| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1316 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Z dziejów Rawy w wiekach średnich, [w:] Swieżawski A., Mazowsze i Ruś Czerwona w średniowieczu. Wybór pism, Częstochowa 1997, s. 114, 117.
Dosłowny zapis źródła:
Sytuacja panująca wówczas na Mazowszu nie jest dokładnie znana. Rocznik Miechowski przekazał nam pod 1316 r. lakoniczną zapiskę: Duces Mazovie fratres inter se pugnant. Powodem walk był najprawdopodobniej spór o podział schedy ojcowskiej. Wydaje się, że rezultatem tych walk był nowy podział Mazowsza. Nastąpił on zapewne jeszcze w 1316 r., gdyż już 17 I 1317 r. we wspomnianym wyżej dokumencie Siemowita II występuje kasztelan sochaczewski Chwalisław, a więc urzędnik ziemi należacej uprzednio do Trojdena I.
Czy te działania wojenne dotknęły w jakiś sposób Rawę, nie wiadomo, gdyż źródła na ten temat milczą. Możliwe, że Rawa ucierpiała podczas wojny domowej 1316 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1306 |
1350 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Biała Rawska w średniowieczu, [w:] Swieżawski A., Mazowsze i Ruś Czerwona w średniowieczu. Wybór pism, Częstochowa 1997, s. 56-57.
Dosłowny zapis źródła:
Najazdy na Mazowsze — przeważnie litewskie — były dość częste również i w XIV w. Z powodu braku dokładnych danych źródłowych trudno powiedzieć, które z nich objęły swym zasięgiem Białą. Zapewne jednak dotarł tam zagon litewski z drugiej połowy listopada 1324 r., który wyrządził ogromne szkody na Mazowszu. Czy wyprawy litewskie z lat 1336-1340, o których wspomina Długosz, dotarły do Białej, powiedzieć trudno. Wydaje się natomiast bardzo prawdopodobne, że najazdy litewskie z 1306, względnie 1307 r., które dotarły aż pod Kalisz, mogły wyrządzić szkodę w Białej lub okolicy. Zapewne też najazd litewski na ziemię łęczycką z 1350 r., który zakończył się klęską zadaną najeźdźcom przez Kazimierza Wielkiego pod Sochaczewem, nie oszczędził Białej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1383 |
0 |
0 |
sierpień |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Biała Rawska w średniowieczu, [w:] Swieżawski A., Mazowsze i Ruś Czerwona w średniowieczu. Wybór pism, Częstochowa 1997, s. 57.
Dosłowny zapis źródła:
Jest bardzo prawdopodobne również, że Biała mogła ucierpieć od najazdu wojsk węgierskich pod dowództwem Zygmunta Luksemburczyka w sierpniu 1383 r. Marszruta bowiem oddziałów Zygmunta, które wsparte posiłkami krakowskimi i sandomierskimi — szły od Starego Sącza przez okolice Radomia, a dalej przez Sochaczew, Łowicz, Gąbin i Gostynin do Brześcia Kujawskiego, świadczy, że wojska te musiały przechodzić bądź to przez Białą bądź też w bezpośredniej jej bliskości. Tym bardziej zaś zniszczenie wówczas Białej wydaje się o tyle pewne, że zadaniem wojsk węgierskich było właśnie spustoszenie posiadłości Siemowita IV, do którego Biała w tym czasie należała.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1455 |
1455 |
1464 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Mazowsze wobec wojny trzynastoletniej [w:] Swieżawski A., Mazowsze i Ruś Czerwona w średniowieczu. Wybór pism, Częstochowa 1997, s. 49.
Dosłowny zapis źródła:
Tak więc dopiero na początku 1455 r. doszło do krótkotrwałych działań wojennych między Mazowszem a Zakonem. Działania te wznowiono znów na okres kilku miesięcy na przełomie lat 1455/1456. Na początki 1457 r. nastapił nowy najazd krzyżacki na Mazowsze, potem znów nastapiła dłuższa przerwa w działaniach wojennych, która trwała aż do 1464 r., jeśli pominąć krótki epizod z 1462 r., o którym wspomina Długosz. Z braku dokładnych danych trudno określić jak długo Mazowsze podczas wojny trzynastoletniej pozostawało na stopie wojennej z Zakonem. Wydaje się jednak, że wszystkie te z przerwami prowadzone działania wojenne nie trwały w sumie dłużej niż kilka miesięcy, a w dodatku Mazowszanie walczyli głównie nie z Zakonem jako takim, a przeważnie z niekarnymi oddziałami zaciężnych krzyżackich, podejmującymi na własną rękę łupieżcze wyprawy na ziemie mazowieckie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1383 |
0 |
0 |
wrzesień |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 146.
Dosłowny zapis źródła:
W odpowiedzi na ten krok regentka, królowa Elżbieta, wysłąła wojska węgierskie pod dowództwem Zygmunta Luksemburskiego. Wojska te, wspierane przez rycerstwo małopolskie, ruszyły we wrześniu t.r. na Mazowsze, przechodząc i pustosząc kolejno ziemię rawską, sochaczewską i gostynińską, a następnie uderzyły na Kujawy, oblegając Brześć, którego jednak nie zdobyły.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1368 |
0 |
0 |
czerwiec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 134-135.
Dosłowny zapis źródła:
Zagrożenie zewnętrzne, zarysowane już wcześniej przez silny najazd litewski w czerwcu 1368 r. na biskupi Pułtusk, kiedy spalono drewniany gród wraz z jego obrońcami […].
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Lato |
1355 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 128.
