12: Register, also Kirchenbuch […] Rügenwaldischer Churfürstlicher Hoffkirche samt Elisabeth genant, s. 1.
Dosłowny zapis źródła:
[…], so hat Hertzog Bogislaus noch dem er die Pohlen befüget, dass Schloss und die Stadt Rügenwalde eingenommen, geplündert und verdorbert, ist herauf Anno 1309 verstorben.
Oryginalny zapis daty:
herauf Anno 1309
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
|
|
Drożyzna |
|
1311 |
1311 |
1316 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 31.
Dosłowny zapis źródła:
Im Jahre 1311 an eine solche Theuerung und Hungersnnoth, dass Eltern ihre Kinder schlachteten und assen, und todte Körpe von den Galgen entwendet und verzehrt wurden; diese Theuerung helt bis 1316 an, und es starb der dritte Theil von Menschen und Vieh weg; auch erzählt derselbe im Geiste damaliger Zeit, dass 14 Tage vor Anfang des Sterbens sich ein schrecklicher Comet gezeigt habe.
Oryginalny zapis daty:
Im Jahre 1311 […] bis 1316 […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Komety |
Głód |
|
1312 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 69, 78
Dosłowny zapis źródła:
s. 69 — A. 1312. ist solche Theuerung und Hungers-Noth eingefallen, dass die Eltern ihre Kinder, und die Kinder wieder ihre Eltrn vor Hunger geschlachtet und gegessen, ja man hat auch die todten Coerper vom Galgen und Rade hinweg gestohlen und gegessen, welche Theuerung bis ins vierdte Jahr soll gewähret haben.
s. 78 — Das geschahe A. 1312. da nicht nur grosse Hunger-Noth sondern auch ein Sterben an Vieh und Menschen durch gantz Deutschland einfiel, und hielt man dafür es sey der dritte Theil von Menschen drauf gegangen. Vorher hatte man 14. Tage lang einen schrecklichen Cometen gesehen.
Oryginalny zapis daty:
A. 1312.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Jesień |
1329 |
0 |
0 |
październik |
|
|
18 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 488.
Dosłowny zapis źródła:
Anno domini M. CCC. XXIX. In crastino beati Luce ewangeliste feria V. deus omnipotens nos et totam terram a nefandis et ab execrabilibus malefactoribus scilicet Hynskino dicto Wedsenborch et fratre Wilhelmo conuerso apostata eripuit. Qui Hynskinus dictus Wedsenborch uenit dominica die infra octauam natiuitatis beate virginis ante claustrum nostrum Colbaz manu ualida et armata. Minabatur nobis incendium grangiarum nostrarum, si non depactaremus. Et sic inter duo mala minus elegimus promittentes eidem Wesenborch septingentas marcas vna cum L libris piperis.
Des predictus Wilhelmus, multo magis ledens ecclesiam nostram, scilicet indie beati Laurencii cremauit molendinum nostrum Brodis funditus, Prilop quasi funditus, Sabes egregiam grangiam funditus. In Rischow et in omnibus bonis nostris idem fecisset, si permissum fuisset. Sed miser, omnibus hiis non contentus, heu accessit grangiam Prilop, recepit tres monachos sacerdotes de ecclesia, quos secum deducens in castrum Hukeruitz. Sed mediante deo unus eorum effugit manus ejus, alios duos in cippum ponens cum maximo cruciatu trucidauit. Sequenti die beati Laurencii feria sexta quasi hora nona patibulo suspendit. Sed omnipotens deus hos maleficos non permisit impunitos; sed post hec in crastino beati Luce ewangeliste, ut dictum est, preditus Wesenborch in ciuitate Lippen, alter uidelicet Wilhelmus in Ciuitate Bernsten una die, quasi una hora ambo miserabiliter sunt occisi.
Oryginalny zapis daty:
Anno domini M. CCC. XXIX. in crastino beati Luce ewangeliste feria V.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Lato |
1330 |
0 |
0 |
sierpień |
|
|
1 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 489.
Dosłowny zapis źródła:
Annis M. ter c. Christique triginta duoque
Marchia pro parte depectatur, spoliatur.
Dux Barnym de te Wedelensis turba grauatur,
Ac deuastatur Padahucum grexque necatur
Augusti mense profesto uincula Petri.
Oryginalny zapis daty:
Annis M. ter c. Christique
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
|
Jesień |
1334 |
0 |
0 |
październik |
|
|
6 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 41-42.
Dosłowny zapis źródła:
1334 Am Tage lurae [18 october Neuen und 6 October alten St6iels fiel] soviel Schnen, dass die Aeste der Bäume brechen, des gleichen am 23. April das viele Thausend schon belaubte Bäume zerbrechen, doch That dieser Schnee den Feldfrüchten keinen Schadens.
Oryginalny zapis daty:
Am Tage lurae [18 October Neuen und 6 Oktober alten Stiels]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
|
Jesień |
1334 |
0 |
0 |
październik |
|
|
6 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
1334 am Tage lucae [18. Oktober neuen und 6. Oktober a. St.] fiel so viel Schnee, dass Aeste der Bäume, desgleichen am 23. April, dass viele belaubte Bäume brachen, doch schadete diese Schneemasse der Feldfrüchten nicht.
Oryginalny zapis daty:
1334 am tage lucae [18. Oktober neuen und 6. October a.St.]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1336 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
1336 richtete ein allgemeiner Sturm auch hier vielen Schaden an Gebäuden und haiden an.
Oryginalny zapis daty:
1336
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Presja zwierząt |
Owady |
Drożyzna |
|
1336 |
1336 |
1338 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
1336-1337 und 1338 thaten die heuschrecken vielen Schaden, staqrben endlich vor Kälte, erzeugten aber eine pestartige Luft, so dass viele Menschen starben, und Theuerung entstand.
Oryginalny zapis daty:
1336-1337 und 1338
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Mrozy |
|
Zima |
1341 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
1341 war der Winter hart und anhaltend.
