| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Dolnośląskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Głogów. Zarys monogrfii miasta, pod red. Krystyna Matwijowskiego, Wrocław-Głogów, 1994,
Dosłowny zapis źródła:
Ocenia się, że w wyniku przekształcenia Glogowa w miasto-twierdzę i wyniszczających walk zostalo ono zniszczone w 95-98%. Na 1846 budynków całkowitemu zniszczeniu uległo 1698. Pozostałe 148 budynków było również w dużym stopniu zniszczone, a tylko 16 nadawało się do szybkiej odbudowy. Zniszczone zostały zakłady przemyslowe i warsztaty rzemieslnicze, a także większośc urządzeń komunalnych. M.in. całkowicie zniszczony został duży browar i krochmalnia. Jedynie peryferyjnie usytuowana stocznia, cukrownia w Nosocicach oraz elektrownia ucierpiały w mniejszym stopniu. Zniszczenia stoczni oceniono na ok. 60%. Zerwane zostały całkowicie mosty kolowe i kolejowe na Odrze łączące obie części miasta. (…) Centrum miasta zostało zburzone w 100%. [s. 230-231]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Kościk Elżbieta
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
19 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Chańko, Włocławskie w XIX i XX wieku, [w:] Województwo włocławskie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, pod red. Tadeusza Olszewskiego, Łódź, 1982, Uniwersytet Łódzki; Urząd Wojewódzki we Włocławku,
Dosłowny zapis źródła:
Już w początkach stycznia Niemcy przygotowywali się do opuszczenia Włocławka, wywozili tabor strażacki, urządzenia fabryki 'Linodrut', zakładali ładunki wybuchowe w budynkach elektrowni i poczty. (…) W nocy z 19 na 20 stycznia nastąpiła ucieczka hitlerowców z miasta i wysadzenie mostu drogowego na Wiśle. Pierwsze patrole radzieckie wkroczyły od strony zachodniej. Straty wywołane działaniami wojennymi i polityką okupanta wyniosły 30% ludności województwa; 80% zakładów przemysłowych Włocławka było unieruchomionych. (…) Rolnictwo rejonu włocławskiego poniosło w okresie wojny poważne straty (…) sięgające 70% stanu przedwojennego straty w inwentarzu żywym.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
21 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Ryszard Kozłowski, Zagadnienia życia politycznego i społecznego miasta w latach 1945-1949, Dzieje Inowrocławia, pod red. Mariana Biskupa, t. 2 (od 1919 r. do końca lat siedemdziesiątych), Warszawa-Poznań-Toruń, 1982, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Czołowe oddziały I Frontu Białoruskiego (…) zająły kolejno ważniejsze miasta: Włocławek (20 I), Inowrocław (21 I), Bydgoszcz (23 I) i Toruń (1 II). Najdłużej bronił się Grudziądz, zamieniony przez hitlerowców w twierdzę, która skapitulowała dopiero 6 III 1945 r. Inowrocław wyzwoliły 21 I 1945 r. wojska 12 Korpusu Pancernego Gwardii, dowodzone przez generała-majora N. Tieliakowa. W walkach o miasto brała bezposredni udział 34 Brygada Piechoty Zmotoryzowanej. Pierwsi wdarli się na ulice żołnierze I Batalionu, dowodzeni przez starszego lejtnanta gwardii W. Krotowa (…).
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Sziling, Brodnica pod okupacją niemiecką (1939-1945), [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, pod red. Jerzego Dygdały, Brodnica, 1998, Rada Miejska w Brodnicy; Towarzystwo Miłośników Ziemi Michałowskiej,
Dosłowny zapis źródła:
Znaczące straty poniosła Brodnica w trakcie działań wojennych w styczniu 1945 r. W sprawozdaniu z 18 V 1948 r. przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Brodnicy, mgr Tadeusz Daniec, pisał: 'Wyzwolona spod okupacji hitlerowskiej 22-23 stycznia 1945 r. poniosła ciężkie straty wskutek wojny. Liczba ludności spadła z około 12-13 000 przed wojną nawet poniżej 10 000 w r. 1945 […] Okupanci pozostawili Brodnicę w płomieniach. Około 40% budynków zniszczało. Z budynków publicznych spłonął ratusz, szpital powiatowy, część dworca, budynek dawniejszej Powiatowej Komendy Policji i Inspektoratu Straży Granicznej i szereg innych. Najcięższym ciosem dla władz miejskich było spłonięcie ratusza ze wszystkimi aktami, dokumentami, archiwami itd.., co utrudnia w wysokim stopniu działalność władz miejskich. Ugaszenie pożarów było trudne, gdyż uchodzący okupant zamknął wodociągi i zabrał cały sprzęt przeciwpożarniczy'. (…) Mieszkańcy Brodnicy, w ramach rejestracji szkód wojennych, zgłosili w 1945 r. straty w wysokości 63 876 191,37 zł przedwojennych, natomiast straty władz samorządowych oceniono wówczas na 2 184 688 zł przedwojennych.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Ryszard Sudziński, W Polsce Ludowej (1945-1975), [w:] Toruń dawny i dzisiejszy. Zarys dziejów, pod red. Mariana Biskupa, Warszawa - Poznań - Toruń, 1983, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Wprawdzie w wyniku II wojny światowej bezpośrednie zniszczenia substancji przemysłowej były w Toruniu stosunkowo niewielkie, jednak mimo to przemysł poniósł znaczne straty głównie na skutek przerwania produkcji bądź przestawienia jej przez okupanta na potrzeby wojny oraz z powodu dewastacji i wywiezienia znacznej części parku maszynowego w głąb Niemiec, a także częściowego demontażu urządzeń przez wojska radzieckie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
styczeń |
marzec |
0 |
0 |
6 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Ryszard Kozłowski, Życie polityczne w latach 1945-1948, [w:] Dzieje Świecia nad Wisłą i jego regionu, t. 2, pod red. Kazimierza Jasińskiego, Warszawa - Poznań - Toruń, 1980, Państwowe Wydawnictwo Naukowe; Towarzystwo Naukowe w Toruniu,
Dosłowny zapis źródła:
Najdłuższe i najbardziej krwawe walki toczyły się o Grudziądz, zamieniony przez hitlerowców w twierdzę, która skapitulowala dopiero 6 III 1945 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
21 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Edmund Mikołajczak, Kalendarium kujawskie, Inowrocław, 1990, Ino-Press,
Dosłowny zapis źródła:
1945 - do Inowrocławia wkroczyły oddziały 12 Korpusu Pancernego Gwardii Armii Czerwonej. Zakończyła się niemiecka okupacja miasta. W tymże dniu Rosjanie opanowali prawie całe Kujawy inowrocławskie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
23 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Dorota Bartnicka, Barbara Bok-Majzel, Anna Chruściel, Anna Kupczyk, Brodnica w latach 1945-1997 (kalendarium), [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, pod red. Jerzego Dygdały, Brodnica, 1998, Rada Miejska w Brodnicy; Towarzystwo Miłośników Ziemi Michałowski
Dosłowny zapis źródła:
1945 23 I - wyzwolenie Brodnicy spod okupacji hitlerowskiej; wkroczenie wydzielonych jednostek 65 Armii gen. Pawła Iwanowicza Batowa wspieranych przez 5 Armię Pancerną. Zniszczenia wojenne miasta: około 40% budynków, ratusz przy ul. Hallera (w nim akta i archiwum), szpital powiatowy, budynek Powiatowej Komendy Policji Państwowej, gmach szkół powszechnych przy ul. Marchlewskiego 2, wiadukt kolejowy na Michałowie, mosty przy Wieży Mazurskiej i Domu Dziecka, mostek przy ul. Kamionka, nastawnie i 2 kolejowe wieże ciśnień
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
1946 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Dorota Bartnicka, Barbara Bok-Majzel, Anna Chruściel, Anna Kupczyk, Brodnica w latach 1945-1997 (kalendarium), [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, pod red. Jerzego Dygdały, Brodnica, 1998, Rada Miejska w Brodnicy; Towarzystwo Miłośników Ziemi Michałowski
Dosłowny zapis źródła:
1945 6 VIII - starosta powiatowy Józef Łyda w telefonogramie do Antoniego Alstera w Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy podaje: 'ciągłe wypadki morderstw, grabieży i gwałtów [ze strony żołnierzy sowieckich] zmuszają do bezzwłocznej interwencji u marszałka K. Rokossowskiego w celu pozostawienia na pewien czas w Brodnicy Komendantury Wojennej'
1946 30 VI - straty miasta z tytułu świadczeń na rzecz oddziałów Armii Czerwonej za okres 9 V 1945 - 30 VI 1946 wynoszą: 52 469,20 zł (z czego wydatki gotówkowe 48 854 zł)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
styczeń |
luty |
0 |
25 |
1 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Ryszard Sudziński, W Polsce Ludowej (1945-1975), [w:] Toruń dawny i dzisiejszy. Zarys dziejów, pod red. Mariana Biskupa, Warszawa - Poznań - Toruń, 1983, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
W trzy dni później (25 I) Toruń został całkowicie okrążony przez wojska radzieckie, które zastosowały blokadę twierdzy. (…) Mimo że od 18 stycznia w walkach brało udział także lotnictwo, bombardujące najważniejsze obiekty i urządzenia wojskowe, dowództwo radzieckie wyraźnie oszczędzało miasto. (…) 23 stycznia (…) Toczyły się uporczywe i ciężkie boje o lewobrzeżne przedmieścia i dzielnice (Czerniewice, Rudak, Stawki i Podgórz) (…) wieczorem tego samego dnia [30 stycznia] niemiecka 31 dywizja grenadierów narodowych przeprawiła się z Podgórza przez Wisłę, wysadzając w powietrze dwa mosty na rzece. Wycofujące się oddziały uszkodziły również Dworzec Glówny i pocztę oraz zniszczyły ważne urządzenia komunalne. (…) 1 lutego około godz. 9 rano do miasta wkroczyła od strony Chełmińskiego Przedmieścia czołówka wojsk radzieckich. (…)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Dorota Bartnicka, Barbara Bok-Majzel, Anna Chruściel, Anna Kupczyk, Brodnica w latach 1945-1997 (kalendarium), [w:] Brodnica. Siedem wieków miasta, pod red. Jerzego Dygdały, Brodnica, 1998, Rada Miejska w Brodnicy; Towarzystwo Miłośników Ziemi Michałowski
Dosłowny zapis źródła:
1945 20 VII - Zarząd Miejski rejestruje straty wojenne (w złotych przedwojennych): 63 876 191,37 - poniesione przez osoby prywatne; 2 184 688 - straty samorządowe
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jerzy Frycz, Architektura i sztuka Inowrocławia, Dzieje Inowrocławia, pod red. Mariana Biskupa, t. 2 (od 1919 r. do końca lat siedemdziesiątych), Warszawa-Poznań-Toruń, 1982, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Romański kościół pw. NP Marii [odrestaurowany w kon. XIX w.] (…). W czasie okupacji hitlerowskiej kościół został zamieniony na magazyn, zdewastowany w 1945 r. Tym samym znów stała się aktualna jego restauracja.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
27 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Szyling, Chełmno w latach okupacji hitlerowskiej (1939-1945), [w:] Dzieje Chełmna. Zarys monograficzny, pod red. Mariana Biskupa, wyd. II, Warszawa - Poznań - Toruń, 1987, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Dnia 25 I 1945 r. władze okupacyjne zaczęły w popłochu opuszczać miasto, a w dwa dni później wycofujące się wojska hitlerowskie podpaliły browar. Pożarem objęte były także szpital i kasyno przy starych koszarach. Zniszczeniu uległ także dworzec kolejowy. Tego samego dnia (27 I) wieczorem pojawiły się w Chełmnie pierwsze radzieckie oddziały pancerne 2 Frontu Białoruskiego, wyzwalając je z niewoli hitlerowskiej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
20 |
0 |
0 |
Kujawsko-Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Bogdan Ziółkowski, Włocławek. Kalendarium dziejów miasta, Włocławek, 2003, Włocławskie Towarzystwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
1945, (…) 19-20 I Wycofujące się oddziały niemieckie wysadzają most na Wiśle o godzinie czwartej, a o piątej piętnaście turbiny Elektrowni Miejskiej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, [w:] Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
Podczas walk o miasto w styczniu 1945 r. zniszczeniu uległ również budynek szkoły przy ul. Krakowskie Przedmieście 56. Wysiłkiem władz miejskich odbudowano go w końcu 1947 r. (…)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, [w:] Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
W wyniku działań wojennych w styczniu 1945 r. spalono część gmachu szkoły podstawowej przy ul. Rudzkiej (18 Stycznia). Największym zniszczeniom uległy sale na II piętrze.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kazimierz Brzeziński, Andrzej Gramsz, Tuszyn od królewszczyzny do hiperbazaru, Łódź, 2003, Grako,
Dosłowny zapis źródła:
Ostatnim aktem ich zbrodniczej okupacji [władz niemieckich] było podpalenie magistratu (tak brzmi wersja oficjalna, mniej oficjalnie mówi się, że urząd i kilka innych domów podpalili tuszynianie tuż po wycofaniu się hitlerowców z miasta.