Dosłowny zapis źródła:
Właśnie wówczas nastąpił zdradziecki najazd krzyżacki na Mazowsze, gwałcący postanowienia pokoju z 1343 r. Była to dywersja krzyżacka skierowana przeciw królowi, w interesie chwilowo wspieranych przez Zakon Litwinów; Krzyżacy okupowali przejściowo nawet kilka grodów mazowieckich, bez wątpienia na północy Mazowsza.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1017 |
1031 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Miśkiewiczowa M., Kompleks osadniczy w Niewiadomej wo J.,. Siedleckie na tle osadnictwa środkowego Pobuża we wczesnym średniowieczu, [w:] Dzieje Sokołowa Podlaskiego i jego regionu, red. Kazimierski J., Warszawa 1982, s. 7.
Dosłowny zapis źródła:
Na przełomie X i XI w. tereny te [środkowe Pobuże] należały do księstwa polskiego. Jednak wyprawy książąt ruskich w latach 1017 i 1022 spowodowały, że najpierw przeszły one w ręce książąt kijowskich, a następnie wołyńsko-halickich. Od 1031 r. całe dorzecze górnego i środkowego Bugu weszło w skład państwa ruskiego.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1073 |
1182 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Miśkiewiczowa M., Kompleks osadniczy w Niewiadomej woj… Siedleckie na tle osadnictwa środkowego Pobuża we wczesnym średniowieczu, [w:] Dzieje Sokołowa Podlaskiego i jego regionu, red. Kazimierski J., Warszawa 1982, s. 7.
Dosłowny zapis źródła:
Władcy polscy próbowali kilkakrotnie odzyskać środkowe Pobuże. W 1073 r. Bolesław Śmiały zorganizował wyprawę na Brześć. Kazimierz Sprawiedliwy w 1182 r. ruszył na Brześć, a w 1193 r. na Drohiczyn. Akcje te jednak tylko na krótko powodowały przyłączenie tych ziem do Polski.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1260 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 70.
Dosłowny zapis źródła:
Istnienie na północnym Mazowszu dróg wiodących na wschód, potwierdzają zarówno źródła pisane jak i znaleziska archeologiczne. Zapiska z 1260 r. o wyprawie Litwinów, Żmudzinów, Jaćwingów i Rusinów przeciwko Krzyżakom, zawiera ciekawą informację. Podaje ona, że Mendog dowodzący wyprawą obrócił drogę przez Mazowsze, Płock w perzynę obrócił.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1368 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 70.
Dosłowny zapis źródła:
O istnieniu utartych i w pełni wykorzystywanych dróg wiodących z Mazowsza na wschód potwierdza także zachowana wiadomość, że w 1368 r. Kiejstut aż trzema szlakami najechał Mazowsze i dotarł aż pod Pułtusk.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1465 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 91.
Dosłowny zapis źródła:
W tym czasie Ciechanów poniósł wprawdzie i dotkliwe straty, ponieważ w 1465 r. pod Ciechanowem rycerstwo mazowieckie nieostrożnie walczące poniosło klęskę w bitwie z Krzyżakami, którzy najechali Mazowsze pod wodzą Mężyka z Działdowa.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1041 |
1047 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 233.
Dosłowny zapis źródła:
Wiadomo, że Mazowsze […] wiele zapewne ucierpiało w czasie walk Miecława z Kazimierzem Odnowicielem i posiłkującymi sprzymierzeńcami, zwłaszcza w czasie dwukrotnego najazdu Rusi w 1041 i 1047 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1180 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 233.
Dosłowny zapis źródła:
W początkach XII wieku Mazowsze walczyło z Pomorzanami, którzy niszczyli Mazowsze również w 1180 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1216 |
1220 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 233-234.
Dosłowny zapis źródła:
W latach 1216-1220 Prusowie dotkliwie spustoszyli Mazowsze, niszcząc i paląc wiele kościołów i klasztorów, a już w 1222 r. ponownie Prusowie wspólnie z Pomorzanami niszczą Mazowsze i palą Płock.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1243 |
1246 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 234.