Oryginalny zapis daty:
1341 […] der Winter […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Mrozy |
|
Zima |
1341 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Genealogia Ducum Pommeraniae Einfeltige vnd warhaftige beschreibung des Durchleuchtigen Hochgebornen Fürstlichen Hauses vnd Gesc
Adres bibliograficzny:
Archiwum państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 35, k. 110v.
Dosłowny zapis źródła:
1341 ist grosse kelte gewesen, das den Leuten Naken, Ohren und Fingern abgefroren.
Oryginalny zapis daty:
1341
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Mrozy |
|
Zima |
1341 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 78.
Dosłowny zapis źródła:
1341 War der Winter hart und grausam.
Oryginalny zapis daty:
1341 […] Winter
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Mrozy |
|
Zima |
1341 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Besch R., Strenge Winter in alter Zeit. Witterungsgeschichtliches aus Pommern, """"Unser Pommerland"""" Jg. 8 (1923), H. 1, s. 12.""""""""esch R., Strenge Winter in alter Zeit. Witte
Dosłowny zapis źródła:
1341 ist so grosse Kälte gewesen, dass den Leuten Nasen, Ohren und Finger abgefroren.
Oryginalny zapis daty:
1341
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1347 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
roczniki
Adres bibliograficzny:
Annalen des Klosters Colbatz, [w:] Pommersches Urkundenbuch, Bd. 1 (786-1253), Bearbeitet und herausegeben von Klempin R., Stettin 1868, s. 490.
Dosłowny zapis źródła:
Anno domini M. CCC. XLVII. […] Eodem anno claustrum Merienwolde est succensum igne.
Oryginalny zapis daty:
Anno domini M. CCC. XLVII. […] Eodem anno
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Epidemie |
Drożyzna |
Zima |
1347 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 433.
Dosłowny zapis źródła:
Potem w roku 1347 tyle było zimą śniegu na pomorskiej ziemi, że ciężarem swym oraz ilością całe łamał drzewa, następnie zaś taką sprawił powódź, iż domy wszystkie w miastach i wsiach niżej położonych zalało zupełnie, a ludzie kilka tygodni mieszkać musieli na strychach, wiele też potonęło bydła, z czego wielka wynikła drożyzna, a potem też i mór wielki.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
Drożyzna |
Jesień |
1347 |
0 |
0 |
wrzesień |
|
|
29 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Besch R., Strenge Winter in alter Zeit. Witterungsgeschichtliches aus Pommern, """"Unser Pommerland"""" Jg. 8 (1923), H. 1, s. 12.""""""""esch R., Strenge Winter in alter Zeit. Witte
Dosłowny zapis źródła:
1347 ist im Winter so grosse Schnee im Lande zu Pommern gewesen, dass er durch seine Schwre und Grösse ganze Bäume zerrissen und darnach so gross Wasser gemacht hat, dass alle Häuser in Städten und Dörfern, so etwas niederig gelegen, unten gar voll geworden sind und die Leute etliche Wochen oben auf dem Boden haben wohnen müssen, wodurch viel Vieh ertrunken und hernach grosse Teuerung und ein grosses Sterben daraus gekommen. Dieser Schneefall war um Michaelis [29. September].
Oryginalny zapis daty:
1347 […] um Michaelis (29. September)
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1347 |
1347 |
1351 |
grudzień |
|
|
21 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 79.
Dosłowny zapis źródła:
Sonderlich ist zu mercken, die A. 1347. in gantz Europa bis ins 5-te Jahr hefftig wütende Peste: welche den vierten Theil der Mnschen getödet […] Sollte nicht auch unser Königsberg die Wuth dieser Seuche empfunden haben? Um solche Zeit hat man um Mitternacht, nach Thomae Tage, über dr Stadt Prenzlau ein himmelblaues Creutz 40 Schuh lang am Himmel gesehen: Ob Solche sothane Peste, oder das Unglück und den langwierigen Krieg Churfürst Ludwigs, mit dem falschen Waldemar vorbedeutet, weiss ich nicht; Doch das ist gewiss, dass damahls eine allgemeine Rede vor, es hätten die Juden durch Vergifftung der Brunnen, dass Sterben angerichtet, wie denn auch einige die That in der Folter zu gestanden.
Daher wurde się allenthalben gegriffen und ohn Unterscheid, alt, jung, Mann du Weib verbrandt und häuffig umgebracht. Ihrer viel um dem Gefängniss und de Banden zu entgehn, haben sich in ihre Häuser versperret, selbige angezündet und mit ihren Haus-Genossen darinn verbrandt, darüber offt Städte und Dörfer im Feuer aufgegangen, und die Verbitterung der Christen wieder die Juden noch grösser geworden. Wie dass hier zu Königsberg auf Befehl Churfürst Ludewigs des Römers A. 1351 alle Juden verbrandt worden, solches haben wir schon oben angeführet und wird vielleicht die vorbeschriebene Peste, so się erreget ihnen soclhe Verfolgung und Hinrichtung bereitet haben.
Oryginalny zapis daty:
A. 1347 […] bis ind 5-te Jahr
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1706 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1706 wojska szwedzkie pod dowództwem Karola XII niszczą znowu powiat brzeski. Plądrują szczególnie Białą, Janów i Kodeń, nakładając również na inne miejscowości wysokie kontrybucje pienieżne.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1706 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1706 wojska szwedzkie pod dowództwem Karola XII niszczą znowu powiat brzeski. Plądrują szczególnie Białą, Janów i Kodeń, nakładając również na inne miejscowości wysokie kontrybucje pienieżne.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1706 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1706 wojska szwedzkie pod dowództwem Karola XII niszczą znowu powiat brzeski. Plądrują szczególnie Białą, Janów i Kodeń, nakładając również na inne miejscowości wysokie kontrybucje pienieżne.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1764 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 17-18.
Dosłowny zapis źródła:
Po śmierci Augusta III Brześć i ziemia brzeska stają się przez pewien czas punktem środkowym konfederacji związanej w r. 1764 celem oparcia się wpływom obcym — rosyjskim. Staje się to jednym z powodów, że i na terenie obecnego powiatu bialskiego, a szczególnie w okolicach Terespola, odbywa się cały szereg zdarzeń, nieraz o znaczeniu szerszym.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1631 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 20.