Oryginalny zapis daty:
w połowie stycznia 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
20 |
22 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Chańko, Życie polityczne w latach 1945-1988, Zgierz. Dzieje miasta do 1988 roku, pod red. Ryszarda Rosina, Łódź-Zgierz, 1995, Zarząd Miasta Zgierza, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łodzi, Towarzystwo Przyjaciół Zgierza, 479-527,
Dosłowny zapis źródła:
Zabudowa mieszkalna oraz infrastruktura przemysłowa i komunikacyjna nie ucierpiały w znaczniejszym stopniu w wyniku działań bojowych. Natomiast w nocy z 20 na 21 lub z 21 na 22 stycznia [1945] w niejasnych okolicznościach doszło do pożaru budynku Magistratu (…) akcja ratunkowa nie powiodła się. W budynku spłonęła m.in. Znaczna część akt miasta. W opinii wiekszości zgierzan wydarzenie to nie było przypadkowe, mówiono, że pewnym grupom zależało na zniszczeniu dowodów współpracy z okupantem.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
Panika |
|
1945 |
0 |
0 |
luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Chańko, Życie polityczne w latach 1945-1988, Zgierz. Dzieje miasta do 1988 roku, pod red. Ryszarda Rosina, Łódź-Zgierz, 1995, Zarząd Miasta Zgierza, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łodzi, Towarzystwo Przyjaciół Zgierza, 479-527,
Dosłowny zapis źródła:
Na początku lutego [1945] Luftwaffe przeprowadziła nalot na Zgierz, uszkodzony został budynek poczty, byli zabici i ranni.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Sławomir Papuga, Andrzej Gramsz, Zelów. Wspólnota nacji, wyznań, kultur, Łódź, 2003, GRAKO,
Dosłowny zapis źródła:
Efektem działań militarnych w styczniu 1945 r. było spalenie w Zelowie czterech zagród. Zelów ominęły jakieś większe akcje wojskowe prowadzone przez Armię Czerwoną, jak też zmasowana obrona niemiecka. Doszło jedynie do sporadycznej wymiany ognia.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, [w:] Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
W 1945 r. po zajęciu Wielunia przez Sowietów, żołnierze rabowali nie tylko mienie obywateli, ale także wyposażenie większych warsztatów rzemieślniczych. Już w następnym dniu po wyzwoleniu miasta spod okupacji niemieckiej wojsko uruchomiło w największym wówczas warsztacie mechanicznym Feliksa Marczewskiego przy ul. Śląskiej 25 stację naprawy pojazdów wojskowych. (…) Po kilku tygodniach zarekwirowali całe nieomal wyposażenie warsztatu, od drobnych maszyn i urządzeń aż po klucze i pilniki. Wartość poniesionych strat oszacował właściciel na 8422,40 przedwojennych złotych. Podobnie było z warsztatem mechanicznym Stefana Szymańskiego przy ul. Sieradzkiej 5a. Czerwonoarmiści zarekwirowali w mim kowadło, imadła, pasy skórzane, gwintownice, wiertarki, szlifierki i komplety kluczy ogólnej wartości 5872 przedwojennych złotych.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Andrzej Gramsz, Las Łagiewnicki i okoliczne wsie, Łódź, 2002, Grako,
Dosłowny zapis źródła:
Kościół [klasztorny w Łagiewnikach] został zamieniony na magazyny wojskowe. W klasztorze początkowo Niemcy zamierzali urządzić obóz dla młodocianych, ostatecznie zlokalizowano tam wojskowe warsztaty samochodowe. W czasie okupacji na terenie tutejszej parafii zniszczono 12 krzyży i 5 kapliczek drewnianych oraz figurkę św. Antoniego na placu przed klasztorem. W ostatnich dniach przed wyzwoleniem Niemcy spalili biblioteke klasztorną i cenne archiwalia. Podłożono również ogień w zabudowaniach klasztornych i tylko dzieki okolicznym mieszkańcom pożar ugaszono.
Oryginalny zapis daty:
w ostatnich dniach przed wyzwoleniem
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
17 |
18 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Józefecki, Dzieje Skierniewic 1359-1975, Warszawa, 1988, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
W toku walk w mieście zostało zniszczonych kilka domów. Spłonął również magazyn niemiecki, zlokalizowany w starym dworcu kolejowym w parku, prawdopodobnie od ognia zaprószonego przez ludzi dokonujących grabieży.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
15 |
16 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Józefecki, Dzieje Skierniewic 1359-1975, Warszawa, 1988, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Od początku operacji wiślańsko-odrzańskiej wzrosła aktywność lotnictwa radzieckiego. (…) Bombardowane były również urządzenia stacji kolejowej w Skierniewicach oraz szlaki kolejowe: Skierniewice - Warszawa i Skierniewice - Koluszki. Obsługa porzucała uszkodzone pociągi, które następnie blokowały linie kolejowe. Pierwszy nalot na Skierniewice nastapił 15 I 1945 r., jego celem był dworzec kolejowy i najbliższa okolica. Na terenie stacji kolejowej ostrzelany został m.in. Transport wycofujących się wojsk niemieckich; wielu żołnierzy zostało zabitych i rannych. Powtórny nalot był 16 stycznia. Samoloty radzieckie ograniczyły się tylko do ostrzelania z broni pokładowej pociągów stojących na dworcu oraz okolic dworca.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Cezary Jabłoński, Lata okupacji hitlerowskiej w Brzezinach 1939-1945, [w:] Brzeziny. Dzieje miasta do 1995 roku, pod red. Kazimierza Badziaka, Łódź - Brzeziny, 1997, Zarząd Miasta Brzeziny; Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego,
Dosłowny zapis źródła:
Radziecka 20 Brygada Zmechanizowana ok. godz. 10.00 dnia 18 stycznia wdarła się na wschodni skraj Brzezin i rozpoczęła zaciekłe walki uliczne, tracąc m.in. kilka czołgów. Jednocześnie 74 Dywizja 8 Armii Gwardii doszła do Brzezin, natknęła się tu na zorganizowany opór nieprzyjaciela, rozwinęła się w ugrupowanie bojowe i rozpoczęła walkę o miasto. Radziecki 226 pułk walczył na południowo-wschodnim skraju miasta, 240 pułk w rejonie kościołów ewangelicko-augsburskiego i parafialnego. Walki były krótkotrwałe i zaciekłe. Do godziny 19.00 dnia 18 I 1945 r. Brzeziny zostały całkowicie zajęte przez Armię Radziecką. (…) Skutkiem głównie szybkości działań, zniszczenia Brzezin były niewielkie. Odnotowano tylko 4 osoby cywilne, które poniosły śmierć w wyniku działań bojowych. (…)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Roman Buzak, Wojna obronna Polski 1939 r. i lata okupacji hitlerowskiej, Kutno. Dzieje miasta, pod red. Ryszarda Rosina, Warszawa-Łódź, 1984, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Bezpośrednio po wyzwoleniu władze polskie przystąpiły do opisu strat spowodowanych rabunkową gospodarką okupanta. Oto jak wyglądały zasoby gospodarcze niektórych gmin pow. Kutnowskiego latem 1945 r. W gminie Dobrzelin 1400 ha ziemi uprawnej leżało odłogiem, było tylko 20 koni, 50 wozów, 1200 krów, 200 świń, 50 kóz. Stan ziemiopłodów przedstawiał się wręcz zastraszająco, zarówno pod względem ilości, jak i jakości. Miejscowa cukrownia nie posiadała po wojnie wyposażenia maszynowego i narzędzi, gorzelnia znajdowala się w podobnym stanie. Cegielnie, warsztaty szewskie, kuxnie - zdewastowane. Osiem szkół zostało bez wyposażenia i pomocy naukowych. Oprócz tego mosty, drogi i urządzenia transportowe wymagały natychmiastowej naprawy. Podobna sytuacja wystąpiła w gminach Dąbrowice, Błonie, Łanięta itd…
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Roman Buzak, Wojna obronna Polski 1939 r. i lata okupacji hitlerowskiej, Kutno. Dzieje miasta, pod red. Ryszarda Rosina, Warszawa-Łódź, 1984, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
Znaczne straty poniósł w czasie okupacji węzeł kolejowy w Kutnie. Uległ on dwukrotnie zniszczeniu w czasie działań wojennych, ponadto nadmierna eksploatacja przez Niemców dokonała dalszej dewastacji. Zniszczono częściowo dworce, warsztaty remontowe i parowozownie, siec telefoniczną, zburzono nastawnie, a tabor kolejowy wywieziono do Rzeszy. Straty w tej dziedzinie wynosiły ok. 70%. Należy zaznaczyć, że większość z nich powstała przy wycofywaniu się wojsk hitlerowskich z Kutna. Próbowano wtedy spalić również magazyny i niektóre gmachy urzędów. Ogółem podczas okupacji uległo zniszczeniu w mieście 190 mieszkań, tj. ok. 500 izb.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Wiosna |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
Czerwonoarmiści kradli i rekwirowali nie tylko inwentarz żywy, lecz także rowery, obuwie, garderobę, nade wszystko zegarki. Zarówno starosta wieluński, jak też komendant powiatowy Milicji Obywatelskiej, w swych raportach sytuacyjnych przekazywanych zwierzchnikom podawali dziesiątki przykładów kradzieży i rozbojów. Rabowano nie tylko prywatne mienie mieszkańców, lecz także grabiono wyposażenie drobnych przedsiębiorstw i większych warsztatów rzemieślniczych. 'Wymienionych kradzieży dokonali w większości żołnierze rosyjscy, którzy włóczą się jako maruderzy po okolicy, okradają ludność tutejszego powiatu z bydła i rzeczy, następnie sprzedają lub zamieniają na wódkę, co jest plagą i postrachem obywateli' - pisał w raporcie z 5 lipca 1945 r. komendant powiatowy MO L. Paszkowski. Sowieci zachowywali się jak w podbitym, okupowanym kraju, rekwirowali dla celów kwaterunkowych mieszkania, w połowie 1945 r. żołnierze ograbili i zdewastowali siedzibę oddziału PCK, wyrzucili biuro oddziału z zajmowanego lokalu, skutkiem czego musiał on na pewien okres czasu zaprzestać swej charytatywno-opiekuńczej działalności.