Dosłowny zapis źródła:
Napad Prusów w 1243 r. zniszczył i wyludnił znaczną część Mazowsza. W 1244 r. natomiast Prusowie urażeni na Konrada za niedostateczne wynagrodzenie ich za udzieloną pomoc w pustoszeniu ziemi Lubelskiej, za namową ks. Pomorskiego Światopełka napadli na Mazowsze. W czasie tego najazdu łupieżczego, rabowali, brali do niewoli i zabijali wieśniaków, a miasta i wsie spalili aż po Ciechanów. Na zbierających się do odwrotu Prusów, obciążonych łupami, bydłem i jeńcami napadło pod Ciechanowem rycerstwo mazowieckie i łęczyckie. Po zaciętej walce, w której dziewięćset Prusów zabito, dwustu wzięto do niewoli, a resztę rozproszono, uwolniono jeńców i oddano odbite łupy wieśniakom, którzy znacznie przyczynili się do odniesionego zwycięstwa. W 1246 r. Prusowie znowu złupili ziemię mazowiecką circa Czechonow.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1258 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
Częste i dotkliwe były również najazdy Litwinów. W 1258 r. Litwini pod wodzą Stroynata, synowca Mendoga, złupili Mazowsze aż po Czerwińsk.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1260 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
W 1260 r. Mendog na czele 30 tys. Litwinów, Rusinów i Żmudzinów w czasie wyprawy przeciw Krzyżakom obrócił drogą przez Mazowsze, Płock w perzynę.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1262 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
Podjęta w 1261 r. odwetowa wyprawa Mazowszan z pomocą Krzyżaków sprowadziła w 1262 r. nowy najazd niszczycielski Litwinów na Mazowsze, w czasie którego ucierpiał bardzo i Ciechanów, a w Jazdowie zaś zginął ks. Siemowit I, a syn jego Konrad I dostał się do niewoli.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1266 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
Wkrótce znowu, bo w 1266 r. zapędzili się [Litwini] aż po Płock […]
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1267 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
[…] w 1267 r. Litwini, Prusowie i Jaćwingowie zniszczyli m.in.. Ciechanów i okolice.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1281 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
W drugiej połowie XIII w. Krzyżacy, niepomni na wyświadczone im dobrodziejstwa przez Konrada I, stali się jeszcze groźniejszymi wrogami Mazowsza. W 1281 r. został zwycięsko odparty ich najazd na Mazowsze.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1285 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
W 1285 r. znowu Litwini wraz ze sprzymierzoną Rusią spustoszyli Mazowsze aż po Płock i Sochaczew, które zdobyli i złupili.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1324 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
Nie lepiej działo się na Mazowszu i w XIV w. W 1324 r. na rozkaz Gedymina, starosta z Grodna Dawid dowodząc wyprawą na Mazowsze złupił i spalił Pułtusk oraz 130 okolicznych wsi.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1336 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
Podobnie w czasie najazdu Litwinów [na Mazowsze] w 1336 r. dostało się do niewoli 12 000 ludzi oraz zagrabiono wiele bydła.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1337 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235, 245, 249-250.
Dosłowny zapis źródła:
Jeszcze groźniejszym był najazd Litwinów w 1337 r. pod wodzą Olgierda, zniszczyli Ciechanów i Pułtusk oraz przyległe okolice a także mnóstwo ludzi zabrali do niewoli. Mazurzy jednak doścignąwszy pod Ciechanowem powracających Litwinów po zwycięskiej walce jeńców i łupy odebrali, a wielu uciekających nieprzyjaciół potopiło się w czasie przeprawy przez Narew.
W związku ze zniszczeniem w 1337 r. starego warownego grodu drewnianego, zapewne w tym też czasie przystąpiono do budowy nowego potężnego murowanego zamku.
Zgodnie więc z ówczesnymi wymogami strategii zaniechano odbudowy dawnego grodu, zniszczonego w 1337 r. Z końcem XIV w. Ciechanów posiadał już zamek, zbudowany dość daleko na północ od dawnego grodu, wśród rozległych bagien. […] Z tego też więc względu [bezpieczeństwa] wobec zniszczenia starego grodu, koniecznym stało się przeniesienie miasta położonego u jego stóp, w bezpośrednie sąsiedztwo nowo wzniesionego murowanego zamku.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1340 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235.
Dosłowny zapis źródła:
W czasie odwetowej wyprawy w 1340 r. Litwini znowu złupili Mazowsze, wielu jeńców, w tym siedmiu księży, oraz liczną zdobycz zabrali.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1368 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 235-236, 248.
Dosłowny zapis źródła:
W 1368 r. Kiejstut trzema szlakami wyprawił się na Mazowsze, niszcząc je aż po Pułtusk.
Tego żywiołowego niejako rozwoju Ciechanowa, nie zdołały zahamować nawet klęski elementarne, jak np. najazd Litwinów pod dowództwem Kiejstuta w 1368 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1465 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Dzieje Ciechanowa i Ziemi Ciechanowskiej, Ciechanów 1976, s. 236, 258.
Dosłowny zapis źródła:
Groźba Krzyżaków stale wisiała nad Ciechanowem i Ziemią Ciechanowską. W 1465 r. np. W czasie napadu Krzyżaków, którzy pod dowództwem Mężyka dowódcy z Działdowa napadli na Ciechanów niszcząc i łupiąc Mazowsze, rycerstwo mazowieckie, nieostrożnie walcząc, poniosło tu dotkliwą klęskę.
W 1465 r. bowiem [Ciechanów] przeżył najazd Krzyżaków.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1241 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Bednarczyk A., Iłża w świetle badań archeologicznych, Iłża 1982, s. 3, 4-5.
Dosłowny zapis źródła:
Tatarzy zdobyli Iłżę pod dowództwem Kaidu. Pierwszy napad Tatarów na miasto miał miejsce w 1241 r. Najeźdźcy ludność wycięli, miasto i akta całkowicie zniszczyli. Wojsko tatarskie pod dowództwem Kaidu, które oddzieliło się od grup wojsk tatarskich pod dowództwem Baidara pod Sandomierzem, udało się w stronę Gór Świętokrzyskich, rabując, paląc i niszcząc po drodze Iłżę, Skaryszew, Radom, Opoczno, Tarczek i inne miejscowości.
Z przeprowadzonych badań [archeologicznych] wynika, że gródek zbudowany był na miejscu starej osady w XI lub XII wieku, o charakterze obronnym i funkcjonował do XIII wieku, kiedy to został spalony, być może przez Tatarów.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1260 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Bednarczyk A., Iłża w świetle badań archeologicznych, Iłża 1982, s. 3-4.