Dosłowny zapis źródła:
Z przechowywanych akt można odtworzyć przebieg """"kopy"""" w Krasówce, kiedy to w r. 1631 spalono stodoły ze zbożem."""""""" przechowywanych akt można odtworzyć przebieg """"kopy"""" w Krasówce""""""""przechowywanych
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
|
1665 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 39.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1665 odbył się tu zjazd stanów litewskich, na którym radzono nad sposobami zażegnania wojen, wciąż zagrażających Litwie i Koronie. Stany rozjechały się jednak nic nie uradziwszy — z powodu zarazy wówczas panującej w Białej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1706 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 39-40.
Dosłowny zapis źródła:
W czasie zamieszek krajowych za Augusta II, w r. 1706 wojska Karola XII, króla szwedzkiego, pod dowództwem generała Meyerfelda zajęły i zburzyły zamek i miasto, obłozyły ludność kontrybucjami, mszcząc się za popieranie przez Radziwiłłów stronnictwa Sasów.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1787 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 39-40.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1787 i następnych nawiedziło Białę kilka dużych pożarów, które poważnie zniszczyły miasto, wyrządzając wielkie szkody, powodując upadek miasta, niezależnie od zamarcia życia w zamku, po śmierci księcia Karola Radziwiłła, zwanego Panie Kochanku.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1657 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 54.
Dosłowny zapis źródła:
W skutek kilku pożarów, a szczególnie najazdu szwedzkiego z roku 1657, nastapiło straszne spustoszenie miasta i jego powolny upadek[…]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1764 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 58.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który opuściwszy sejm konwokacyjny, jako zwolennik Sasów — przez Białą spieszył do Nieświeża, obleganego przez Moskali. Terespol zostaje podpalony, dobra Flemminga, jako zwolennika czartoryskich, zniszczone, a piechota Flemminga, składająca się z dwóchset osób z trzema armatami i wszystką amunicją uprowadzona."""""""" roku 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który opuściwszy sejm konwokacyjny, jako zwolennik Sasów — przez Białą spieszył do Nieświeża, obleganego przez Moskali. Terespol zostaje podpalony, dobra Flemminga, jako zwolennika czartoryskich, zniszczone, a piechota Flemminga, składająca się z d""""""""roku 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który opuściwszy sejm konwokacyjny, jako zwolennik Sasów — przez Białą spieszył do Nieświeża, obleganego przez Moskali. Terespol zostaje podpalony, dobra Flemminga, jako zwolennika czart""""""""oku 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który opuściwszy sejm konwokacyjny, jako zwolennik Sasów — przez Białą spieszył do Nieświeża, obleganego przez Moskali. Teres""""""""ku 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który opuściwszy sejm konwokacyjny, jako zwolennik Sasów — przez """"""""u 1764 Terespol ulega najazdowi ks. Stanisława Radziwiłła """"panie Kochanku"""", który """""""" 1764 Terespol ulega na
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1657 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 66.
Dosłowny zapis źródła:
Już w roku 1451 istniał w Łomazach kościół parafialny, który spłonął w r. 1657.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
|
|
|
1783 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 66.
Dosłowny zapis źródła:
Już w roku 1451 istniał w Łomazach kościół parafialny, który spłonął w r. 1657. Następny powstał w r. 1657, lecz również spłonął w r. 1783.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
|
|
|
1795 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 66.
Dosłowny zapis źródła:
W tymże [1783] roku ufundował w Łomazach kościół król Stanisław August Poniatowski, ale i ten spalił się w r. 1795.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1657 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 67.
Dosłowny zapis źródła:
W zniszczonym w czasie wojen szwedzkich mieście — na nowo ufundował w roku 1671 parafię król Michał Korybut Wisniowiecki, powiększając jej wyposażenia.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
0 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 68.
Dosłowny zapis źródła:
Zbigniew Firlej , starosta lubelski, w lipcu 1645 r. nadał miastu Rossosz następujący przywilej: """"In Nomine Domini. Amen. Wiadomo czynię tym pismem moim, iż na rośbę usilną i częste suppliki poddanych moich rossowskich, abym im prawo, wolności i powinności ich, które przez pozogę ogniową od Lisowszczyków spalone są — znowu na pismie nadał[…]""""""""bigniew Firlej , starosta lubelski, w lipcu 1645 r. nadał miastu Rossosz następujący przywilej: """"In Nomine Domini. Amen. Wiadomo czynię tym pismem moim, iż na rośbę usilną i częste suppliki poddanych moich rossowskich, abym im prawo, wolności i """"""""igniew Firlej , starosta lubelski, w lipcu 1645 r. nadał miastu Rossosz następujący przywilej: """"In Nomine Domini. Amen. Wiadomo czynię tym pismem mo""""""""gniew Firlej , starosta lubelski, w lipcu 1645 r. na
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1706 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 71.
Dosłowny zapis źródła:
Prócz swoich radosnych dni — miała również Leśna i swoje klęski. W roku 1706 Szwedzi, stojący pod dowództwem króla Karola XII w Białej Podlaskiej, zrobili do Leśnej wypad dla rabunku i zrabowali większą część kosztowności ze skarbca kościelnego, wypełnionego hojnie przez poboznych wiernych.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1791 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 76.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1791 kościół spłonął[…]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
Jesień |
1602 |
0 |
0 |
październik |
|
|
17 |
0 |
0 |
Podkarpackie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Księga testamentów
Adres bibliograficzny:
APP, Akta miasta Jarosławia, sygn. 9, s. 78.