Oryginalny zapis daty:
w połowie 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
styczeń |
czerwiec |
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, [w:] Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
Po opanowaniu miasta przez Armię Czerwoną, żołnierze sowieccy rekwirowali wszelkie zapasy oraz wyposażenie przedsiębiorstw i większych warsztatów rzemieślniczych. W Cukrowni 'Wieluń' (…) Sowieci zarekwirowali znaczne zapasy cukru (…) W dniu 28 lutego 1945 r. przysłano do fabryki 50 wagonów kolejowych, do których jeńcy niemieccy załadowali cukier. Dokąd towar wywieziono - nie wiadomo. W Zbrojeniowych Warsztatach Drzewnych przy ul. Narutowicza 13, w okresie od stycznia do czerwca 1945 r. Rosjanie zrabowali motory, szlifierki, pompy motorowe, spawarki, piły mechaniczne i inne narzędzia. Straty oszacowano na ponad 252 tys. Przedwojennych złotych. Z browaru przy ul. J. Piłsudskiego (1 Maja) w okresie od stycznia do 14 marca 1945 r. zrabowano pasy skórzane, konie, samochód DKW, beczki oraz zapasy cukru i jęczmienia. Straty oszacowano na ponad 30 tys. Przedwojennych złotych. Nie uległ tez zniszczeniu [w czasie wojny] Zakład Mechaniczny i Odlewnia Żelaza braci Zarzyckich przy ul. Turowskiej 23. Jednakże kilka tygodni po wyzwoleniu żołnierze sowieccy zarekwirowali wiekszość pozostałych tam urządzeń, m.in. dźwig, kuźnię polową, szlifierki i inne narzędzia.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jerzy Dzieciuchowicz, Ludność Łodzi od 1918 roku do lat 90. XX wieku, [w:] Łódź monografia miasta, pod red. Stanisława Liszewskiego, Łódź, 2009, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 265-296,
Dosłowny zapis źródła:
Niezwykle trudne warunki bytowe panujące bezpośrednio po wojnie znalazły odbicie w najwyższym natężeniu zgonów, dochodzącym do 25,1‰, które zaobserwowano w 1945 r. (…) w 1945 r. najważniejszą przyczyną śmierci były choroby zakaźne (23,7% ogółu zgonów) (…)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Chańko, Życie polityczno-społeczne w latach 1945-1994, [w:] Uniejów. Dzieje miasta, pod red. Jana Szymczaka, Łódź - Uniejów, 1995, Towarzystwo Przyjaciół Uniejowa; Polskie Towarzystwo Historyczne,,
Dosłowny zapis źródła:
Około godziny 11 przed południem Niemcy wysadzili w powietrze pierwszy most na Warcie od strony Uniejowa, zas czołgi radzieckie z desantem fizylierów znalazły się na przedpolu miasta, od strony Poddębic. Umieszczone na wieży zegarowej kościoła niemieckie stanowisko cięzkiego karabinu maszynowego prowadziło silny ostrzał w kierunku nacierających Rosjan. Około 11.50 po trafieniu pociskiem z działa czołgowego, wieża i zegar uległy poważnym uszkodzeniom, zaś Niemcy uciekli. (…) W południe 18 stycznia 1945 r. nastapił kres niemieckiej okupacji.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Włodzimierz Kozłowski, Wyzwolenie spod okupacji hitlerowskiej, [w:] Dzieje Piotrkowa Trybunalskiego, pod red. Bohdana Baranowskiego, Łódź, 1989, Wydawnictwo Łódzkie,
Dosłowny zapis źródła:
Po północy [17/18 I 1945] rozpoczał się drugi szturm. Najpierw opanowano stację kolejową, znajdująca się w zachodniej części miasta. Krótka nawała ogniowa artylerii wznieciła pożary szeregu obiektów, powiększając panike wśród Niemców. Z trzech stron ruszyły do walki czołgi i piechota radziecka, łamiąc stopniowo zacięty opór przeciwnika. (…) Nad ranem 18 stycznia miasto było niemal całkowicie w rękach radzieckich. (…) Dzięki szybkim działaniom wojsk radzieckich, (…) zmniejszone zostały i tak wysokie straty wojenne w ludziach i gospodarce. Niemcy nie zdołali zrealizowac planu zniszczenia zabudowy Piotrkowa Trybunalskiego, gdzie miała przeciez trwać jak najdłuższa obrona okrążonego miasta.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
Szczególnie wymownym dowodem trudnych warunków bytu była wysoka śmiertelność niemowląt i dzieci w wieku do 3 lat. Duże spustoszenie siala też gruźlica. W 1945 r. zmarło 222 mieszkańców Wielunia (100 kobiet i 122 mężczyzn), z tej liczby było 68 dzieci w wieku do 3 lat włącznie, czyli az ponad 30% ogółu zgonów.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Maria Nartonowicz-Kot, Zarys dziejów Łodzi w latach 1918-1989, [w:] Łódź monografia miasta, pod red. Stanisława Liszewskiego, Łódź, 2009, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, 171-217,
Dosłowny zapis źródła:
W połowie stycznia 1945 r. coraz wyraźniejsze były oznaki paniki wśród niemieckich mieszkańców Łodzi. (…) W warunkach mroźnej zimy, szybkiego natarcia Armii Czerwonej okazała się ona [ewakuacja ludności niemieckiej] katastrofą humanitarną. Tysiące ludzi zginęło z głodu, zimna i wycieńczenia, wielu od kul nacierających wojsk sowieckich. Okupanci mając świadomośc nieuchronnej klęski podjeli akcję zaminowywania niektórych obiektów komunalnych i zakładów przemysłowych. Niemieckie władze Łodzi zdecydowały też o demontażu wielu urządzeń przemysłowych i wywiezieniu ich w głąb Rzeszy. Zbliżający się front dał o sobie znać wielkim nalotem sowieckiego lotnictwa na miasto wieczorem 10 I 1945 r. Podjęcie decyzji o nalocie miało raczej charakter psychologiczny, bo straty materialne, na szczęście, były nieznaczne. W południe 19 stycznia wojska 1. Frontu Białoruskiego wyzwoliły znaczną część Łodzi, broniły się jedynie izolowane grupy Niemców na Widzewie i w Śródmieściu (…). Błyskawiczne natercie Rosjan nie pozwoliło Niemcom na zrealizowanie wcześniejszych planów i wysadzenie zaminowanych obiektów. Niestety nie udało się zapobiec straszliwej zbrodni, jakiej dopuścili się Niemcy tuż przed opuszczeniem miasta. W bestialski sposób wymordowali blisko 2 tys. Więźniów Radogoszcza.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
lipiec |
listopad |
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Olejnik, Wieluń. Dzieje miasta 1945-1989, Wieluń. Monografia miasta, pod red. Alicji Szymczak, t. 3, Łódź-Wieluń, 2009, Urząd Miejski w Wieluniu, Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział w Łodzi,
Dosłowny zapis źródła:
Społeczeństwo Wielunia boleśnie przyjeło fakt zamordowania przez żołnierzy sowieckich w dniu 31 lipca 1945 r. w Niegoszowicach pod Krakowem wicedyrektora Cukrowni 'Wieluń' - Janusza Kotarbińskiego. Powracające z zachodu oddziały Armii Czerwonej znów dopuszczały się rabunków, plądrowały mieszkania. (…) 5 lipca 1945 r. trzech żołnierzy sowieckich napadło na dom Antoniego Kowalskiego w Kowalach, usiłowali zgwałcić żonę gospodarza, dla zastraszenia domowników oddali kilka strzałów, dokonali grabieży mienia ruchomego; 7 października 1945 r. żołnierz sowiecki zastrzelił w Wieluniu 32-letniego Wawrzyńca Ścigałę, z którym wcześniej pił wódkę; 13 listopada 1945 r. w Dzietrznikach sowiecki oficer zastrzelił polskiego żołnierza - Tadeusza Środę; 25 listopada 1945 r. żołnierze sowieccy zakłuli bagnetami w Wieluniu 19-letniego Bonifacego Józefa Pietrzaka. (…)
Jednakże przechowywany w tejże kasie [w skarbcu Krreisspaarkasse] do stycznia 1945 r. cenny, zabytkowy srebrny relikwiarz Madonny Wieluńskiej z 1510 r. zaginął w nieznanych okolicznościach.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
19 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Leszek Olejnik, Konstantynów Łódzki w latach 1945-1989, [w:] Konstantynów Łódzki. Dzieje miasta, pod red. Marii Nartonowicz-Kot, Łódź, 2006, Urząd Miejski w Konstantynowie Łódzkim; Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego,
Dosłowny zapis źródła:
(…) W piątek [19 stycznia 1945], w godzinach popołudniowych od strony Zgierza nadjechał czołg radziecki i zaczął ostrzeliwać nasze miasto. Jeden z pocisków trafił dom przy ul. Łaskiej i pl. T. Kościuszki. Pocisk wpadł do pokoju balkonowego, robiąc w nim poważne uszkodzenia […]'
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Mieczysław Kołodziejczyk, Pabianice w Polsce ludowej, [w:] Dzieje Pabianic, pod red. Gryzeldy Missalowej, Łódź, 1968, Wydawnicwo Łódzkie,
Dosłowny zapis źródła:
W nocy z 19 na 20 stycznia 1945 r. wojska radzieckie I Frontu Białoruskiego wkroczyły do Pabianic. Miasto było wolne, ale (…) wyludnione i zdewastowane. (…) Pabianice straciły w latach 1939-1945 17 000 swoich mieszkańców, czyli przeszło 30% stanu ludności sprzed wojny. (…) Straty w ludności dopełniały ogromne spustoszenia w przemysle pabianickim i w gospodarce miasta. (…) Największe zakłady przemysłu włókienniczego, Pabianickie Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Bojowników Rewolucji 1905 r. (dawniej Krusche i Ender), (…) straciły 40% przedwojennego parku maszynowego i zabudowań. Bezpośrednio po wyzwoleniu zakłady przedstawiały tragiczny widok. Tkalnia 'Centralna' była całkowicie spalona. Główny warsztat mechaniczny wraz z wyposażeniem maszynowym oraz warsztat stolarski stanowiły jedno wielkie rumowisko. Doszczętnie zostały spalone pomieszczenia apretury kolorowej, tkalnia, drukarnia i częśc farbiarni. Przędzalnia odpadkowa oraz wiele obiektów należacych do działów drukarni i tkalni znajdowały się w gruzach. Zniszczone zostały główne urządzenia zakładu, jak sieć parowa, energetyczna i wodna. (…) Pabianickie Zakłady Środków Opatrunkowych (dawniej firma A. Jankowski i Ska) zostały zniszczone w 75%. 'Okupant zostawił straszliwe spustoszenie. Brak części do maszyn, osnowy poprzecierane, brak wątku, szyby od bomb powybijane, dachy podziurawione, brak maszyn do pisania i liczenia, przewody telefoniczne poprzecinane, aparaty wywiezione, brak węgla, brak paszy dla koni…'. (…) We wrześniu 1944 r., na polecenie władz okupacyjnych prawie całe Zakłady Mechaniczne im. Strzelczyka (zakład nr 2) zostały wraz z całą załogą wywiezione w Sudety. (…) Fabryka Papieru była całkowicie unieruchomiona. Hitlerowcy już w 1943 r. wywieźli co lepsze i zdolne do produkcji maszyny, a stare zniszczyli i przeznaczyli na złom. Również niemal wszystkie mniejsze zakłady produkcyjne, głównie włókiennicze, których było w 1939 r. około trzydziestu, zostały całkowicie unieruchomione, a maszyny i urządzenia zniszczone.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jolanta Leśniewska, Gospodarka i życie codzienne Kutna w latach 1945-1990, Kutno poprzez wieki, pod red. J. Szymczaka, t. II: Lata 1939-2010, Kutno-Łódź, 2011, Prezydent Miasta Kutna, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. S. Żeromskiego w Kutnie, P
Dosłowny zapis źródła:
W 1945 r. Kutno dotknęła epidemia duru brzusznego. Władze apelowały o utrzymanie czystości i oczyszczanie miasta.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Helena Tukaj, Janusz Wróbel, Aleksandrów Łódzki. Zarys dziejów 1816-1948, Aleksandrów Łódzki, 1992, Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego,
Dosłowny zapis źródła:
Bilans okupacji niemieckiej w Aleksandrowie był tragiczny. W wyludnionym mieście, w maju 1945 r., mieszkało zaledwie 6300 osób. W porównaniu z 1939 r. oznaczało to spadek liczby mieszkańców o 53,4%. Straty materialne nie były tak dotkliwe jak demograficzne. Zniszczeniu uległo kilka budynków. Niemcy zdewastowali podczas pospiesznej ewakuacji niektóre zakłady przemysłowe. Wywieziono cenniejsze urządzenia i surowce.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Helena Tukaj, Janusz Wróbel, Aleksandrów Łódzki. Zarys dziejów 1816-1948, Aleksandrów Łódzki, 1992, Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego,
Dosłowny zapis źródła:
Dane o stratach ustalono dzięki spisowi przeprowadzonemu w lipcu 1945 r. Objęto nim wszystkie zakłady przemysłowe i rzemieślnicze, zarówno państwowe jak i będące w zarządzie samorządowym, spółdzielcze i prywatne. Spis wykazał zniszczenia budynków w 9 fabrykach. W 5 zakładach wynosiły od 25% do 50%, a w pozostałych 4 nie przekraczały kilku procent. Nieco gorzej przedstawiał się stan urzadzeń technicznych. Zniszczenia tego rodzaju zanotowano w 11 fabrykach. W 5 z nich dewastacja urządzeń technicznych przekroczyła 30%.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
16 |
20 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Chańko, Życie polityczne w latach 1945-1988, Zgierz. Dzieje miasta do 1988 roku, pod red. Ryszarda Rosina, Łódź-Zgierz, 1995, Zarząd Miasta Zgierza, Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łodzi, Towarzystwo Przyjaciół Zgierza, 479-527,
Dosłowny zapis źródła:
Od 16 do 18 stycznia Niemcy uciekali ze Zgierza, a radzieckie oddziały piechoty toczyły jeszcze rankiem 18 stycznia walki z oddziałami wroga zagradzającymi od północy drogę do miasta (…). Od 20 stycznia żołnierze radzieccy prowadzili rozminowywanie miasta, zwłaszcza jego arterii komunikacyjnych. (…) W tym czasie doszło do zagarnięcia znacznej części mienia poniemieckiego przez władze radzieckie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
Panika |
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
14 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Wiktor, Parzęczew - dzieje osady i gminy, Warszawa, 1984, Wydawnictwa SGGW-AR,