Dosłowny zapis źródła:
Drugi najazd Tatarów na Iłżę przypada w 1260 r. Po wejściu Tatarów na Kielecczyznę jedna grupa wojsk skierowała się na Sandomierz obok Gór Świętokrzyskich do Krakowa, druga na Opatów, Wąchock, Iłżę, Jędrzejów, Miechów i na Kraków. Najeźdźcy palili osady i wsie, tysiące ludzi uprowadzili do niewoli prowadząc ich gościńcem Batego, o którym Jan Długosz pisał. Gościniec ten zwano później Smutną Drogą. Obecnie nazywa się ulicą Smutną ciągnącą się od grodziska do wsi Piłatka.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1142 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Gawlas S., Osadnictwo ziemi czerskiej w średniowieczu XII-XV w., [w:] Dzieje Warki 1321-1971. Studia i materiały. Praca zbiorowa, red. Dymek B., Warszawa 1975, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
O roli Czerska trudno coś bliższego powiedzieć, jedynie wyraźnie widoczne jest spore znaczenie militarne (wzmiankowana w 1142 r. koncentracja wojsk Władysława II z posiłkami ruskimi). Cały zespół uległ zniszczeniu w II poł. XII w. (czyżby trochę wcześniej w czasie walk Władysława II z juniorami?), wzgórze południowe zostaje opuszczone, a wokół ruin kościoła powstaje cmentarz użytkowany do końca XIII w.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1262 |
1250 |
1300 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Gawlas S., Osadnictwo ziemi czerskiej w średniowieczu XII-XV w., [w:] Dzieje Warki 1321-1971. Studia i materiały. Praca zbiorowa, red. Dymek B., Warszawa 1975, s. 32.
Dosłowny zapis źródła:
Gród określany jako obronny przenosi się na wzniesienia środkowe (może ze względu na szczupłość starego miejsca). […] Najazdy litewskie w 2 poł. XIII w. kładą kres osadzie targowej, niszczą też zapewne i sam gród, który wkrótce wraca po odbudowie na wzgórze południowe.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1142 |
1100 |
1200 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pazyra S., Geneza i rozwój miasta Warki, [w:] Dzieje Warki 1321-1971. Studia i materiały. Praca zbiorowa, red. Dymek B., Warszawa 1975, s. 53.
Dosłowny zapis źródła:
Dotąd jednak nie zostały wyjaśnione przyczyny, które spowodowały zniszczenie grodu obronnego w Starej Warce [XII w.]. Zapewne musiał on stracić swoje znaczenie, jeśli po jego zniszczeniu nie przystąpiono ani do jego odbudowy, ani do wzniesienia na jego miejsce nowego grodu czy zamku obronnego na tym obszarze. Możliwe, że rola jego jako bastionu obronnego w widłach Wisły i Pilicy upadła w związku z przesunięciem się koryta Wisły o ok. 4 km na wschód. Zmiana zaś głównego nurtu Wisły nie pozostawała zapewne bez wpływu na sam bieg Pilicy, co mogło spowodować również przesunięcia w układzie starodawnych szlaków handlowych i powstanie nowych przepraw.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1329 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Szczerbatko K., Zakroczym 940 lat, Zakroczym 2005, s. 11.
Dosłowny zapis źródła:
W 1329 roku spotykamy nazwę miejscowości Zakroczym, podczas wojny z zakonem krzyżackim. Działania wojenne przerwane były dwoma rozejmami, jeden z nich podpisany został właśnie w Zakroczymiu. […] 8 czerwca 1335 roku, gdy Siemowit i Trojden odnowili porozumienie z wielkim mistrzem krzyżackim Dietrichem von Aldenburch […].
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1258 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowicka B., Wyszogród. Zarys dziejów, Wyszogród 1971, s. 14.
Dosłowny zapis źródła:
Zdaje się, że nie docierały one [najazdy prusko-litewskie] do Wyszogrodu, a przynajmniej nie wszystkie, bo informujące o nich źródła nie wymieniają tej miejscowości. Do wyjątkowych należy najazd Litwinów z r. 1258, w czasie którego uprowadzono z Wyszogrodu wielu jeńców.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1319 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowicka B., Wyszogród. Zarys dziejów, Wyszogród 1971, s. 1
Dosłowny zapis źródła:
Przekazanie kościołów [w Wyszogrodzie i Rębowie] Bożogrobcom [z Miechowa w 1320 r.] było w rok po najeździe Krzyżaków na Wyszogród i po spaleniu grodu. Trudno sobie wyobrazić, by w takiej sytuacji podgrodzie nic nie ucierpiało, dla poszkodowanej ludności trzeba było coś uczynić.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1319 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 14, 118.
Dosłowny zapis źródła:
Najwięcej jednak niejasności w zapisach historycznych powstało z powodu jeszcze innego Wyszogrodu, położonego także nad Wisłą ale u ujścia Brdy. […] Stał się przyczyną nieporozumień i rozbieżności, a może nawet pomyłek w przekazach historycznych. Jedną z nich przypisywano Wincentemu Hipolitowi Gawareckiemu, który w opisie Ziemi Wyszogrodzkiej, wspominając o napadzie Krzyżaków na Wyszogród, wyraził się następująco: „(miasto) przez Krzyżaków w 1319 r. (raczej 1329 r. ) napadnięte i wzięte zostało. Sformułowanie to wzbudziło wątpliwości autorów pracy „Starożytna Polska” […] Powołali się zatem na słowa Naruszewicza i Długosza:[…]inny to był Wyszogrod od Wyszogrodu Mazowieckiego. In terram Cujaviensem ad castrum Vissograd.
Wacław [książę płocki] nawiązał szczególnie bliski kontakty z Zakonem Krzyżackim. Mimo to Krzyżacy napadli w 1319 r. na Wyszogród i spalili gród. Wówczas, prawdopodobnie dla podniesienia obronności, wał ziemny został zastąpiony murem.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1106 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 64.