Dosłowny zapis źródła:
Testamentum Casparis Sartoris dicti Szeroki Pan Civis Jaroslavienis
In nomine Domini Amen Anno a Nativitate Nostri Domini 1602 feria quinta ante festi Sancti Lucae Evengelistae proxima honestus Caspar Sartor civis Jaroslaviensis corpore quantis languidus ex contagione pestifera, mentis tamen et rationis compos existens
Oryginalny zapis daty:
Anno a Nativitate Nostri Domini 1602 feria quinta ante festi Sancti Lucae Evangelistae proxima
Naziwsko i imię zbierającego:
Grin-Piszczek Ewa
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1657 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 83.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1657 zburzyli kościół Szwedzi i Siedmiogrodzianie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1648 |
0 |
0 |
październik |
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 86.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1648 na Witulin napadli kozacy Chmielnickiego, cerkiew zrabowali, a księdza unickiego dotkliwie pobili.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1648 |
0 |
0 |
październik |
|
|
0 |
0 |
0 |
Lubelskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Górny B., Monografia powiatu bialskiego, województwa lubelskiego, Biała Podlaska 1939, s. 85.
Dosłowny zapis źródła:
W październiku 1648 roku na Swory napadli kozacy Bohdana Chmielnickiego. W kronice b. bazyliańskiego klasztoru unickiego w Białej Podlskiej przechował się następujący opis tego napadu: """"Swory. Ojca Tymoteusza, proboszcza sworskiego, znieważyli, cerkiew znieważyli, pytając o pieniądze, małżonkę jego pobili, mordowali, skrzynie porąbali, pieniądze i szaty zabrali, a sam proboszcz schował się""""."""""""" październiku 1648 roku na Swory napadli kozacy Bohdana Chmielnickiego. W kronice b. bazyliańskiego klasztoru unickiego w Białej Podlskiej przechował się następujący opis tego napadu: """"Swory. Ojca Tymoteusza,""""""""październiku 1648 roku
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
0 |
0 |
1531 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Świętokrzyskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Przybyszewski S.M., Bienias A., Nowy Korczyn przez stulecia. Szkice z dziejów Nowego Korczyna i okolic, Kielce 2001, s. 40.
Dosłowny zapis źródła:
Miasto było nawiedzane przez liczne pożary. W 1473 r., zgorzalo całkowicie wraz z klasztorem franciszkanów. Kolejne pożary miasta zanotowano przed 1531 r. i w 1542. Sprzyjała temu zabudowa, w większości drewniana.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1542 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Świętokrzyskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Przybyszewski S.M., Bienias A., Nowy Korczyn przez stulecia. Szkice z dziejów Nowego Korczyna i okolic, Kielce 2001, s. 40.
Dosłowny zapis źródła:
Miasto było nawiedzane przez liczne pożary. W 1473 r., zgorzalo całkowicie wraz z klasztorem franciszkanów. Kolejne pożary miasta zanotowano przed 1531 r. i w 1542. Sprzyjała temu zabudowa, w większości drewniana.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Jusiak Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
|
1347 |
1347 |
1351 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Friedeborn P., Historische Beschreibung der Stadt Alten Stettin in Pommern, […], Das erste Buch, Alten Stettin 1613, s. 57.
Dosłowny zapis źródła:
Nermeltem 1347 Jahre, ist in diesen benachbarten Lendern, ja fast in gantz Europa, eine hefftige und grosse Pestilentz entstanden, welche auch biss ins fünffte Jahr gewehret, und den vierdten Theil der Menschen [wie mans dafür gehalten] hinweg genommen hat. Spangenberg schreibet, das in einem Barfüsser Kloster eine Alte Verzeichnus gefunden, darin geschrieben gewesen, das in dreyen Jahren allein an der Pestilentz, Hundert und vier und zwanzigk Tausent, vier Hundert und vier und dreissig Barfüsser Münche sollen gestorben, daraus kann nun ein jeglicher seine Rechnung machen, wie viel Lezen und gemeine Personen dazumahl werden umbgekommen seyn.
Oryginalny zapis daty:
1347 Jahre
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Głód |
|
1348 |
1348 |
1352 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tümpel K., Neustettin in 6 Jahrhunderten, nach den archivalischen und anderen Quellen im Auftrag des Magistrats, Neustettin 1910, s. 41.
Dosłowny zapis źródła:
Das Kloster Marienthorn wurde 1356 gegründet. Es war eine schwere Zeit vorhergegangen. Seit 1345 hatte jene aus dem Morgenland eingeschleppte entsetzliche Beulen-Pest, der schwarze Tod genannt, neben Asien und Afrika auch Europa heimgesucht, seit 1348 in Pommern 5 Jahre gewütet und 1/4 der Menschen hinweggerafft; się rief die Geistesepidemie der Flagellanten oder Geisselbrüderschaften hervor. Dazu war Teuerung un Hungersnot, 20 Jahre lang! Das reicht zur Erklärung dieser Klostergründung aus für jene Zeit, in der sinst solche Stiftung Seltenheiten geworden waren.
Oryginalny zapis daty:
seit 1348 in Pommern 5 Jahre gewütet
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Panika |
|
1350 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Thiede Fr., Chronik der Stadt Stettin, Stettin 1849, s. 200.
Dosłowny zapis źródła:
Die Kriegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so hielt man diese Pest für eine unmittelbare Strafe Gottes, dessen Zorn durch strenge Bussübungen versöhnt werden müsse. In dieser drangsalvollen Zeit entstand die Sekte der Flagellanten [Geissler] von neuen wieder und fand auch in Pommern zahlreiche Anhänger, welche hier, wegen ihrer Gefänge [Laisen], """"Loitzkenbrüder"""" genannt wurden. Diese wahnwitzigen Schwärmer meinten den Zorn Gottes zu versöhnen, wenn się ihren Körper quälten und öffentlich mit Geisseln den Rücken blutig hieben. Się durchzogen in grossen Schaaren, von einer Kirche zur andern wallfahrend, das Land, und stellten öffentlich ihre Bussübungen an, wobei się laut ihr gutes Werk priefen und die Umstehenden ermahnten, unter ihren Orden zu treten, um aller Sünden los und ledig zu sein.