Dosłowny zapis źródła:
Koloniści niemieccy opuścili swoje siedziby już 14 stycznia 1945 roku. Dobytek załadowali na parokonne wozy i skierowali się prosto na zachód. (…) Niektórzy z opuszczających gminę Piaskowice kolonistów niemieckich byli tak mściwi, że podpalali swe dotychczasowe domy mieszkalne i zabudowania gospodarskie, wraz ze wszystkim, czego nie mogli zabrać (niszczyli w ten sposób maszyny i sprzęt rolniczy). Dopiero uzbrojone oddziały AK z gminy Piaskowice i z Parzęczewa opanowały sytuację, wstrzymując podpalanie nieruchomości.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Leszek Olejnik, Głowno w latach 1945-1989, Głowno. Dzieje miasta, pod red. Marii Nartonowicz-Kot, Łódź, 2010, Urząd Miejski w Głownie. Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego, 337-432,
Dosłowny zapis źródła:
Podstawową trudnością przy uruchamianiu szkół był fatalny stan obiektów szkolnych. Były one zdewastowane podczas okupacji. Przykładowo uciekający żołnierze niemieccy podpalili 18 I 1945 r. budynek szkoły nr 1. Straty nie były duże tylko dzięki szybkiej interwencji straży pożarnej. W tym okresie zdemolowany został i obrabowany gmach SP nr 2.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
Panika |
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Leszek Olejnik, Głowno w latach 1945-1989, Głowno. Dzieje miasta, pod red. Marii Nartonowicz-Kot, Łódź, 2010, Urząd Miejski w Głownie. Oddział Łódzki Polskiego Towarzystwa Historycznego, 337-432,
Dosłowny zapis źródła:
Bezpośrednio przed wkroczeniem do Głowna i w pierwszych dniach wyzwolenia w mieście i okolicach panował chaos. (…) Grupki mieszkańców miasta uczestniczyły w rabunku zapasów półfabrykatów i artykułów spożywczych zgromadzonych w Zakładach Marmolady WOKA. (…) W ocenie władz powiatowych, aż 90% cukru z tych zakładów zrabowali żołnierze radzieccy, którzy ponadto zarekwirowali samochód osobowy należący do fabryki. Z opuszczonych przez Niemców dawnych zakładów Norblina skradziono wiele maszyn, części urządzeń i narzędzi.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Pietrzak, Poddębickie kalendarium, Poddębice, 1998, Poddębickie Towarzystwo Regionalne,
Dosłowny zapis źródła:
18.I.1945 r. Wyzwolenie miasta spod okupacji hitlerowskiej. Pierwszym oddziałem, który wkroczył na ulice miasta był radziecki batalion czołgów pod dowództwem kpt. Boczkowskiego
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Małopolskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Olesno i okolice
Adres bibliograficzny:
Olesno i okolice, Katowice, 1979, Krajowa Agencja Wydawnicza, 5,
Dosłowny zapis źródła:
W czasie działan wojennych w 1945 roku spalony (ratusz), ponownie odbudowany.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wolański Filip
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
16 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Józef Kazimierski, Miast Piaseczno i powiat piaseczyński w latach wojny i okupacji hitlerowskiej, [w:] Studia i materiały do dziejów Piaseczna i powiatu piaseczyńskiego, pod red. Jerzego Antoniewicza, Warszawa, 1973, Państwowe Wydawnictwo Naukowe,
Dosłowny zapis źródła:
16 stycznia 1945 r., przed opuszczeniem Piaseczna [Niemcy] wysadzili budynki stacyjne i warsztaty Warszawskich Kolei Dojazdowych, most przed stacją, zniszczyli parę parowozów oraz spalili kilka wagonów osobowych i towarowych. Na stacji w Piasecznie PKP Warszawa - Radom wysadzili część budynku stacyjnego i zniszczyli zwrotnice kolejowe; zniszczeniu uległy również zakłady przemysłowe, m.in. Wywieziono urządzenia fabryczne w Jeziornie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
Panika |
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
18 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jan Matuszewski, Okres II wojny światowej i okupacji hitlerowskiej (1939-1945), [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, pod red. Mariana Chudzyńskiego, Warszawa, 1990, Wydawnictwo Akcydensowe,
Dosłowny zapis źródła:
(…) W tym czasie pozostawieni do wykonania zniszczeń Niemcy rozpoczynali swą niszczycielską robotę. Jednak w Kruku nie udało im się wysadzić szpitala z pozostałym sprzętem, lekarstwami. Podobnie nie udało się spalenie budynku pokoszarowego przy ul. Kutnowskiej, zamienionego na szpital, ze zmagazynowanym w nim sprzętem i lekarstwami. Plany te udaremnili członkowie ruchu oporu. Niemcy spalili natomiast magazyny w drugim budynku pokoszarowym i przy ul. Dybanka, a także szkołę niemiecką na placu targowicy, gdzie obecnie stoi Dom Kultury. Około godziny 21 do Gostynina wjechały od wschodu radieckie czołgi. (…)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Dariusz Kisiel, Kalendarium Pułtuska i okolic (do roku 2000), Płock, 2001, Płocki Instytut Wydawniczy,
Dosłowny zapis źródła:
1945 r. - uszkodzenie kościoła w Strzegocinie i Gąsiorowie na skutek działań wojennych
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Anna Stogowska, Eryk Stogowski, Pierwsze lata władzy ludowej 1945-1949, [w:] Dzieje Płocka, pod red. Aleksandra Gieysztora, Płock, 1973, Towarzystwo Naukowe Płockie,
Dosłowny zapis źródła:
Niemcy w popłochu opuszczali nasze miasto. Zdążyli jednak zniszczyć most na Wiśle, koszary, dworzec kolejowy i autobusowy, ośrodek zdrowia. Dokonali także rabunku części urządzeń z Elektrowni Miejskiej oraz z wielu zakładów, urzędów i szkół. (…) Straty materialne, jakie poniósł Płock w porównaniu z innymi miastami polskimi, nie były wielkie (…). Zawierucha wojenna nie poczyniła wielu szkód materialnych w zakładach przemysłowych miasta. Zakłady uległy tylko częściowemu zniszczeniu Ijak np. Fabryka Narzędzi Rolniczych lub demontażu czy wywiezieniu części urządzeń - Elektrownia Płocka).
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zjawiska meteorologiczne |
Mrozy |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Janusz Maciejewski, Region gostyniński w Polsce Ludowej (1945-1986), [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, pod red. Mariana Chudzyńskiego, Warszawa, 1990, Wydawnictwo Akcydensowe,
Dosłowny zapis źródła:
Największą trudnośc sprawiała odbudowa zniszczonych linii telefonicznych, co przy panujących wówczas warunkach atmosferycznych (surowa zima) nie było sprawa prostą.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Karol Górski, Dzieje Malborka, Gdańsk, 1973, Wydawnictwo Morskie,
Dosłowny zapis źródła:
Druga wojna światowa przyniosła zniszczenie całości miasta w 65% , w tym całkowite wypalenie Starego Miasta i poważne szkody na zamku. Nie były to tylko zniszczenia na Zamku Niskim, szkody w murach i zburzenie kościoła oraz części Zamku Wysokiego i Średniego. Zostały zniszczone dachy, co oznaczało, że wszystkie sklepienia, wystawione na działanie wilgoci i zmian temperatury, zostały zagrożone zawaleniem. Wystarczyłaby na to jedna jesień i zima. Ponadto wysadzenie mostów i wstrząsy spowodowane przez ostrzał artyleryjski pociągnęły za sobą pękanie fundamentów i spoczywających na nich murów wielkiego refektarza. (s. 251)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kazimierz Ostrowski, W Polsce Ludowej i w III Rzeczpospolitej, ([w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski), s. 583-746, Chojnice, 2003, Wydawnictwo Dicezji Pelplińskiej 'Bernardinum',
Dosłowny zapis źródła:
W okresie nasilenia tyfusu liczba chorych w szpitalu przeciętnie wynosiła ok. 80 osób, a łącznie w powiecie chojnickim w 1945 r. zanotowano 472 przypadki (w rzeczywistości było ich znacznie więcej, nie wszyscy chorzy zgłaszali się, do lekarza) i, niestety, liczne zgony. (s. 661)
Oryginalny zapis daty:
w 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Kazimierz Ostrowski, W Polsce Ludowej i w III Rzeczpospolitej, ([w:] Dzieje Chojnic, red. K. Ostrowski), s. 583-746, Chojnice, 2003, Wydawnictwo Dicezji Pelplińskiej 'Bernardinum',
Dosłowny zapis źródła:
Kompletnie zrujnowane były trzy ściany Rynku, uratowała się tylko pierzeja pólnocna z ratuszem. Wypalone były w dużej części domy przy ulicach Młyńskiej, Gimnazjalnej oraz prawie cała pólnocna strona ulic Gdańskiej (obecnie Kościuszki), w tym kamienice wzdłuż kościoła farnego, które nigdy nie zostały odbudowane. Kikuty kamienic sterczały przy ul. Piłsudskiego, Człuchowskiej, Strzeleckiej, Sukienników. Zdruzgotane były gmachy poczty i sądu, płomienie strawiły kościół parafialny, wieża kościoła gimnazjalnego pozbawiona była jednego hełmu. Według spisu sporządzonego w końcu kwietnia 945 r. zniszczeniu powyżej 75 proc. Uległy 63 domy, od 30 do 75 proc. - 60 domów, zaś uszkodzenia 837 domów oszacowano ponizej 30 proc.
Trudne do przeliczenia były straty w gospodarce.[…] W elektrowni wszystkie kanały i piwnice z maszynami były zalane wodą […]. Ogromny klopot sprawiała sieć sieć wodociagowa i gazowa z powodu licznych awarii na ulicach i w zrujnowanych domach, przy wielkim braku narzedzi i rur. (s. 587)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Józef Milewski, Dzieje Starogardu Gdańskiego (miasto i powiat), Gdynia, 1959, Wydawnictwo Morskie,
Dosłowny zapis źródła:
Starogard znacznie ucierpiał na skutek działań wojennych w 1945 r. Hitlerowcy opuszczając miasto zabrali z sobą nie tylko najlepsze maszyny i urządzenia fabryczne, ale i zapasy żywności. Kilkanaście bloków mieszkalnych zostało zbombardowanych lub podpalonych przez umykajacego okupanta. (s. 219)
Oryginalny zapis daty:
w 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Presja zwierząt |
Ssaki |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Wiesław Jedliński, Malbork. Dzieje miasta, Malbork, 2000, Drukarnia W&P,
Dosłowny zapis źródła:
Później [po zalaniu części Żuław przez wycofujące się wojska niemieckie w połowie marca 1945 r.] pojawiła się plaga myszy i szczurów, z którymi nie można było sobie poradzić. (s.245)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Joanna Schodzińska, Bogdan Libich, Lębork w czasach PRL i III Rzeczypospolitej, ([w:] Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski), s. 557-801, Lębork-Gdańsk, 2009, Lębork: Miejska Biblioteka Publiczna; Gdańsk: Instytut Kaszubski,
Dosłowny zapis źródła:
Problemem tamtych czasów była epidemia duru brzusznego, na który chorowało wielu byłych więźniów obozu koncentracyjnego Sttuthof, jacy znaleźli się w mieście po ewakuacji obozu. W szpitalu zakwaterowano również chorych i rannych żołnierzy radzieckich. Epidemia duru rozwijała się w takim tempie, że wkrótce zabrakło miejsc. Dowódcy rosyjscy zdecydowali, by część chorych, przede wszystkim cywili, rozmieszczano w sąsiadujących ze szpitalem opuszczonych domach poniemieckich. (s. 697)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Zwiększenie umieralności |
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Edmund Cieślak, Czesław Biernat, Dzieje Gdańska, Gdańsk, 1969, Wydawnictwo Morskie,
Dosłowny zapis źródła:
Wyzwolony Gdańsk przedstawiał tragiczny widok. Miasto stanowiło właściwie jedno wielkie skupisko ruin i zgliszcz. […] W gruzach legły najstarsze zabytkowe dzielnice miasta: dawne Główne Miasto, Stare Miasto i również sięgające średnoiwiecza Przedmieście. Zniszczenie nie ominęło i przedmieść Gdańska, zwłaszcza Wrzeszcza. Długa była lista cennych zabytków gdańskich, które zniszczyła pożoga wojenna, a wśród nich takie, jak: Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa, Zielona Brama, Wielki Żuraw, Wielki Młyn, kościół Mariacki, kościół św. Katarzyny, kościół św. Trójcy, obok wielu innych gotyckich kościołów, bram miejskich, zabytkowych spichrzów na Wyspie Spichlerze i setek dawnych domów mieszczańskich. […] Zniszczenia wojenne zasobów mieszkaniowych Gdańska sięgały 57,5 tysiąca izb. Z trzech miast tworzących Trojmiasto Gdańsk najbardziej ucierpiał na skutek wojny. Jego śródmieście zostało zniszczone w 90%, a przedmieścia w około 60%. Nie funkcjonował żaden z miejskich zakładów użyteczności publicznej. Brak było wody, prądu, gazu, wszelkich środków komunikacji miejskiej. Zakłady miejskie albo uległy zniszczeniu w trakcie działań wojennych, albo zostały z premedytacją zniszczone przez wojska hitlerowskie.
[…] Zniszczenia wojenne w porcie gdańskim miały nieco odmienny charakter aniżeli w porcie gdyńskim. Tam wycofujące się hitlerowskie oddziały celowo zniszczyły falochrony i nabrzeża i to aż w 90%. W Gdańsku natomiast zniszczenia te były stosunkowo niewielkie: falochrony w 18%, nabrzeża na niewielkim odcinku 1525 m. (15%). W jednym i drugim porcie całość urządzeń przeładunkowych i magazynów portowych nie nadawała się do eksploatacji, jednakże w Gdyni całkowitemu zniszczeniu uległa jedna czwarta magazynów portowych, w Gdańsku zaś 88%. […] Stopień zniszczenia magazynów portowych w Gdańsku był najwyższy ze wszystkich trzech wielkich portów Polski. Natomiast zdewastowanie urządzeń przeładunkowych osiągnęło mniej więcej podobne proporcje w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie. (s. 495; 500-501) .