Dosłowny zapis źródła:
Dlaczego gród ten [w Wyszogrodzie] opustoszał, co najmniej od początku wieku XII, nie wiadomo. Czy grodzianie przenieśli się w gór rzeki dla zwiększenia bezpieczeństwa (w związku z podbojami Mazowsza przez pogan), wybierając na siedzibę wzgórze otoczone głębokimi jarami, wąwozami i lokując nową osadę wokół Góry Zamkowej? Czy był to, jak sugerował W. H. Gawarecki gród Zbigniewa zdobyty i zniszczony podczas walk bratobójczych przez wojska Bolesława Krzywoustego? A może (zdaniem B. Gierlacha) pobudowanie nowego grodu związane było ze strzeżeniem przeprawy przez Wisłę i czerpaniem dochodu z opłat za przewóz. Możliwe także, iż przyczyną translokacji stała się po prostu niszczycielska działalność Wisły, która pochłonęła wiele grodów położonych na dolnych terasach. W ciągu stulecia wartki nurt rzeki zabiera przecież 50-60 m brzegu […] Każda z hipotez wydaje się być zatem prawdopodobna.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1200 |
1400 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 66.
Dosłowny zapis źródła:
Jednak podczas najazdów Litwinów, Jadźwingów, Rusinów i Krzyżaków, w XIII i XIV stuleciu, drewniany gród [Konrada Mazowieckiego z 1231 r.] ucierpiał bardzo.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1258 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 118.
Dosłowny zapis źródła:
W 1258 r. Wyszogród także przeżył najazd Litwinów, podczas którego uprowadzono wielu jeńców.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1368 |
0 |
0 |
czerwiec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 119-120.
Dosłowny zapis źródła:
W 1368 r., w czerwcu, Kiejstut niespodziewanie uderzył na Mazowsze Ziemowita III, z którym łączyły go braterskie stosunki. Litwini spalili Czerwińsk, Wyszogród, Płońsk oraz Pułtusk. Jednak Ziemowit pogodził się z nimi.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1410 |
1422 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Boszko A. H., Wyszogród w zwierciadle czasów. Zarys dziejów, Sierpc 1999, s. 121.
Dosłowny zapis źródła:
Gdy Jagiełło szedł na Grunwald, połączył się pod Czerwińskiem z Mazurami Janusza i Ziemowita, a także Litwinami i Tatarami Witolda. Po moście łyżwowym, zbudowanym w zimie 1409 r. w Kozienicach, przeszły armaty, a następnie połączone wojska. […] Wojny z Krzyżakami trwały nadal, a król Jagiełło jeszcze dwa razy, w roku 1414 przez Zakroczym, a w 1419 przez Czerwińsk wyprawiał się na posiadłości Zakonu. Dopiero pokój, podpisany w 1422 roku nad jeziorem Melno, zapewnił Mazowszu bezpieczeństwo.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
0 |
1769 |
1772 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., , Łódź-Skierniewice 1982, s. 91.
Dosłowny zapis źródła:
Nie oszczędziły też Skierniewickiego działania wojenne w okresie konfederacji barskiej. Na wiosnę 1770 r. tereny wokół Rawy były jednym wielkim ugorem, liczne wsie leżały w gruzach, a pojedyncze domy i dwory były przeważnie doszczętnie spalone.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1262 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., , Łódź-Skierniewice 1982, s. 100.
Dosłowny zapis źródła:
Siemowit [I książę mazowiecki] został zabity przez Litwinów w Jazdowie, w czasie najazdu w 1262 r. […] Wprawdzie najazdy te [prusko-litewskie] pustoszyły głównie ziemie mazowieckie na prawym brzegu Wisły, to jednak kilkakrotnie zagony litewskie przekroczyły tę rzekę. Tak było w 1262 r., gdy oddziały litewskie napadły na Jazdów.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1294 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., Łódź-Skierniewice 1982, s. 100.
Dosłowny zapis źródła:
Duże zniszczenia przyniósł również najazd z 1294 r., podczas którego nieprzyjaciel złupił Łęczyckie. Za uchodzącymi Litwinami ruszył w pogoń książę łęczycki Kazimierz i dopadł ich pod Trojanowem koło Sochaczewa. Wywiązała się wówczas bitwa, w której Kazimierz zginął.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1327 |
1331 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., Łódź-Skierniewice 1982, s. 101.
Dosłowny zapis źródła:
W latach 1327 i 1329 ziemie sochaczewska i gostynińska zostały zniszczone podczas wojen polsko-krzyżackich, a w 1331 r. losowi temu uległa ziemia łęczycka.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1350 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., Łódź-Skierniewice 1982, s. 101.
Dosłowny zapis źródła:
[…] w 1350 r. zagony nieprzyjacielskie [litewskie] spustoszyły zarówno zachodnie Mazowsze, jak i ziemię łęczycką. Dla Łęczyckiego był to ostatni najazd nieprzyjacielski przed połową XVII wieku.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1382 |
1383 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., Łódź-Skierniewice 1982, s. 102.
Dosłowny zapis źródła:
Zachodnie Mazowsze padło jeszcze dwukrotnie ofiarą ataku Zygmunta Luksemburczyka w 1382 i 1383 r., kiedy to spustoszono okolice Łowicza i Sochaczewa.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1462 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Swieżawski A., Dzieje Skierniewickiego do końca XVIII w., [w:] Województwo skierniewickie. Monografia regionalna. Zarys dziejów, obraz współczesny, perspektywy rozwoju, red. Baranowski B., , Łódź-Skierniewice 1982, s. 102.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1462 doszło do krótkotrwałego oblężenia Rawy przez księżnę płocką Katarzynę, ciotkę Siemowita VI i Władysława II, która dążyła do opanowania całości schedy po zmarłych bratankach. Miasto obronił wówczas starosta rawski Grot z Nowego Miasta, adherent królewski.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Lato |
1327 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Józefecki J., Dzieje Skierniewic 1359-1975, Warszawa 1988, s. 15.