[…]
Eine andere Folge dieser Pest war die grausame Verfolgung der Juden, welche man an mehreren Orten beschuldigte, dass się durch Vergiftung der Brunnen diese Pest veranlasst hätten, um die ganze Christenheit zu vertilgen. Der Grimm des geängsteten Volkes wandte sich daher gegen die Juden; Raubsucht und wilder Fanatismus vereinigten sich zur Verichtung dieser Unglücklichen, welche in vielen deutschen und benachbarten Ländern auf das grausamste ermordet wurden. Über das Schicksal der Juden in Pommern sind uns keine besondern Nachrichten aufbewahrt; doch mögen sie wahrscheinlich auch hier, wo der religiöse Wahnwitz zahlreichen Anhang fand, wohl dieselbe Verfolgung, wie in andern benachbarten Ländern erduldet haben.""""""""ie Kriegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so hielt man diese Pest für eine unmittelbare Strafe Gottes, dessen Zorn durch strenge Bussübungen versöhnt werden müsse. In dieser drangsalvollen Zeit entstand die Sekte der Flagellanten [Geissler] von neuen wieder und fand auch in Pommern zahlreiche Anhänger, welche hier, wegen ihrer Gefänge [Laisen], """"Loitzkenbrüder"""" genannt wurden. Diese wahnwitzigen Schwärmer meinten den Zorn Gottes zu versöhnen, wenn się ihren Körper quälten und öffentlich mit Geisseln den Rücken blutig hieben. Się durchzogen in grossen Schaaren, von einer Kirche zur andern wallfahrend, das Land, und stellten öffentlich ihre Bussübungen an, wobei się laut ihr gutes Werk priefen und die Umstehenden ermahnten, unter ihren Orden zu treten, um aller Sünden los und ledig zu sein.
[…]
Eine andere Folge dieser Pest war die grausame Verfolgung der Juden, welche man an mehreren Orten beschuldigte, dass się durch Vergiftung der Brunnen diese Pest veranlasst hätten, um die ganze Christenheit zu vertilgen. Der Grimm des geängsteten Volkes wandte sich daher gegen die Juden; Raubsucht und wilder Fanatismus vereinigten sich zur Verichtung dieser Unglücklichen, welche in vielen deutschen und benachbarten Län""""""""e Kriegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so hielt man diese Pest für eine unmittelbare Strafe Gottes, dessen Zorn durch strenge Bussübungen versöhnt werden müsse. In dieser drangsalvollen Zeit entstand die Sekte der Flagellanten [Geissler] von neuen wieder und fand auch in Pommern zahlreiche Anhänger, welche hier, wegen ihrer Gefänge [Laisen], """"Loitzkenbrüder"""" genannt wurden. Diese wahnwitzigen Schwärmer meinten den Zorn Gottes zu versöhnen, wenn się ihren Körper quälten und öffentlich mit Geisseln den Rücken blutig hieben. Się durchzogen in grossen Schaaren, von einer Kirche zur andern wallfahrend, das Land, und stellten öffentlich ihre Bussübungen an, wobei się laut ihr gutes Werk priefen und die Umstehenden ermahnten, unter ihren Orden zu treten, um aller Sünden los und ledig zu sein.
[…]
Eine andere Folge dieser Pest war die grausame Verfolgung der Juden, welche man an mehreren Orten beschuldigte, dass się dur"""""""" Kriegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so hielt man diese Pest für eine unmittelbare Strafe Gottes, dessen Zorn durch strenge Bussübungen versöhnt werden müsse. In dieser drangsalvollen Zeit entstand die Sekte der Flagellanten [Geissler] von neuen wieder und fand auch in Pommern zahlreiche Anhänger, welche hier, wegen ihrer Gefänge [Laisen], """"Loitzkenbrüder"""" genannt wurden. Diese wahnwitzigen Schwärmer meinten den Zorn Gottes zu versöhnen, wenn się ihren Körper quälten und öffentlich mit Geisseln den Rücken blutig hieben. Się durchzogen in grossen Schaaren, von einer Kirche zur andern wallfahrend, das Land, und stellten öff""""""""Kriegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so hielt man diese Pest für eine unmittelbare Strafe Gottes, dessen Zorn durch strenge Bussübungen versöhnt werden müsse. In dieser drangsalvollen Zeit entstand die Sekte der Flagellanten [Geissler] von neuen wieder und fand auch in Pommern zahlreiche Anhänger, welche hier, wegen ihrer Gefänge [L""""""""riegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichten darüber aufbewahrt sind.
Eine so schreckliche Plage, verbunden mit unerhörten Natur-Ereignissen und Himmelzeichen, vermochte die erschreckte Menschheit sich nicht auf die gewöhnliche Weise zu erklären. Wie überhaupt schwere Zeiten dem religiösen Aberglauben an meisten Vorschub leisten, so """"""""iegsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der Tod so furchtbar unter dem Volke, dass im Lübeck an einem einzigen Tage [10. August 1350] 25000 Menschen gestorben sein sollen. Unter der Bevölkerung Stettins und der andern pommerschen Städte wird die Pest gewiss ähnliche Verheerungen angerichtet haben, wenngleich keine besondern Nachrichte""""""""egsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das leben raubte. Diese furchtbare Krankheit, """"der schwarze od"""" genannt, war aus dem Morgenlande nach Italien und Frankreich gekommen, von wo się sich schnell nach Deutschland verbereitete, und darauf alle Länder Europas mit unerhörter Wuth durchzog. In den Städten des Wendenlandes wüthete der """"""""gsunruhen in der benachbarten Mark hatten zwar den Frieden Stettins nicht gestört; dagegen litt aber die Stadt in derselben Zeit durch die Verheerungen einer schrecklichen Seuche, welche sich mehrere Jahre im Lande erhielt und vielen Tausenden das
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
|
1351 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 39.
Dosłowny zapis źródła:
In dem folgenden Jahr 1351, wuthete die Pest, ist schwarze Tod genannt, so wie in ganz Europa, so auch in der hiesigen Gegend. Man beschuldigte die Juden, durch Vergiftung der Brunnen und sogar der Flüsse, aus denen się noch selbst tranken, diese Pest herbeigeführt zu haben. So erfolgte die allgemeine Judenverfolgung, welche diese Zeit auf ewig brandmarkt. Man erklärte die Juden für vogelfrei, verbrannte się, erschlug się, plünderte się rein aus, und gab się nackend dem Verderben Preis. So starben diese Unglückchen in Wäldern und Höhlen den Hungertod oder erstarren vor Kälte.