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Panika |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Bogusław Breza, Wejherowo w okresie międzywojennym i okupacji, ([w:] Historia Wejherowa, red. J. Borzyszkowski), Wejherowo, 1998, Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej,
Dosłowny zapis źródła:
Na początku 1945 r. miasto zostało zagrożone ofensywą radziecką. Przybywały do niego rzesze uciekinierów z Prus Wschodnich, przerażonych wieściami o postępowaniu czerwonoarmistów na zdobywanych terenach. Nastrój ten udzielał się przebywającym w Wejherowie Niemcom. Władze podejmowały cora bardziej radykalne środki zaradcze. Pozostałych jeszcze mężczyzn, z wyłączeniem osób nie wciągniętych do żadnej grupy niemieckiej listy narodowej, powołano do Volksturmu, a wszystkie zakłady pracy musiały oddelegować część swojej kadry (głównie kobiety) do pracy nad umocnieniami obronnymi. Za sianie defetyzmu groziły najsurowsze kary. Ewakuowano część urzędów, szkół, zakładów. Ewakuacji podlegały też kobiety i dzieci. Ten odpływ ludności niemieckiej w miarę zbliżania się frontu zatracał swój zorganizowany charakter i nabierał cechy panicznej ucieczki. (s. 401)
Oryginalny zapis daty:
Na początku 1945 .
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Hieronim Rybicki, Początki władzy ludowej i walka o jej utrwalanie (1945-1946), ([w:] Historia Słupska, red. S. Gierszewski, s. 402-459), Poznań, 1981, Wydawnictwo Poznańskie,
Dosłowny zapis źródła:
W wyniku energicznej działalności służby zdrowia w ciągu 1945 roku epidemia tyfusu brzusznego została opanowana. W szpitalu kurację przeszło w tym czasie około 2 tys.chorych. (s.447)
Oryginalny zapis daty:
w ciągu 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Zofia Dudzińska, W Polsce Ludowej, ([w:] Kwidzyń. Z dziejów miasta i okolic, red. A. Wakar), s. 179-25, Olsztyn, 1982, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Wprawdzie przez miasto nie przechodził front, ale zostało ono zdewastowane przez szabrowników. Już po wyzwoleniu spłonęło cale środmieście - dzielnica handlowa z zabytkowym ratuszem. W gruzach legło około siedem tysięcy izb mieszkalnych, co stanowiło 30% ogólnej substancji mieszkaniowej. Zniszczenia nie ominęły zakładów gospodarki komunalnej, takich jak gazownia, wodociągi, kanalizacja i trakcja elektryczna. Wycofujący się hitlerowcy wywieźli urządzenia fabryczne, zdemontowali maszyny. Ani jeden zakład przemysłowy nie nadawał się do uruchomienia. Z raportu pełnomocnika obwodowego w Kwidzynie wynikało, że w ogóle w mieście nie było większych zakładów, a mniejsze wywieziono i zniszczono. Po rejestracji szkód wojennych stan zniszczeń w całym powiecie przedstawiał się następująco: z dziesięciu zakładów mleczarskich- dziewięć zostało zniszczonych całkowicie, z pięciu gorzelni została tylko jedna, z ośmiu cegielni- trzy ulegly kompletnej dewastacji. Elektrownię zniszczono w 35%, straty w rzeźni w poszczególnych działach wynosiły od 5 do 75%. Średnie straty we wszystkich budynkach przemysłowych sięgały około 43%. Poza tym zniszczone były młyny i tartaki. Stosunkowo mało, bo tylko w granicach od 5 do 20%, ucierpiała kwidzyńska fabryka konserw i przetworów owocowych. (s. 180)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima-wiosna |
1945 |
0 |
0 |
luty-marzec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Joanna Schodzińska, Bogdan Libich, Lębork w czasach PRL i III Rzeczypospolitej, ([w:] Dzieje Lęborka, red. J. Borzyszkowski), s. 557-801, Lębork-Gdańsk, 2009, Lębork: Miejska Biblioteka Publiczna; Gdańsk: Instytut Kaszubski,
Dosłowny zapis źródła:
Działania wojenne omijały Lębork aż do przełomu lutego i marca 1945 r., kiedy to za radzieckimi jednostkami uderzeniowymi, idącymi z rejonu Koszalina, Sławna i Słupska w kierunku Gdyni i Gdańska, posuwały się tzw. wojska tyłów. To za sprawą tych formacji rozpoczął się najdramatyczniejszy okres w dziejach miasta. Już w kilka godzin po zajęciu Lęborka przez wojska radzieckie rozpoczął się okres bezmyślnego niszczenia mienia […].Po kilku miesiącach Zarząd Miejski Lęborka skierował do Pełnomocnika Rządu RP na Obwód Lębork raport na temat strat spwodowanych przez wojska sowieckie. Straty na dzień 25 czerwca 1946 r. oszacowano na 90 milionów złotych. Rosjanie w Lęborku kompletnie zrujnowali około 90 kamienic, 1-, 2- i 3- piętrowych. Ponad 50 domów było uszkodzonych częściowo przez wyjęcie szyb i ram okiennych. Zniszczono wiekszosć lęborskich garbarni, wywożąc z nich drogie maszyny. Nikt nie był w stanie do końca policzyć rzeczywistych szkód, jakie poniosły osoby prywatne i instytucje państwowe wskutek rabunków żółnierzy sowieckich dokonywanych zwykle wieczorem i nocną porą. (s.618)
Oryginalny zapis daty:
az do przełomu lutego i marca 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zjawiska geologiczne |
Powodzie |
|
Wiosna |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Alfred Steiniger, Historia ekonomii Tiegenhof (część 2: od 1625 roku), Nowy Dwór Gdański, 1995, Wydawnictwo Żuławskie i Redakcja 'Gazeta Żuławska',
Dosłowny zapis źródła:
W ostatnich tygodniach wojny [II światowej] duża część Żuław, ok. 125.000 ha (z całości 152.000 ha ), znalazła się pod wodą, w wyniku wysadzenia wału pod Schöneberg. Masy wody zalały i zapiaszczyły Żuławy na lata. Dopiero w 1952 roku prawie wszystkie pola zostały znowu zasiane. (s. 43)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Wiesław Jedliński, Malbork. Dzieje miasta, Malbork, 2000, Drukarnia W&P,
Dosłowny zapis źródła:
Bezpośrednio po działaniach wojennych miasto wraz z historycznym zamkiem wyglądało tragicznie. W czasie jego zdobywania na początku 1945 r. zniszczonych zostało 1 235 budynków wraz z zamkiem, czyli 45 proc. Pondto wiele budynków w większym lub mniejszym stopniu zostało uszkodzonych. Szkody materialne oszacowane zostały na 15 985 tys. zł. przedwojennych. […] Stare Miasto w wyniku zmasowanego ognia prowadzonego od strony wschodniej i południowej było prawie calkowiecie zniszczone. Spłonęły doszczętnie zabytkowe domy podcieniowe usytuowane po obu stronach długiego rynku. Ten sam los spotkał Dom Towarowy, sklepy, hotele, punkty gastronomiczne i zakłady usługowe, których kikuty jeszcze przez kilka powohennych lat straszyły swym wyglądem. Wszędzie spotykało się stosy żelaztwa, fragmenty urządzeń sklepów i mieszkań oraz różnych przedmiotów. Jako trwałą ruina pozostała Szkoła łacińska z XIV w. Bardzo ucierpiały: kosciół sw. Jana, ratusz staromiejski, Brama Mariacka i Brama Garncarska oraz mury okalajace Starówkę. […]
Również i w nowej częśc miasta odnotowano duże zniszczenia, zwłaszcza w centrum miasta (Kościuszki, Sienkiewicza, Jasna). […] Trzy mosty na Nogacie zostały wysadzone w powietrze. […] Znaczne szkody odnotowano w substancji mieszkaniowej. Wiele budynkow było zniszczonych, a jeszcze wiecej wynagało kapitalnego remontu. […]
Najwieksze straty poniołś jednak trojczłonowy zespół zamkowy, szczególnie od striny wschodniej. Na Zamku Wysokim w wyniku ostrzału artyleryjskiego dział najcieższego kalibru zburzone zostały mury zewnętrzne. […] Na Zamku Średnim uszkodzona została południowa cześć skrzdła wschodniego i fasada wschodnia Palacu z narożna salą. […] Na Zamku Niskim, czyl Podzamczu zniszczono: ciag muró budynków gospodarcych od strony wschodniej, Dom Podstarosciego, Karwan, Ludwisarnię i Wieżę Szarysz oraz inne budowle. […]
Ogromne straty poniosły zbiory muzealne, z których częsć posiadała wielką wartość artystyczną i historyczną/' (s. 247-249)
Oryginalny zapis daty:
na początku 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Michał Stryczyński, Tragiczny rok 1945. Wielkość zniszczeń zasobow mieszkaniowych Gdańska, ([w:] Historia Gdańska. Tom IV/2: 1920-1945, red. E. Cieślak), s. 352-359, Sopot, 1999, Wydawnictwo Lex,
Dosłowny zapis źródła:
W wyniku działań wojennych Gdańsk poniósł olbrzymie starty. O ile Orunia w stosunkowo niewielkim stopniu ucierpiała (poza ciągiem Traktu św. Wojciecha i pobliskich ulic), to w miarę zbliżania się do Śródmieścia, zniszczenia wzrastały. Środmeście Gdańska zrujnowane zostało aż w 90%. Straty tej dzielnicy były najbardziej dotkliwe, gdyż tu właśnie znajdowały się centra obsługujące ludność, a także najcenniejsze obiekty zabytkowe.
Oprócz Śródmieścia zniszczeniom wojennym uległy także inne dzielnice miasta. Wskutek wysokiej, zwartej zabudowy spaleniu uległa centralna część Wrzeszcza. Taki sam stopień zniszczeń dotknął Siedlce i Nowy Port. Stosunkowo najmniejsze zniszczenia miała Oliwa oraz oddalone od głównych ulic partie Wrzeszcza i Nowego Portu.
Pierwsze próby obliczenia zniszczeń, jakich doznały miasta Gdańsk i Sopot, podjęła Grupa Operacyjna Biura Planowania i Odbudowy, która po 30 kwietnia 1945 r. przekształcona została w Gdańską Dyrekcję Odbudowy. Jednakże dopiero okolnik nr 6 Ministerstwa Odbudowy z dnia 16 czerwca 1945 r w sprawie rejestracji szkód wojennych stworzył podstawę prawną i nałożył obowiązek dokonania inwentaryzacji zniszczeń. […] Spis miał oejmować cztery rodzaje budynkow: mieszkalne, gospodarcze, przemysłowe i uzytecznosci publicznej Wyłaczono ze spisu budynki stanowiące własność Ministerstwa Komunikacji oraz Ministerstwa Obrony Narodowej.
[Obliczenia były kilkakrotnie weryfikowane; najbrdziej wiaygodne są ustalenia Gdańskiej Dyrekcji Odbudowy ze stycznia 1946 r.]. […] dane dotyczące zniszczeń wojennych miasta Gdańska, podawane w opracowaniach statystycznych należy skorygowac, gdyż liczba zniszczonych budynków wynosiła 7194, a nie 12 665, jak podawano.
[…] Zniszczenia wojenne dotknęły szczególnie wodociągi, przerwane w kilkuste miejscach przez leje bombowe. Poza tym ogromna liczba spalonych domów spowodowała odciecie 2140 połączeń tych domów od rurociagu ulicznego. Na ogolną długość 350 km rurociągów doprowadzajacych wodę po zakończeniu działań wojennych pozostało 213 km wodociągów, w których było zniszczonych 2200 mb rur żeliwnych, 194 zasuw wodociągowych oraz 96 hydrantow ulicznych. Na ogólną liczbę 6 ujęć wodnych 15 lipca 1945 r. czynne były tylko 3, tj. źrodła w Pręgowie i 2 studnie artezyjskie przy ul. Kamienna Grobla w Gdańsku i ul. Puckiej w Oliwie.
Rownie zniszczona była po zakończeniu działań wojennych ieć kanalizacyjna. […] Długość czynnej sieci kanalizacyjnej przed zniszczeniami wojennymi wynosiął 520 km., po ustaniu zaś działań tylko 390 km. Na terenie Gdańska istaniało ogółem 9 stacji przepompowań ścieków, które w dniu 15 lipca 945 r. były nieczynne, głownie z powodu zniszczeń i braku prądu. Po zakończeniu działań w sieci kanałowej zarejestrowano około 820 punktow uszkodzeń w kolektorach Gdańska, Oruni, Nowego Portu, Stogów, Brzeźna, Wrzeszcza, Oliwy i Jelitkowa. Zniszczonych było 250 osadnikow i około 1000 studzienek rewizyjnych, w związku z czym powstało szereg zatorów w kanałach. Zniszczenia objęly głównie magistrale odpływowe: Sopot-Zaspa, Wrzeszcz-Gdańsk, Nowy Port-pola irygacyjne, Stogi- pola irygacyjne i Kępa Krakowiecka- pola irygacyjne. Wskutek tego ścieki z Gdańska przelewały się do Motławy, stwarzając tym samym zagrożenie epidemiczne dla Gdańska.
[…] Podobny los spotkał gazownie gdańską. Zniszczenia wojenne, a przede wszystkim dewastacje, spowodowały straty w wysokości 35%.[…]
Zniszczenia wojenne nie omineły także terenow zielonych w mieście. Stan przedwojenny wynosił około 1000 ha, obejmujących parki, skwery, tereny zielone oraz plantacje nasienne w Oliwie, we Wrzeszczu, Jelitkowie i Orunii. Straty w Oliwie wyniosły 80%, w Oruni- 60%, w Jelitkowie- 40%.