Dosłowny zapis źródła:
Wobec odmowy złożenia takiego hołdu [lennego przez książąt mazowieckich Łokietkowi], latem 1327 r. doszło do wojny polsko-mazowieckiej. Rycerstwo krakowskie i sandomierskie uderzyło z Kujaw na ziemię gostynińską. Po zdobyciu i zniszczeniu Płocka zaatakowano Gostynin, docierając również do ziemi sochaczewskiej. Walki te ominęły okolice Skierniewic.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1371 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Józefecki J., Dzieje Skierniewic 1359-1975, Warszawa 1988, s. 35.
Dosłowny zapis źródła:
Do pierwszego sporu arcybiskupa Jarosława Bogorii ze Skotnik z księciem Ziemowitem III doszło w 1371 r., kiedy dobra łowickie najechał Pietrasz, syn Krystyna, wojewody płockiego. Napastnicy ustąpili dopiero pod groźbą klątwy kościelnej. Nie zachowały się niestety dane, które miejscowości zostały dotknięte najazdem.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1374 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Józefecki J., Dzieje Skierniewic 1359-1975, Warszawa 1988, s. 35.
Dosłowny zapis źródła:
Kolejne trzykrotne najazdy na dobra łowickie nastąpiły w 1374 r. Na polecenie księcia Ziemowita III, grupa zbrojnych najechała na wsie arcybiskupstwa i zniszczyła m.in. Skierniewice, Miedniewice, Samice, Pamiętną, Krężce i Mokrą. Rozpędzono i poraniono wieśniaków, zabierając ich dobytek.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1331 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Sowina U., Sieradz. Układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV-XVI w., Warszawa-Sieradz 1991, s. 18, 21, 27.
Dosłowny zapis źródła:
Znaczne zniszczenia grodu spowodował najazd krzyżacki na Sieradz w 1331 r. Potwierdzają to zarówno źródła archeologiczne, jak i przekazy pisemne, które mówią o spaleniu miasta i grodu.
Rycerze zakonni napadli przede wszystkim na te miejsca, gdzie mogli znaleźć cenne łupy — z fary sieradzkiej i z kościoła dominikańskiego zrabowali przechowywane tam kosztowności mieszczańskie. Małe kościoły-kaplice św. Trójcy i św. Mikołaja mogły nie mieć nic godnego uwagi dla śpieszących się rabusiów.
O rozwoju sieci ulicznej i topografii miasta [Sieradza] do połowy XV w. również brak informacji źródłowych. Wiadomo, że proces ten został przerwany niszczycielskim najazden Krzyżaków w 1331 r. Prawdopodobne wydaje się przypuszczenie, że ostateczne ukształtowanie topografii Sieradza nastąpiło dopiero w wieku XIV, po ataku krzyżackim.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1292 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Sowina U., Sieradz. Układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV-XVI w., Warszawa-Sieradz 1991, s. 18, 27.
Dosłowny zapis źródła:
Po śmierci Leszka [Czarnego] w 1288 r. księstwo sieradzkie przeszło w ręce Władysława Łokietka. W cztery lata później schronił się on w grodzie sieradzkim przed atakującym go Wacławem czeskim. Jan Długosz, opisując te wydarzenia, podkreślił obronność grodu otoczonego ze wszystkich stron bagnami i jeziorami, a nadto zabezpieczonego silną załogą wojskową. Nie uchroniło to jednak osaczonego Łokietka od kapitulacji, w nastepstwie której zrzekła się on Małopolski na rzecz Wacława oraz uznał się jego lennikiem z Brześcia i Sieradza.
Trudno natomiast ustalić, czy lokacja przestrzenna Sieradza przypadła na czas przed czy już po najeździe czeskim 1292 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1241 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Sowina U., Sieradz. Układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV-XVI w., Warszawa-Sieradz 1991, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
Po najeździe Tatarów na ziemię sieradzką w 1241 r., który być może zniszczył gród [w Sieradzu], osadnictwo sieradzkie ostatecznie skoncentrowało się w miejscu lepiej zabezpieczonym od wylewów rzeki, tj. na wysoczyźnie, wzdłuż drogi wielkopolsko-małopolskiej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1261 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Sowina U., Sieradz. Układ przestrzenny i społeczeństwo miasta w XV-XVI w., Warszawa-Sieradz 1991, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
Opanowanie w 1261 r. grodu sieradzkiego i przejęcie władzy w księstwie łęczyckim przez zbuntowanego przeciw Kazimierzowi jego syna, Leszka Czarnego, przyniosło ugode między ojcem i synem, w następstwie której powstało odrębne księstwo sieradzkie z Leszkiem Czarnym jako władcą.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1244 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, wyd. 2, Płock 1930, s. 89.
Dosłowny zapis źródła:
[…] w roku 1244 znowu Prusowie miasto samo niszczą, bo zamku [grodu] zdobyć nie mogli.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1260 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, wyd. 2, Płock 1930, s. 89.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1260 palą Płock Litwini, a Bolesław Pobożny, książę kaliski, w r. 1262 je odbudowywa.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1286 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, wyd. 2, Płock 1930, s. 89.