Man hielt es für eine Entheiliung, się zu begraben, und liess się auf den Strassen, in den Wäldern und Gewässern verwesen.
Der Gestank und die faulen Ausdünstungen der Leichen vermehrten die Pest — Auch der Landgoigt der Neumarkt, Johannes von Wedel, liess alle Juden in der Stadt Königsberg berbrennen, zog ihre Güter ein, wobei er sich auf landesherrlichen Befehl berief. […]
Gewöhnlich kundete sich die Krankheit durch einen in Hitze übergehenden Frost an, mit heftigen Schmerzen in den Achsen, und auf der Länge des Rückens. Wenn der Kranke am zweiten Tage Blut ausbrach, so starb er am dritten Tage.
Einige tage nach dem Tode wurde die ganze Oberfläche des Körpers schwarz wie Kohle und deshalb nannte man die Krankheit den schwarzen Tod. Die Symptome der Krankheit wechselten mit dem Orte und in demselben Orte mit Rückkehr der Krankheit. Brustschmerzen, Geschwüren am Halse oder unter den Achselhöhlen und in den Weichen, eine schwarze Zunge, riechenden Athem, Blutauswurf, Schlaflosigkeit, bis zur Wuth gesteigertes Deliriren, waren die gewöhnlichen Anzeigen der Ansteckung.
Die Aerzte wussten nicht, welche Mittel się anwenden sollten; man versuchte alles; ja man schlug sogar Vergnügen und Ausschweifungen aller Arte] vor, als Alles nicht half, […]
Oryginalny zapis daty:
1351
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1351 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 94-95.
Dosłowny zapis źródła:
1351 […] Die damalige Pest welche nicht allein die Mar sondern ganz Europa lange Jahre hindurch entvölkerte, wurde der schwarze Tod genannt, und da vielen Lesern hiesigen Orts diese Schreckenzeit unbekannt sein mag so theilen wir der Wichtigkeit wegen hierüber folgendes mit: [opis Czarnej Śmierci w Europie i Azji].
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Wichury, wiatry |
|
|
1365 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 448-449.
Dosłowny zapis źródła:
W tym samym roku [1365], gdy zmarł książę Barnim, długo wiał wiatr północno-zachodni, tak że otwarte morze na ziemię pomorską się wdarło i wielka głębia powstała na wybrzeżu. Z wylewem tym ogromny wieloryb przybył na ziemię uznamską pod Dąbrową [Damerow], a gdy woda nieco ustąpiła, nie mógł odpłynąć z powrotem i został na lądzie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Presja zwierząt |
Ssaki |
|
|
1365 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Pomerania. Kronika Johanna Bugenhagena
Adres bibliograficzny:
Johannes Bugenhagens Pomerania. Herausgegeben im Auftrage der Gesellschaft für Pommersche Geschichte und Alterthumskunde mit Unterstützung der Königl. Preussischen Archivverwaltung von Dr. Otto Heinemann, Stettin 1900, s. 159.
Dosłowny zapis źródła:
Anno domini MCCCLXV cetus grandis preter solitum a marinis fluctibus ad littus Langenbergii, quod est in terra Usnemensi, appulsus est.
Oryginalny zapis daty:
Anno domini MCCCLXV
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Presja zwierząt |
Ssaki |
|
|
1365 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Die Alte Stralsunder Chronik von 1482 (Stralsunder Chronik A).
Adres bibliograficzny:
Zwei Stralsunder Chroniken des fünfzehnten Jahrhunderts. Hrsg. R. von Baier, Stralsund 1893, s. 4.
Dosłowny zapis źródła:
Anno domini 1365 do was dat water so groth upp desse syd der Swyne to der Damerow; eyn groth walffysck dar to lande gynck […]
Oryginalny zapis daty:
Anno domini 1365
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Drożyzna |
|
1367 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 449.
Dosłowny zapis źródła:
W tym też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal 20 morowe powietrze na świat spadło, do tego jeszcze drożyzna i głód dołączyły. Gdyśmy bowiem w klasztorze nastali, szefel żyta wart był dziesięć zwykłych szelągów, to jest pół guldena, co wedle stosunków w tym kraju jest bardzo drogo. Atoli teraz wart on jest tutaj jednego guldena, a w Strzałowie i w Marchii półtora guldena, toteż narodu wiele i z morowego pomarło powietrza, i z głodu."""""""""""" tym też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal 20 morowe powietrze na świat spadło, do tego jeszcze drożyzna i głód dołączyły. Gdyśmy bowiem w klasztorze nastali, szefel żyta wart był dziesięć zwykłych szelągów, to jest pół guldena, co wedle stosunków w tym kraju jest bardzo drogo. Atoli teraz wart on jest tutaj jednego guldena, a w Strzałowie i w Marchii""""""""tym też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal 20 morowe powietrze na świat spadło, do tego jeszcze drożyzna i głód dołączyły. Gdyśmy bowiem w klasztorze nastali, szefel żyta wart był dziesięć zwykłych szelągów, to jest pół guldena, co wedle stosunków w tym kraju jest bardzo dr""""""""ym też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal 20 morowe powietrze na świat spadło, do tego jeszcze drożyzna i głód dołączyły. Gdyśmy bowiem w klasztorze nastali, szefel żyta wart był dziesięć zwykłyc""""""""m też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal 20 morowe powietrze na świat spadło, do tego jeszcze drożyzna i głód dołączy"""""""" też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy, w którym to czasie róźnorakie się kary Boże srożyły. Albowiem lat niemal """"""""też czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześćdziesiątym siódmym: """"Jest teraz rok jedenasty, od kiedy klasztor ten mamy""""""""eż czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła z """"Tronu Maryjnego"""" [Marienthron] te bowiem słowa rzecze pod rokiem sześ""""""""ż czasie wielka była zaraza i drożyzna na pomorskiej ziemi. Matrykuła
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1371 |
1371 |
1372 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 455-457.