[…] zniszczenia wojenne na drogach kołowych miasta Gdańska były rozne i w zlaeżności od rodzaju nawierzchni wynosiły od 5 do 11%. [..] Z ogolnej liczby 36 mostów i wiaduktów zniszczonych było 20 (75%). Linie tramwajowe o łącznej długości 95 km uległy zniszczeniu: w sieci 80%, w torowiskach - 50%, w taborze- 50%.
Ni
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Wiesław Jedliński, Malbork. Dzieje miasta, Malbork, 2000, Drukarnia W&P,
Dosłowny zapis źródła:
Olbrzymim problemem stala się epidemia duru brzusznego, która pociągnęła za sobą wiele ofiar śmiertelnych. (s. 263)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Franciszek Mamuszka, Sopot. Szkice z dziejów, Gdańsk, 1975, Zakład Narodowy im. Ossolińskich,
Dosłowny zapis źródła:
Sopot wyszedł z działań wojennych na ogół obronną ręką, gdyż zniszczeniu uległo jedynie około 10% budynków i urządzeń komunalnych
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Hieronim Rybicki, Początki władzy ludowej i walka o jej utrwalanie (1945-1946), ([w:] Historia Słupska, red. S. Gierszewski, s. 402-459), Poznań, 1981, Wydawnictwo Poznańskie,
Dosłowny zapis źródła:
[…] Słupsk nie wyniosł z samych działań wojennych tak wielkich zniszczeń jak inne miasta. Jednakże w związku z tym, ze dotknęły one głównie centralną dzielnicę miasta, gdzie było największe skupisko budynków, zasoby mieszkaniowe ucierpiały stosunkowo mocno. Dodać do tego trzeba zniszczenia szeregu obiektów dokonane w czasie, gdy nie ukształtowały się jeszcze władze miejskie i nie były zorganizowane służby ochronne, jak np. straż pożarna. […] . Dla celów administracyjnych miasto zostało podzielone na 25 bloków tzw. żywotnych i 1 martwy (obiekty objęte przez wojsko). Zarząd Nieruchomości administrował w październiku 1946 roku 2107 budynkami mieszkalnymi, 1528 gospodarczymi i 798 budynkami użytecznosci publicznej. Oceniano, że w tym czasie budynków całkowicie zniszczonych, nie nadających się do odbudowy, było: 289 mieszkalnych, 51 gospodarczych i 14 użyteczności publicznej. (s. 443)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
luty-marzec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Barbara Okoniewska, Rozwój przestrzenny Tczewa i zagadnienia komunalne w okresie po 1939 roku, ([w:] Historia Tczewa, red. W. Długokęcki) s. 243-163, Tczew, 1998, Kociewski Kantor Edytorski,
Dosłowny zapis źródła:
W dniach 20-22 lutego 1945 roku Tczew stał się obiektem bombardowań prowadzonych na Kociewiu przez lotnictwo radzieckie. Uszkodzono wówczas część zabudowy i urządzeń komunalnych. W dniu 8 marca o godzinie 18.00 Niemcy wysadzili most na Wiśle i pozostawili jedynie wiadukty umożliwijające wojskom niemieckim wycofanie się w kierunku północnym. […]
Straty w zabudowanaich komunalnych Tczewa oceniano na około 35%. Obejmowały one zarówno starty poniesione w obiektach komunalnych (w gazowni, elektrowni, w zakaladach wodno-kanalizacyjnych), jak i zniszczenia ciągow komunikacyjnych prowadzących przez Tczew. Na 1505 budynkow mieszkalnych przejętych do lata 1945 roku przez Zarząd Miejski, 1017 pozostało nieuszkodzonych, część z nich była zniszczona w niewielkim procencie (do 10%), pozostałe uległy większym uszkodzeniom: 280 budynków w granicach 10-25%, 155 budynków od 25 do 50 %, 18 zabudowań powyżej 75%, które szybko należało wyburzyć, a 35 budynkow uległo całkowitemu zniszczeniu i wypaleniu. Uszkodzone były też tczewskie koscioły, kładki i wiadukt nad torami, uniemożliwając mieszkańcom swobodne przemeiszczanie się między poszczegolnymi dzielnicami. (s. 245-246)
Oryginalny zapis daty:
w dnich 20-22 lutego 945; w dniu 8 marca o godzinie 18.00
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Wiosna |
1945 |
0 |
0 |
marzec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Pomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Grzegorz Berendt, Lata 1945-1989, ([w:] Historia Pruszcza Gdańskiego do 1989 roku, red. B. Śliwiński, s. 160-216), Pruszcz Gdański, 2008, Urząd Miasta Pruszcz Gdański,
Dosłowny zapis źródła:
W okresie walk w marcu 1945 r. miasto bardzo poważnie ucierpiało. Średnią skalę zniszczeń oceniono na 40% substancji. Jednak w poszczególnych kategoriach występowały inne wskaźniki. Budynki szkolne zniszczono w 50%, przedszkolne w 30%, w tym samym zakresie również młyn motorowy, drogi i ulice w 70%, elektrownię w 60%, a siłownię wodną w 50%. Spłonął browar, a zniszczenia w cukrowni oszacowano na 45%. Około 2500 osób zajmowało 4898 mieszkań, z których tylko 40% było wyposażonych w wewnętrzne instalacje elktryczne. Jako calkowite oceniono zniszczenie oświetlenia ulicznego, tartaku, mleczarni. Życie utrudniało zerwanie starych mostów na Raduni… (s. 193)
Oryginalny zapis daty:
w marcu 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Panika |
Zima |
1945 |
0 |
0 |
luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
warminsko-mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
monografia miasta
Adres bibliograficzny:
Stanisław Achremczyk, Alojzy Szwarc, Braniewo, Olsztyn, 1995, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Dosłowny zapis źródła:
Dowództwo radzieckie skierowało przciwko wojskom niemieckim silne odwody, które z 29 na 30 stycznia powstrzymały natarcie hitlerowców. Po południu 1 lutego lotnictwo radzieckie zbombardowało Braniewo, ale nalot nie okazał się zbyt groźny. Dwa dni później nastąpił kolejny atak samolotów radzieckich na miasto. .[…]
W przedzień natarcia wojsk radzieckch na Frombork przeżyło Braniewo kolejne silne naloty bombowców radzieckich; 5 lutego przy słonecznej pogodzie było bombardowane prawie przez cały dzień. Szczególnie intensywnie bombardowano centrum miasta. Bomby trafiły min. w gimnazjum, szpital, w pobliską stadninę koni, a także w zgrupowanie wojsk niemieckich, zginęło około 120 żołnierzy. Osób cywilnych zginęło niewiele, bo około 20. Nalot wywołał panikę wśród ludności i jej ucieczkę w kierunku Zalewu Wiślanego. Po zdobyciu Fromborka wojska radzieckie zbliżyły się na tyle do Braniewa, że ostrzał artyleryjski zaczął powodować w mieście liczne szkody, min. trafiony został ratusz miejski.
Rosjanie zaplanowali natarcie na Braniewo na 10 lutego. W przededniu miasto przeżyło kolejny ciężki nalot lotnictwa. W gruzy zamieniło się seminarium duchowne, ulice: Pocztowa, św. Ducha, Królewiecka. Atak wojsk radzieckich 10 lutego jednakże nie nastąpił, gdyż wyprzedzili go Niemcy, którzy uderzyli w pasie działań 5 gwardyjskiej dywizji pancernej.
[…]
Kolejny ciężki nalot radzieckiego lotnictwa przeżyło Braniewo 15 lutego. Wiele domów w centrum legło w gruzach, a mieszkańcy zaczęli opuszczać miasto. Trwały przygotowania do walk ulicznych, zbliżały się bowiem wojska 5 gwardyjskiej armii pancernej.
[…] Wobec tak rozwijajacej się sytuacji na froncie 22 lutego władze niemieckie wydały rozkaz ewakuacji z Braniewa ludności cywilnej. […]
Od 1 do 6 marca na froncie nastąpił chwilowy spokoj. Wojska radzieckie szykowały się do decydującego natarcia. Zanim ruszyły do ataku, Braniewo 7 marca zostało zbombardowane przez lotnictwo. Był to ciężki nalot. Przez miasto wciąż przechodzili uciekinierzy. 13 marca Rosjanie wznowili natarcie, front przybliżał się do Braniewa, które opuszczone przez ostatnich mieszkańców, znalazło się pod ostrzałem artyleryjskim.Wieczorem 19 marca wojska 48.armii wraz z 10.korpusem pancernymi 47. samodzielną brygadą zmechanizowaną, atakując z rejonu Fromborka i Garbiny, rozpoczęły bezpośrednie walki o Braniewo. Wycofujące się oddziały niemieckie wysadziły wieżę kościoła św. Katarzyny.
S. 245-246
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Dzieje Bartoszyc, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1987, Wydawnictwo Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Śmierć w owym okresie zbierała obfite żniwa. Ludzie gaśli wskutek wyczerpania organizmów długoletnią okupacją i trudnymi warunkami pionierskiego bytu. Wśród ludności niemieckiej panował tyfus plamisty. (s.116)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń, luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Filipkowski, Dzieje Iławy po 1945 roku, [w:] Iława, red. Hanna Królikowska, Olsztyn, 1999, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Dosłowny zapis źródła:
Dopiero na przełomie stycznia i lutego, bądź w połowie tego miesiąca, Rosjanie zaczęli systematycznie niszczyć miasto, podpalając kolejne budynki, a nawet całe kwartały ulic. Spłonęło śródmieście, ocalały natomiast domy na peryferiach.
[…]
Mienie ruchome konfiskowano, składając je w tymczasowych magazynach, skąd zostało z czasem przewiezione do Związku Radzieckiego. Podobnie postępowano z maszynami i urządzeniami technicznymi w fabrykach i zakładach rzemieślniczych. Gwoli prawdy należy powiedzieć, że wiele zdobycznego mienia uległo bezmyślnemu niszczeniu.
Rezultatem tych działań były poważne zniszczenia i zdewastowanie Iławy. Stan tych zniszczeń opierał się na szacunkach przybliżonych. I tak Zarząd Miejski w Iławie w piśmie skierowanym do pełnomocnika Rządu RP na Okręg Mazurski, datowanym 27 października 1945 r., szacował zniszczenia wojenne miasta na około 85%. Natomiast inżynier Wiktor Hartel, architekt powiatowy, na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji oszacował zniszczenie Iławy na 70% (luty 1947 r.) . W innych materiałach pisano, że owe 70% dotyczyło budynów mieszkalnych, natomiast budynki użyteczności publicznej zostały zniszczone w 90%, a zakłady przemysłowe w 60%. Ogólnie zniszczenia zabudowy miejskiej według tego szacunku wynosiły około 80%. Oceniając urządzenia komunalne zniszczenia oszacowano w wodociągach na 40%, kananlizacji na 50%, przewody gazowe na 50%. Częściowemu zniszczeniu i dewastacji uległa elektrownia miejska, pozbawiona niektórych części do maszyn, a także okien i drzwi. Podobny los spotkał i pozostałe zakłady przemysłowe. Te, które ocalały, stały puste, pozbawione maszyn i urządzeń. Były to fabryki: posadzek, dykty, mebli i fornirów, krochamlu, mydła, smoły, i papy (dawniej Zeimera). Z dwu istniejących tartaków udało się uruchomić w 1946 r. jeden. Informacje o nielicznych zakładach pochodzą ze sprawozdania Zarządu Miejskiego Iławy (luty 1947) .
(s. 137)
Oryginalny zapis daty:
na przełomie stycznia i lutego, bądź w połowie tego miesiąca
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
Jesień |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Filipkowski, Dzieje Iławy po 1945 roku, [w:] Iława, red. Hanna Królikowska, Olsztyn, 1999, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Dosłowny zapis źródła:
Wodociągi i kanalizacja nadal nie funkcjonowały. Woda była zanieczyszczona, więc szerzyły się choroby zakaźne, szczególnie dur brzuszny. W sprawozdaniu starosty z sierpnia 1945 r. pisano: ' W powiecie szerzy się tyfus brzuszny, przeciętnie tygodniowo 20 zachorowań, z czego 5 wypadków śmiertelnych'. Epidemii nie zażegnano nawet po uruchomieniu w Iławie szpitala zakaźnego. Był to lazaret wojskowy, zorganizowany przez armię radziecką w budynku zastępczym przy ulicy Jagiellończyka. W październiku 1945 r. szpital przejął z upoważnienia władz polskich lekarz pułkownik Bronisław Paklikowski. Placówka znajdowała się w opłakanym stanie, nie posiadała podstawowego wyposażenia i lekarstw. Z braku pościeli chorzy leżeli na workach papierowych. Brakowało też podstawowych lekarstw, nic więc dziwnego, że śmiertelność była wysoka. Na 200 pacjentów z objawami tyfusu, którzy jesienią 1945 r. leczyli się w szpitalu, 18 zmarło. Poza durem brzusznym szerzyły się i inne choroby, jak świerzb i choroby weneryczne.