Dosłowny zapis źródła:
[…] w roku 1286 palą go [gród płocki] książęta ruscy.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1325 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, wyd. 2, Płock 1930, s. 89.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1325 [Płock] zniszczony w wojnie domowej.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1031 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Łoźny L., Grodzisk Mazowiecki i jego okolice w okresie wczesnego średniowiecza, [w:] Dzieje Grodziska Mazowieckiego, red. Kazimierski J., Warszawa 1989, s. 95-96.
Dosłowny zapis źródła:
Wystąpienie na Mazowszu tak wielu skarbów, zwłaszcza z XI wieku, tłumaczy się niepokojami w I połowie XI wieku w czasie panowania Mieszka II (1031 rok — atak na Polskę Konrada II od zachodu i Rusi od wschodu w celu pozbawienia tronu Mieszka II).
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1263 |
1294 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Józefecki J., Żychlin. Zarys dziejów do 1918 roku, Żychlin 1997, s. 24.
Dosłowny zapis źródła:
W 1263 r. Litwini spustoszyli kasztelanię łowicką należącą do arcybiskupów gnieźnieńskich, w 1277 r. i 1294 r. spustoszone zostały okolice Łęczycy. Nie ma wprawdzie bezpośredniego potwierdzenia, aby Litwini dotarli w którymś ze swych najazdów w okolice Żychlina, jednak jest to bardzo prawdopodobne.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
1331 |
0 |
0 |
wrzesień |
|
|
0 |
0 |
0 |
Łódzkie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Józefecki J., Żychlin. Zarys dziejów do 1918 roku, Żychlin 1997, s. 26-27.
Dosłowny zapis źródła:
Dnia 12 września 1331 roku z ziemi chełmińskiej ruszyła wyprawa krzyżacka na Wielkopolskę, na spotkanie której ze Śląska miała wyruszyć wyprawa Jana Luksemburskiego […]. Z zeznania tego [sędziego łęczyckiego Chwała] złożonego w 1339 roku wynikało, że po zajęciu Żychlina wyprawa krzyżacka zatrzymała się tutaj na postój. Towarzyszący Krzyżakom Prusacy (prawdopodobnie jako służący w jednostkach posiłkowych) splądrowali kościół, gdzie sprofanowali sprzęty kościelne, a następnie spalili wieś i kościół.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1327 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Zwolińska J., Pułtusk w średniowieczu, [w:] Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu, red. Gieysztor A., i in., t. I, Warszawa 1969, s. 35-36, 46.
Dosłowny zapis źródła:
Jan Długosz, opisujący nieco obszerniej te wypadki pod rokiem 1338, mówi, że nieprzyjaciel, najechawszy Ziemię Mazowiecką tajnymi drogami, miasto Pułtusk i Ciechanów opustoszył. Pogoń doścignęła ich przeprawiających się przez Narew. Jak widać, musiał to być stary szlak wojskowy, często wykorzystywany przez nieprzyjaciela, który tędy przedzierał się w głąb kraju i tędy również wracał, ścigany przez rycerstwo mazowieckie.
w roku 1327 Litwini spustoszyli Pułtusk, Ciechanów i okolice; wracających z łupem dopędziło i rozbiło — jak wspomnieliśmy — na przeprawie pod Pułtuskiem rycerstwo mazowieckie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1324 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Zwolińska J., Pułtusk w średniowieczu, [w:] Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu, red. Gieysztor A., t. I, Warszawa 1969, s. 46.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1324 napadł na Pułtusk z polecenia Giedymina namiestnik grodzieński
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Miasta |
|
|
1368 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Zwolińska J., Pułtusk w średniowieczu, [w:] Pułtusk. Studia i materiały z dziejów miasta i regionu, red. Gieysztor A., t. 1, Warszawa 1969, s. 46-47, 48.
Dosłowny zapis źródła:
Najstraszniejszy był w roku 1368 napad Kiejstuta, który przybył niespodziewanie z ogromnym wojskiem i nie obwarowane miasto natychmiast opanował. Pod usilnie broniony zamek podłożył stosy drewna i podpalił. Pożar ogarnął cały gród, który spłonął wraz z obrońcami.
Podgrodzie na wyspie, niszczone w czasie najazdów obcych w XIII w. i w pierwszej połowie XIV w., zostało zapewne doszczętnie spalone podczas wielkiego pożaru grodu w roku 1368 za sprawą Kiejstuta. Dewastacja nie ominęła na pewno i osiedla staromiejskiego.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1034 |
1039 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Łoźny L., Grodzisk Mazowiecki i jego okolice w okresie wczesnego średniowiecza, [w:] Dzieje Grodziska Mazowieckiego, red. Kazimierski J., Warszawa 1989, s. 95-96.
Dosłowny zapis źródła:
Wystąpienie na Mazowszu tak wielu skarbów, zwłaszcza z XI wieku, tłumaczy się niepokojami […] po jego [Mieszka II] śmierci, szczególnie w latach 1034-1039, kiedy to nastąpił okres niepokojów związanych z powstaniem i reakcją pogańską.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
Wsi |
|
|
1262 |
1201 |
1300 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Łoźny L., Grodzisk Mazowiecki i jego okolice w okresie wczesnego średniowiecza, [w:] Dzieje Grodziska Mazowieckiego, red. Kazimierski J., Warszawa 1989, s. 99.