Dosłowny zapis źródła:
Książęta szczecińscy […], sami zaś pociągneli do Nowej Marchii, aby tam margrabiemu przysporzyć zajęcia i odciągnąć go od Marchii Wkrzańskiej i zdobywszy Ińsko [Noremberg], całą złupili okolicę, następnie zaś kilka innych jeszcze wzięli miejscowości, jako to Lipiany i podobne, i zajowszy je, stanęli obozem od Chojną […]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1380 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 80.
Dosłowny zapis źródła:
A. 1380. war wieder ein gross Sterben in Deutschland , welches ohn Zweiffel der Märckischen Lande und folgendes auch unsers Königsberges nicht wird geschonet haben.
Oryginalny zapis daty:
A. 1380.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Komety |
|
Lato |
1380 |
1380 |
1380 |
|
sierpień |
wrzesień |
0 |
15 |
8 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 46.
Dosłowny zapis źródła:
Das jahr 1380 ging hin ohne bedeutende, auf das Schicksal des ganzen Landes Bezug, habende Ereignisse. Manches schien sich vorzubereiten, aber war noch nicht reif, zu erscheinen. Ja fast hätte man glauben sollen, selbst der Himmel habe nach dem Glauben jener Zeit die kommenden Dinge ankündigen wollen. Denn es erschien am nordwestlichen Himmel ein Komet, und leuchtete zwischen unser zween Frauentagen [zwischen maria Himmelfahrt und maria Geburt, vom 15. August bis zum 8. September] unausgesetzt. Nach der Meinung der damaligen Astronomen bezeichnete derselbe Mord, Streit und Krieg in Flandern und in andern Ländern.
Oryginalny zapis daty:
Das Jahr 1380 […] zween Frauentagen [zwischen Maria Himmelfahrt und Maria Geburt, vom 15. August bis zum 8. September] [[…]]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Komety |
|
Jesień |
1382 |
0 |
0 |
listopad |
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 46.
Dosłowny zapis źródła:
Auch im jahre 1382 zeigte sich im November ein grosser helleuchtender Komet, welcher 14 tage lang am Himmel stand. Noch ist zu bemerken, dass in diesem ganzen Jahre kein Wind wehte; Das Wetter war schön, und die Erndte gut. Eine darauf folgende Pest, welche viele Menschen darin raffte, setzte man auf Rechnung der ungewöhnlich lang anhaltenden Windstille.
Oryginalny zapis daty:
[…] im Jahre 1382 […] im November […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1395 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 479.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1395 miasto Słupsk na Pomorzu spłonęło niemal doszczętnie, przez co wielką poniosło szkodę i nigdy już do dawnej nie wróciło świetności.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1395 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Genealogia Ducum Pommeraniae Einfeltige vnd warhaftige beschreibung des Durchleuchtigen Hochgebornen Fürstlichen Hauses vnd Gesc
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 35, k.128v.
Dosłowny zapis źródła:
Die Stadt Stolpe in Pommern bej nahe aussgebrandtt.
Oryginalny zapis daty:
1395
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Silne deszcze |
Drożyzna |
|
1401 |
1401 |
1401 |
|
marzec |
wrzesień |
0 |
12 |
17 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 114-115.
Dosłowny zapis źródła:
1401 Mit Miswachs und Theuerung begann das neue Jahrhundert. Seit langen Jahren war kein Sommer so nass gewesen, als in diesem jahre. Auf St Georgius den 12-ten März fing es an zuregnen, und hielt, mit grim ger Unterbrechung, bis St. Lambertus, den 17 September an, so das kein tag gänzlich ohne Regen war, meistens und ganze tage regnete es sehr stark und die Witterung war dabei immer kalt. Am 1-ten may erfroren die Wintersaaten, das Sommergetreide schoss ins Stroh und setzte keine Körner an, gemäht[?], verfault es auf dem Felde, so dass Mangel und Hunggers noth die naturlichen Folgen waren.
Oryginalny zapis daty:
1401 […] auf Gregorius den 12-ten März […] bis St. Lambertus, den 17 September […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
|
Drożyzna |
|
1401 |
1401 |
1401 |
|
marzec |
wrzesień |
0 |
12 |
17 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 48-49.
Dosłowny zapis źródła:
Das neue Jahrhundert begann mit Misswachs und Theuerung. Seit langer Zeit war kein Sommer so nass gewesen, also der im Jahre 1401. Auf St. Gregorius [den 12. März] fing es an zu regnen, und hielt, mit geringer Unterbrechung bis St. Lambertus [den 17. September] an, so dass kein Tag gänzlich ohne Regen war, meistens und ganze tage regnete es sehr stark, und die Witterung war dabei imme kalt.
Am 1. Mai erfroren die Wintersaaten, das Sommergetreide schoss ins Stroh und setzte keine Körner an; gemahlt verfaulte es auf dem Felde, so dass Mangel un Hungersnoth die natürlichen Folgen waren.
Oryginalny zapis daty:
im Jahre 1401. Auf St. Gregorius [den 12. März] […] bis St. Lambertus [den 17. September] […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Komety |
Głód |
Zima |
1402 |
0 |
0 |
marzec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 115.
Dosłowny zapis źródła:
1402 Die Not wurde im neuen jahre noch grösser, und mit langer Erwartung sah man der Zukunft entgegen. In der ersten Hälfte des März erschien ein Komet und erfüllte die, nach dem Aberglauben sehr ergebenen Gemüther der Menschen mit Furcht und Zittern.
Oryginalny zapis daty:
1402 […] in der ersten Hälfte des März […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Głód |
|
1403 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 482.
Dosłowny zapis źródła:
Nastęnie w roku 1403 była na ziemi pomorskiej i wołogoskiej oraz w okolicach drożyzna tak wielka, że ludzie i bydło umierali z głodu, potem zaś wielka nadeszła zaraza.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Drożyzna |
|
1403 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
[Kronika C. von Gottberk]
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 34, k. 17v.