S. 143
Oryginalny zapis daty:
jesienią 1945, [w sprawozdaniu starosty] z sierpnia 1945
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Zofia Dudzińska, Zniszczenia, [w:] Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn, 1973, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Zniszczenia w Miłakowie oblicza się na 75%. Zrujnowano: młyn, fabrykę tkacką, tartak, cegielnię oraz urządzenia wodociągowe i gazowe, a ponadto dworzec z linią kolejową. (s. 174)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
Jesień |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Bohdan Łukaszewicz, Olsztyn w Polsce Ludowej 1945-1989, ([w:] Olsztyn 1353-2003, red. Stanisław Achremczyk, Władysław Ogrodziński), Olsztyn, 2003, Ośrodek Badań Naukowych i Towarzystwo Naukowe i. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Dosłowny zapis źródła:
Jesienią 1945 r. niedożywienie, brak odzieży zimowej spowodowały szerzenie się różnych chorób, powodujących wysoką śmiertelność. Tylko w grudniu 1945 w pow. olsztyńskim zanotowano 185 zachorowań na tyfus, a 1950 chorych było ze świerzbem.
Oryginalny zapis daty:
Jesienią 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Z dziejów wsi, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. R. Hryciuk, M. Petraszko, Olsztyn, 1987, Wydawnicwto Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Kościół spłonął pod koniec II wojny światowej, odbudowano go w latach 1973-1976. (s.284)
Oryginalny zapis daty:
pod koniec II wojny światowej
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
Zwiększenie umieralności |
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jerzy Domino, Magdalena Dubiella-Polakowska, Ryszard Tomczyk, Wojciech Zawadzki, Historia Elbląga. Tom V (1945-1975). Część 2. Społeczeństwo, kultura, wyznania i rozwój przestrzenny, Gdańsk, 2005, 'Marpress',
Dosłowny zapis źródła:
Bezpośrednio po wojnie, więc w roku 1945, nawiedziła miasto (i w ogóle Polskę) epidemia duru brzusznego (inaczej: tyfusu brzusznego). Zorganizowane działania dla zwalczania zagrożenia, nie tylko zresztą tą chorobą, podjął Wydział Zdrowia, funkcjonujący w strukturze organizacyjnej Zarządu Miejskiego. Wyrazem tego było utworzenie w Szpitalu Miejskim - o czym była już wzmianka- oddziału chorób zakaźnych (przy ulicy Traugutta), który mógł przyjąć jednorazowo sto siedemdziesiąt pacjentów. Nie wszyscy jednak zainfekowani chorobami zakaźnymi korzystali z tej możliwości. Tak jak nie wszyscy ówcześni mieszkańcy miasta poddali się szczepieniu przeciwko durowi brzusznemu we wrześniu tegoż roku. Wobec opornych zastosowano nawet sankcje (nie przyznawano im kartek żywnościowych i mieszkań), ale przyjmuje się, że tylko połowa elblążan zaszczepiła się w tym pierwszym etapie walki z chorobą.
Dlatego 16 listopada 1945 r. przybyli do Elbląga pracownicy wojewódzkich służb epidemiologicznych i rozpoczęli akcję, mającą doprowadzić do zupełnego zlikwidowania zagrożenia. Miasto więc podzielono na dwanaście rejonów i do każdego z nich skierowano sanitariuszy, którzy mieli wyszukiwać chorych i osoby zagrożone chorobą. Wyznaczono również specjalistów od dezynfekcji, którzy starali się zlikwidować ogniska tyfusu. Jednocześnie na każde dwa rejony wyznaczono lekarza, który bezpośrednio zajmował się chorymi, wskazanymi mu przez patrole sanitarne, i kierował ich do szpitala, było to bowiem postępowanie obligatoryjne. Pierwszy etap zwalczania duru brzusznego zakończono 18 grudnia tegoż roku.
Nastepny polegał na ponownym spenetrowaniu całego obszaru miasta przy udziale pracowników Zarządu Miasta. Akcję tę skorelowano ze szczepieniem tej części ludności (na podstawie wykazów z biura ewidencji mieszkańców), która nie poddała się temu obowiązkowi wcześniej. W tym celu otworzono cztery punkty szczepień. Dzięki temu ograniczono wydatnie występowanie choroby (w 1955 r. odnotowano jeszcze czterdzieści siedem przypadków, a w 1970 r. tylko dwa; w następnych zaś latach nie stwierdzono żadnego). (s. 71)
Oryginalny zapis daty:
Bezpośrednio po wojnie, więc w roku 1945
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Sława Mojzych-Rudowska, Srokowo, [w:] Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1978, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Druga wojna światowa przyniosła prawie całkowite zniszczenie miasta. Większość domów legła w gruzach, zachowały się jedynie najwartościowsze zabytki, jak kościół gotycki i barokowy ratusz.
Srokowo wyzwolone zostało 19 stycznia 1945 roku. Zniszczenia wojenne objęły 60% zabudowy, a wśród nich miejscową fabrykę porcelany, tartak oraz zabytkowe kamieniczki w rynku.
(s. 157)
Oryginalny zapis daty:
druga wojna światowa; 19 stycznia 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
raprty Grup Operacyjnych Ministerstwa Przemysłu
Adres bibliograficzny:
Zofia Dudzińska, Zniszczenia, [w:] Morąg. Z dziejów miasta i powiatu, red. Andrzej Wakar, Olsztyn, 1973, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Działania wojenne spowodowały, że część Morąga legła w gruzach. Zniszczono 50% budynków mieszkalnych, 30% przemysłowych i 40% budynków użyteczności publicznej, 10% sieci przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych.
[…]
Pełnomocnik Grupy Operacyjnej [Ministerstwa Przemysłu] na okręg morąski, Józef Michalski, przybył wraz z dwoma pracownikami do Morąga już 7 kwietnia 1945 roku. W raporcie z 19 kwietnia pisał:' Centrum miasta Morąga zburzone i spalone wskutek działań wojennych. pozostało zaledwie około 30% budynków. Mieszkańcow zostało maksimum 10%, ludność czysto niemiecka. Część ludności uciekła z wojskiem, pozostały prawie same stare kobiety, dzieci i mężczyźni od około 60 lat. […] ' A oto co pisali pracownicy Grupy Operacyjnej 13 maja 1945 roku o stanie urządzeń komunalnych i zakładów przemysłowych w Morągu: 'Elektrownia spalona, gazownia ma duże zniszczenia, tartak częściowo uszkodzony, mleczarnia w stanie dość dobrym z malymi uszkodzeniami. Warsztaty przeprowadzające remont maszyn rolniczych zupełnie ogołocone z maszyn i narzędzi oraz dużo tam szmelcu nie nadającego się do remontu. Warsztaty rzemieślnicze jak wyżej'. (s. 174)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Ryszard Tomkiewicz, Olecko 1945-1989, ([w:] Dzieje Olecka 1560-2010, Stanisław Achremczyk, Danuta Bogdan, Jan Chłosta, Tomasz Chrzanowski, Jerzy M. Łapo, Ryszard Tomkiewicz, s. 365- 532), Olecko, 2010,
Dosłowny zapis źródła:
W czasie natarcia styczniowego miasto w zasadzie nie było bronione. Jak wspominał pierwszy burmistrz Olecka: 'Prawie wszystkie domy dookoła tego dużego, bo mającego aż 7 ha Placu Rynkowego, były spalone. Mówię prawie wszystkie, bo na południowej, ok. 1 km długiej, stronie,ocalał tylko jeden dom, na wschodniej - 3 domy, na północnej, gdzie komendant miał swoją siedzibę - 5 domów i na zachodniej, gdzie my mieszkamy - 4 domy'. Ocałały tylko zabudowania w bocznych uliczkach odchodzących od rynku oraz wolno stojące domki na obrzeżach miasta. Zamieszkane były domy przy ulicy Willowej i - jak zapamiętano- 'domki w osiedlach kolejowym i robotniczym' W czasie zdobywania miasta oraz podczas niekontrolowanych rozbojów i grabieży w kolejnych dniach zniszczeniu uległ XVI wieczny kościół na wzgórzu, dworzec kolejowy, poczta i wiele okazałych budynków urzędowych. Ogromu zniszczeń dopełniła dewastacja niemal całej miejskiej infrastruktury. Uszkodzone zostały gazownia, mleczarnia, rzeźnia i chłodnia. Nieczynne były wodociągi, kanalizacja, zrujnowane sieci energetyczna i gazownicza pozostawiały miasto bez jakichkolwiek źródeł energii. Przestało istnieć wiele pomniejszych zakładów rzemieślniczo- przetwórczych, nie było sklepów, nie istniały połączenia komunikacyjne, zniszczone zostały drogi i mosty, zdemontowano tory kolejowe. Brakowało pojazdów, głównie mechanicznych. Wśród zniszczeń w powiecie, traktowanych jako wojenne (choć powstały już po zakończeniu akcji militarnej na skutek działań wojsk radzieckich), wymieniano stan szeregu zakładów przemysłowo-rzemieślniczych. W większym bądź mniejszym stopniu zdewastowanych było : 5 cegielni, 3 mleczarnie (w tym jedna w samym Olecku), 4 tartaki, 3 gorzelnie, 6 młynów przemysłowych, 3 zakłady mechaniczne. Zniszczono, a przede wszystkim rozkradziono urządzenia ze żwirowni, odlewni żeliwa i zakładu produkujacego wapno. Z samego Olecka wywieziono na przykład urządzenia z ocalałej przedwojennej chłodni miejskiej. Dopiero w 1947 roku przybył do miasta oddział saperów, który prowadził rozminowywanie terenu'. (s. 368-369)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Panika |
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
23 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Jerzy Domino, Magdalena Dubiella-Polakowska, Ryszard Tomczyk, Wojciech Zawadzki, Historia Elbląga. Tom V (1945-1975). Część 2. Społeczeństwo, kultura, wyznania i rozwój przestrzenny, Gdańsk, 2005, 'Marpress',
Dosłowny zapis źródła:
Skutki wojny okazały się dla Elbląga katastrofalne. Niemcy ogłosili bowiem miasto twierdzą, co spowodowało, iż prowadzono tutaj długotrwałe, zacięte walki, których wynikiem było ogromne zniszczenie substancji urbanistycznej. Wielkie straty spowodowały również: rabunek wyposażenia fabryk i podpalenie zabytkowego Starego Miasta przez zwycięskie oddzialy Armii Czerwonej oraz nieprzemyślane decyzje ówczesnych władz miejskich o burzeniu domow, które jeszcze nadawały się do remontu. Gwoli prawdy wypada jednak dodać, iż to radziecki oficer, z zawodu architekt, przeciwstawił się wyburzeniu wieży kościoła św. Mikołaja, czyli dzisiejszej katedry, do czego skłonni byli powojenni włodarze miasta, a czemu daje świadectwo pamiętnikarz. W rezultacie wspomnianych działań zniszczenie Elbląga sięgnęło sześćdziesięciu - jak wynika z niektórych publikacji- a nawet około siedemdziesieciu procent, przy czym historycznego (więc najcennniejszego) Starego Miasta dziewięćdziesieciu ośmiu procent- jak podaje Włodzimierz Sierzputowski (Stan i odbudowa zabytków Elbląga w latach 1945-1960, RE, t. 1. s. 137) .
[…] Zmiany ludnościowe mialy bodaj największy wymiar w historii miasta. W obawie bowiem przed zbliżajacym się frontem 'ewakuowali się' najpierw wyżsi urzędnicy państwowi,partyjni i miejscy oraz służby komunalne (np. straż pożarna), a dopiero 23 stycznia 1945 r. zezwolono- zbyt późno i bez wcześniejszego przygotowania - na opuszczenie miasta przez ludność cywilną. Elbląg był już jednak okrążony od wschodu, południa i zachodu przez nacierające formacje wojsk sowieckich, więc część spanikowanych uciekinierów próbowała wydostać się z okrążenia przez Mierzeję Wiślaną, forsując zamarznięty Zalew Wislany, w wyniku czego wiele osob znalazło śmierć pod lodem, który nie wytrzymywał nadmiernego obciążenia.