Dosłowny zapis źródła:
[…] ist im Lande zu Pommern und Wollgast und in andern orthen reichte grosse Theürung gewesen, also dass Leüte und Vieh an hunger gestorben sind und ein gross sterben darauf gefolget.
Oryginalny zapis daty:
Anno Domini 1403
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Drożyzna |
|
1403 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Genealogia Ducum Pommeraniae Einfeltige vnd warhaftige beschreibung des Durchleuchtigen Hochgebornen Fürstlichen Hauses vnd Gesc
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Zbiór Samuela Gottlieba Loepera, sygn. 35, k. 130.
Dosłowny zapis źródła:
Ist im Landt zu Pommern und Wolgast und allen anderen Ohrten, umbheer, grosse theuerung gewesen, also das leute und viehe anhunger gestorben und darauf ein gros sterben und pestilenzn erfolgett.
Oryginalny zapis daty:
1403
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
Lato |
1404 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 115-116.
Dosłowny zapis źródła:
1404 Eine Höchst bösartige Grippe hatte in disem Sommer und Herbst geherscht. Die Leute bekamen den Schnupfen der auf die Lungen fiel, und mit festigen Husten verbunden war. Fieber mit festiger Hitze machte den abgesonderten Schleim so zähe, dass die Kranken, ungeachtet der steten Neigung zum Auswerfen, und bei unaufhörlichen Husten, dem Schleim nicht los werden konnten. Die Fieberhitze nahm ihnen den Kopf ein, und schwächte się sehr, und machte ihnen das kanken Lager sehr beschwerlich. Viele Junge und alte mussten an der unnatürlichen Schleimabsonderung den schweren Todt des Ersteckens sterben.
Oryginalny zapis daty:
1404 […] in diesem Sommer und Herbst
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1404 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 80.
Dosłowny zapis źródła:
A. 1404 ereignete sich in der Marck und in Sachsen eine beschwerliche Seuche, in dem die Leute erstlich den Schnuppen und mit demselben Flüsse auf der Brust mit unnatürlicher Hitze bekamen, daran sie sticken und sterben musten.
Oryginalny zapis daty:
A. 1404.
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Zaćmienia |
|
|
1404 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia
Adres bibliograficzny:
Reinhold W., Chronik der Stadt Soldin von ältesten bis auf die neuste Zeit nach sämmtlichen gedruckten und ungedruckten Quellen, namentlich nach Urkunden und Dokumenten des Soldiner Rathsarchives, bearbeitet und mit Beifügung der Urkunden und Dokumente, Soldin 1846, s. 134.
Dosłowny zapis źródła:
Im Jahre 1404 glaubte man bei einer grossen Sonnenfinsterniss die Welt ginge unter und Soldin mit dazu,
Oryginalny zapis daty:
Im Jahre 1404 […]
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Gradobicie |
|
|
1405 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
kronika
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 485.
Dosłowny zapis źródła:
W tymże roku [1405], gdy umarł książę Barnim wołogoski, spadł na wołogoskiej ziemi grad wielki jak kurze jaja i wyniszczył zboże oraz ubił młodego bydła niemało i drobiu.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zjawiska astronomiczne |
Zaćmienia |
Panika |
Lato |
1405 |
0 |
0 |
czerwiec |
|
|
15 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen na
Adres bibliograficzny:
Archiwum Państwowe w Szczecinie, Rękopisy i Spuścizny, sygn. 371: Gottlob Christian Stöhr, Chronicon der Königl. Preuss. Inmediat Stadt der Neumark Lippehne aus ihren fühesten geschichtlichen nachrichten, Documenten und andern Quellen, bis auf die neuste Zeit auf Verlangen des Wohllöbl. Magistrats zusammengetragen und mit einer Ortscharte versehen, s. 116-117.
Dosłowny zapis źródła:
1405 am 15 Juny Morgens 6 Uhr setzte eine Naturerscheinung das ganz nordische Deutschland in grosse Schrecken. Die Fall und Glänzend aufgegangene Sonne verlor nach und nach den Schein. Es war eine grosse Sonenfinsterniss, und wurde so dunkel, dass man winander gar nicht erkennen konnte, ja als ob. Nacht gewesen wäre. […] Das Volk wurde während der ungewohnten Dunkelheit sehr zaghaft, und fürchtete sehr, die Welt würde untergehe. Viele Hauswäter jammerten, dass się ihr Heu noch nicht vollständig eingefahren, viele Hausmutter, dass ihre noch auf der Bleiche liegende Leinwand leicht Schaden nehmen könne, wenn die Welt unterginge. Als jedoch die Welt nach und nach ihren Schein wieder erhielt, prophezeit man aus dieser Finsterniss grosses Sterben. Die konnte leicht gesehen, ohne als eine falsche Prophezeichung zu erscheinen, denn die Pest herrschte bereits und nahm in diesem Sommer eine Bösartigkeit an, dass die Zahl der Todten in allen Ständen überaus gross war — Selbst mittelmässige Städte hatten oft an einem Tage an hundert Leichen.
Oryginalny zapis daty:
1405 am 15 Juny morgens 6 Uhr
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1405 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kantzow Th., Pomerania. Kronika pomorska z XVI wieku, tłumaczenie Gołda K., przypisy i komentarz Białecki T., Rymar E., Szczecin 2005, t. 1 (Księga 1 i 2), s. 482.
Dosłowny zapis źródła:
[…] książę Bogusław wkroczył do biskupstwa, dobył miasteczko Karlino, splądrował je i spalił, zamku jedakowoż zdobyć nie zdołał […]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1406 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kehrberg A., Erläuterter historisch-chronologischer Abriss der Stadt Königsberg in der Neumark, 2. Aufl., Berlin 1724, Die Andere Abtheilung, Darinn es nach seinen erlittenen Fatis und Unglücksfällen vorgestellet wird, s. 80.
Dosłowny zapis źródła:
A. 1406 war ein allgeimeines Land-Sterben, welches auch viel Personen hohes Standes wegnahm.
Oryginalny zapis daty:
A. 1406
Naziwsko i imię zbierającego:
Gut Paweł
Postać digitalna:
|