(s. 5-6)
Oryginalny zapis daty:
dopiero 23 stycznia 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Miasta |
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
luty, grudzień |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Dzieje Bartoszyc, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1987, Wydawnictwo Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Tymczasem Bartoszyce płonęły. Ledwie wygasły pożary wzniecone podczas działań frontowych, a już wybuchły nowe. 11 lutego pożar strawił kilka domów w rynku. 14 lutego podczas bitwy powietrznej stoczonej nad Bartoszycami między samolotami radzieckimi i niemieckimi spłonęło kilka domów. 15 i 16 lutego miastem wstrząsneły tajemnicze eksplozje, po których znowu rozszalały się pożary. 16 lutego radziecki komendant miasta zwołał na rynku zebranie całej ludności Bartoszyc i wezwał, ażeby każdy, gdy tylko zauważy ogień, natychmiast biegł do komendantury, by można było pożar zdusić w zarodku. Żądał, aby szukano i chwytano podpalaczy. Władze radzieckie podejrzewały, że pożary w Bartoszycach wznieca dywersyjna organizacja hitlerowska. Nie posiadały jednakże na to dowodów. Później przeważyło przekonanie, że pożary powstawały tu wskutek niedbalstwa lub przypadku, często zaś też bezmyślnego wandalizmu. Niekiedy ogień zaprószali szabrownicy szukajacy ukrytych skarbów w piwnicach i mieszkaniach, przyświecający sobie- z braku światła elektrycznego - płonącymi pochodniami. Parę pożarów - ostatni w grudniu 1945 roku - powstało wskutek wybuchów w sekretnych fabryczkach samogonu. Jeśli nie zachowywano należytej ostrożności przy obchodzeniu się z ogniem, pożar wybuchał łatwo, ugasić zaś było go bardzo trudno, braklo bowiem wody i sprzętu pożarniczego. (s. 109-110)
Oryginalny zapis daty:
11 lutego; 14 lutego; 15 i 16 lutego; w grudniu 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
styczeń |
|
0 |
0 |
24 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Andrzej Wakar, Cztery wieki Węgorzewa, Olsztyn, 1971, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Administracja polska zastała powiat węgorzewski wyjątkowo zniszczony, szczególnie zaś jego stolicę. Według spisu szkód wojennych, dokonanego na przełomie lat 1945 i 1946 przez Powiatowe Biuro Odbudowy (Oddział Odbudowy Starostwa Powiatowego) w Węgorzewie nadawało się do użytkowania - w stosunku do stanu z roku 1944 - zaledwie 15% budynków mieszkalnych. Reszta uległa spaleniu w czasie działań frontowych. Jedynie niewielka liczba zniszczonych domow nadawała się do odbudowy. Sieć przewodow wodociągowych w Węgorzewie została zniszczona w 40%, kanalizacyjna w 25%, gazowa w 30%. Budynki przemysłowe zniszczono wprawdzie tylko w 20%, ale z reguły brakowało w nich maszyn i urządzeń.
Okoliczne wsie poniosły również dotkliwe szkody. Spalono piatą część ogółu zagród wiejskich. W całym powiecie nie pozostawiono bodaj ani jednej sztuki inwentarza żywego. (s. 54)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
Lato |
1945 |
0 |
0 |
lipiec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Andrzej Wakar, Tadeusz Willan, Giżycko. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn, 1966, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
W lipcu 1945 r. wybuchła w mieście epidemia tyfusu. Szczęściem pierwsze placówki ochrony zdrowia były już zorganizowane. (s.132)
Oryginalny zapis daty:
W lipcu 1945 r.
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Biskupiec. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn, 1969, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Kiedy przybyły tu wojska radzieckie, miasto było niemal zupełnie wyludnione. W czasie dzialań wojennych uległo zniszczeniu w około 50%. (s. 130)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Masowe choroby zakaźne |
Epidemie |
|
Zima |
1945 |
0 |
1946 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Andrzej Wakar, Cztery wieki Węgorzewa, Olsztyn, 1971, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Personel szpitala musiał zdać trudny egzamin już na przełomie lat 1945 i 1946, gdy w Węgorzewie wybuchła epidemia tyfusu. (s. 58)
Oryginalny zapis daty:
na przełomie lat 1945 i 1946
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Swat, Dzieje Kętrzyna, [w:] Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1978, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
W dniu 27 stycznia 1945 roku wojska III Frontu Białoruskiego pod dowodztwem gen. Armii Iwana Czerniachowskiego wyzwoliły Kętrzyn.
Choć walki w mieście nie miały zaciętego charakteru, to jednak zniszczenia wojenne były tu duże. Szacunkowe obliczenia wykazały, że w Kętrzynie uległo zburzeniu lub spaleniu 38% ogółu budynków mieszkalnych, 40% przemysłowych, zniszczonych zostało 60% sieci wodociągowej, 75% elektrycznej, 70% gazowej i 50% kanalizacyjnej. W gruzach leżał prawie cały przemysł kętrzyński: dwie odlewnie żelaza, młyn zbożowy, fabryki cementu i maszyn rolniczych. Zniszczone były także obiekty użyteczności publicznej i placówki kulturalne: hotele, apteki, dwie drukarnie, teatr, dwie biblioteki i dwa kina. (s. 99)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marek Andrzejewski, Jerzy Domino, Mieczysław Józefczyk, Historia Elbląga. Tom IV (1918-1945), pod redakcją Marka Andrzejewskiego, Gdańsk, 2002, 'Marpress',
Dosłowny zapis źródła:
Osiedla te [miedzywojenne zespoły osiedli miejskich] poprzez swoją architektoniczna formę, militarnie mało użyteczną, i fakt zamieszkania przez cywilną ludność, nie stanowiły ważnych strategicznie punktów oporu w czasie oblężenia w lutym 1945 r., walki bowiem szybko przeniosły się w centralne dzielnice miasta. Nie były też w związku z tym tak intensywnie ostrzeliwane, w przeciwieństwie do centrum, które szczególnie ucierpiało. Stosunkowa skromność znajdujących się tam domów powodowała, że nie stały się one po ustaniu walk głównym celem działania dla licznych grup szabrowników, złodziei, czy radzieckich żołdaków, którzy ogałacali mieszkania w bogatszych dzielnicach, nierzadko podpalając na koniec cały budynek. (s. 208)
Oryginalny zapis daty:
w lutym 1945
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Antoni Sołoma, Po wyzwoleniu, [w:] Nidzica. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar et alii, Olsztyn, 1976, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Nidzica zniszczona była w 80%. Stan zniszczeń zabudowań wiejskich przy szosie Mława-Nidzica wynosił 50-70%,a przy trasie Działdowo-Nidzica-Jedwabno- 30-50% gospodarstw wiejskich było spalonych.(s.146)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Andrzej Wakar, Olsztynek, [w:] Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar et alii, Olsztyn, 1976, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
W 1945 roku Olsztynek poniósł wielkie straty. Spłonęła połowa budynków w mieście. Uległo częściowemu zniszczeniu mauzoleum Hindenburga. Wojska radzieckie wkroczyły do Olsztynka 22 stycznia 1945. (s.158)
Oryginalny zapis daty:
W 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
Panika |
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń - luty |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Dzieje Bartoszyc, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1987, Wydawnictwo Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Dwudziestego dziewiątego stycznia zaczęto rozdawać wśród ludności zapasy mąki, chleba, mięsa, masła i sera, tyle ile kto chciał, bez pobierania pieniędzy i bez oglądania się na karty żywnościowe. Szło już tylko o to, aby magazyny żywnościowe nie dostały się w ręce Rosjan. 30 stycznia zajęli oni Łabędnik. Następnego dnia walki przeniosły się pod same Bartoszyce. Przez kilka dni pociski przelatywały nad miastem. Niektóre spadały na Bartoszyce siejąc śmierć i zniszczenie. Zaczęły płonąć domy wokół rynku. Ogień przenosił się z dachu na dach, przez nikogo nie gaszony. 2 lutego trzy pociski, jeden po drugim, trafiły stary gotycki kościół Świętego Jana Ewangelisty, rozwalając sklepienie, ołtarz i zakrystię, demolując całe wnętrze.
Mieszkańcy Bartoszyc musieli pokosztować trybu życia w schronach, dotąd nieznanego na Pojezierzu Mazurskim, choć powszechnie przyjętego w epoce Hitlera w większej części kontynentu europejskiego. Nie wytrzymali tego nerwowo. Drogą na Górowo opuszczały miasto coraz liczniejsze gromady mieszkańców.
Uciekinierzy szli w kierunku Zalewu Wiślanego. Dla tych, którzy zdążyli tam przed 10 lutego, stała jeszcze otworem droga na zachód wzdłuż wybrzeża, przez Elbląg i Gdańsk. Spóźnieni musieli obierać bardziej niebezpieczną drogę przez lody Zalewu. Jeśli tym udało się dotrzeć do Mierzei Wiślanej, byli ewakuowani przez oczekujące tam niemeickie okręty. Uchodźcy ginęli po drodze z zimna i z wycieńczenia. Nieraz wpadali w sam środek działań frontowych, nieraz przedzierali się pod obstrzałem jednej lub drugiej armii. Ucieczka na Zachód pochłonęła wiele ofiar. (s.107)
Oryginalny zapis daty:
Dwudziestego dziewiątego stycznia ; 30 stycznia; nastepnego dnia; 2 lutego; przed 10 lutego
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Edward Martuszewski, Tadeusz Oracki, Dzieje Ostródy, [w:] Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar et alii, Olsztyn, 1976, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
W wyniku wywołanej przez Niemcy hitlerowskie drugiej wojny światowej Ostróda legła w styczniu 1945 roku w gruzach. (s. 124)
Oryginalny zapis daty:
w styczniu 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
styczeń |
|
|
0 |
22 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Wojciech Wrzesiński, Olsztyn w latach 1918-1945, ([w:] Olsztyn 1353-2003, red. Stanisław Achremczyk, Władysław Ogrodziński), Olsztyn, 2003, Ośrodek Badań Naukowych i Towarzystwo Naukowe i. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie,
Dosłowny zapis źródła:
W okolice Olsztyna 21 stycznia podszedł 96.pułk pancerny wojsk radzieckich i oddziały kawalerii gen. Nikołaja Oslikowskiego. Atak nastąpił wieczorem, po dwóch godzinach zajęto dworzec kolejowy. Przejęo wówczas pociąg z uciekinierami z Królewca, zarekwirowano sprzęt wojenny, wzięto do niewoli żołnierzy i cywili. Niemiecka obrona została rozbita. Do wieczora 22 stycznia miasto oczyszczono z wojsk niemieckich. […]
Po zakończeniu walk miasto dewastowali i niszczyli żołnierze radzieccy. Wielu olsztynian zostało zabitych lub zatrzymanych i później deportowanych w głąb ZSRR lub wysiedlonych na tereny Niemiec zajęte przez Rosjan. Zniszczono 1040 budynków, a więc 36% zabudowy miejskiej. Zdewastowano infrastrukturę miejską: wodociągi, instalacje gazowe, kanalizacyjne, oświetleniowe, zniszczono lub popalono tramwaje, trolejbusy, autobusy. Zniszczono też zakłady przemysłowe. Wywieziono z nich wszystkie urządzenia. Najbardziej ucierpiało Stare Miasto. Całe leżało w gruzach. (s.401)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Z dziejów wsi, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. R. Hryciuk, M. Petraszko, Olsztyn, 1987, Wydawnicwto Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Według danych z 1889 roku Dzikowo stanowiło stolicę klucza majątków ziemskich i wraz z folwarkami Garbniki, Lipniki, Malinowo, Porąbki i Półwiosek zajmowało obszar 2847 ha. Należało do Schwerinów aż do 1945 roku. […] Dwór spłonął w 1945 roku. (s.285)
Oryginalny zapis daty:
w 1945 roku
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Pożary |
Wsi |
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Marian Petraszko, Andrzej Wakar, Z dziejów wsi, [w:] Bartoszyce. Z dziejów miasta i okolic, red. R. Hryciuk, M. Petraszko, Olsztyn, 1987, Wydawnicwto Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Kościół spłonął pod koniec drugiej wojny światowej, nie stanowił on jednak zbyt cennego zabytku architektury, w XIX wieku bowiem był gruntownie przebudowany. (s. 344)
Oryginalny zapis daty:
pod koniec II wojny światowej
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Tadeusz Oracki, Dzieje Miłomłyna, [w:] Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. Andrzej Wakar et alii, Olsztyn, 1976, Pojezierze,
Dosłowny zapis źródła:
Druga wojna światowa spowodowała zniszczenie Miłomłyna w 90%. (s. 150)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Warmińsko-Mazurskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Władysław Ogrodziński, Lidzbark Warmiński, Warszawa, 1958, Arkady,
Dosłowny zapis źródła:
Rok 1945 przyniósł zupełną niemal zagładę Staremu Miastu lidzbarskiemu. Z historycznych budowli przetrwały jedynie: zamek wraz z przygrodziem, fara, Wysoka Brama, oranżeria Krasickiego i nieco budynków mieszczańskich.
Oryginalny zapis daty:
Rok 1945
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Zygmunt Boras, Ryszard Walczak, Andrzej Wędzki, Historia powiatu wałeckiego w zarysie, Poznań, 1961, Wydawnictwo Poznańskie,
Dosłowny zapis źródła:
Największe zniszczenia dotknęły Tuczno (90%), gdzie całe śródmieście wraz z zamkiem zostało zamienione w jedną wielką ruinę. (s. 283)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1945 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Zachodniopomorskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
Adres bibliograficzny:
Teresa Błonko, Bilans otwarcia, ([w:] Ziemia choszczeńska. Przeszłość i teraźniejszość, red. S. Lasek, s. 145-155), Szczecin, 1976, Wyższa Szkoła Pedagogiczna. Instytut Zachodniopomorski,
Dosłowny zapis źródła:
Pozostałe miasta powiatu [choszczeńskiego] Recz i Drawno zniszczone były w 60% i 35%. (s. 146)
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Wiślicz Tomasz
Postać digitalna:
|