Dosłowny zapis źródła:
[…] grodzisko w Chlebni […] w wyniku serii prac badawczych stwierdzono występowanie na terenie grodziska trzech faz osadniczych […] faza trzecia — jeden budynek półziemiankowy oraz gródek wewnętrzny, datowane na XIII wiek. […] Gródek i podgrodzie zniszczył pożar.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1041 |
1047 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Samsonowicz H., Brok i Puszcza Biała w średniowieczu, [w:] Brok i Puszcza Biała. Przeszłość — środowisko geograficzne, kulturowe i przyrodnicze, red. Kazimierski J., Ciechanów 1989, s. 21.
Dosłowny zapis źródła:
Nie wiemy, jakie były losy Puszczy [Białej na Mazowszu] w czasach I monarchii Piastowskiej. Najpewniej od X wieku była ona częścią Państwa Gnieźnieńskiego, bezpośrednio podległą być może Płockowi. O jej wschodnie krańce toczyły się walki Rusi z Państwem Miecława.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1405 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Podlaskie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Brodzicki Cz., Kolno na Mazowszu, Warszawa 1982, s. 36.
Dosłowny zapis źródła:
Na przełomie XIV i XV w. [książę Janusz I] założył koło resztek starego grodu nad Czetną wieś Płock, zwaną wówczas Płockiem Borowym lub Puszczańskim — dziś Mały Płock (było to przed 1405 r., kiedy to Krzyżacy napadli na te wieś, zabili jej sołtysa, zrabowali i poranili innych ludzi, a wieś spustoszyli).
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1041 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 17.
Dosłowny zapis źródła:
W 1041 r. odnotowano [w ruskiej Powieści minionych lat]: poszedł Jarosław na Mazowszan, w łodziach, czyli drogą wodną Bugu.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1047 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 30-31.
Dosłowny zapis źródła:
Około 10-letnim rządom Miecława na Mazowszu położył kres Kazimierz, za przykładem Galla Anonima nazywany Odnowicielem, który wsparty posiłkami Jarosława Mądrego z dynastii Rurykowiczów, w 1047 r. rozgromił Miecława, któremu pomagali Pomorzanie. Zacięta bitwa odbyła się najprawdopodobniej nad Wisłą, być może w pobliżu Płocka. Sam Miecław zginął, ale i Kazimierz w zaciętej walce również by poległ, gdyby na ratunek nie pospieszył mu prosty żołnierz. Następnie jeszcze siły Kazimierza i Jarosława starły się zwycięsko z posiłkami pomorskimi.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1125 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 33-34.
Dosłowny zapis źródła:
Z czasami hermanowskimi związana jest budowa z ciosów kamiennych w stylu romańskim pierwszej katedry w Płocku pod wezwaniem Panny Marii. W niej to został pochowany Władysław Herman jako pierwszy władca. Niestety w czasie napadu Pomorzan na Płock w 1125 r. szczątki księcia i jego żony zostały wyciągnięte z grobu i zbezczeszczone. Pozbierał je ich syn Bolesław Krzywousty i ponownie pochował w katedrze.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1106 |
1106 |
1108 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 34.
Dosłowny zapis źródła:
W 1106 r. [Bolesław Krzywousty] ruszył z całym swoim wojskiem na brata. Zbygniew zbiegł na Mazowsze i stawił tu opór na tyle silny, że Bolesław Krzywousty pokonał go dopiero dzięki posiłkom czeskim i węgierskim […]. Bolesław wykorzystując niewywiązywanie się brata z obowiązków lennych, zimą 1107/1108 rozpoczął nową wojnę bratobójczą. Ostatecznie zdołał go [Zbigniewa] wygnać z kraju.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1109 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 34.
Dosłowny zapis źródła:
Na osłabione wojną [domową] Mazowsze w 1109 r. najechali Pomorzanie, ale [wojewoda] Magnus atak ten zdołał odeprzeć.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1195 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 42.
Dosłowny zapis źródła:
Pierwszy gród pułtuski zniszczony był prawdopodobnie w czasie najazdu Prusów około 1195 r., a odbudowany dopiero w 1230 r. Liczbę mieszkańców grodu szacuje się na 200-300 osób mieszkających w kurnych chatach.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1262 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 42.
Dosłowny zapis źródła:
Już w 1262 r. Litwini znowu zniszczyli Pułtusk, jako ważną strażnicę nad Narwią. Zamek w Pułtusku został zbudowany w latach 1311-1324.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1244 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Dymek B., Historia i kultura Mazowsza do 1526 r., Żyrardów 2005, s. 49.
Dosłowny zapis źródła:
Drzwi te [z katedry płockiej] prawdopodobnie podczas najazdu litewskiego z udziałem Nowogrodzian w 1244 r. zostały zagrabione i do dziś znajdują się w soborze św. Zofii w Nowogrodzie Wielkim.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1350 |
0 |
0 |
maj |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 125, 133.
Dosłowny zapis źródła:
W odwecie w maju 1350 r. Litwini najechali północną część Sandomierskiego i Mazowsze południowe, docierając aż w Łęczyckie. Król działał bardzo sprawnie i szybko: skoncentrował siły nad Pilicą w rejonie Sulejowa i zaskoczył oddziały litewskie powracające z Łęczyckiego przez Mazowsze. Do bitwy doszło właśnie na terenie ziemi gostynińskiej, pod Żukowem koło Sochaczewa, jeszcze na lewym brzegu Bzury, 20 maja. Nie dopuszczając do przeprawy przez rzekę, Kazimierz zadał napastnikom dotkliwą klęskę; niektórzy uciekający z pola walki Litwini potopili się w Bzurze, zapewne obciążeni uzbrojeniem i łupami. W bitwie powinny uczestniczyć oddziały książąt mazowieckich, którzy znaleźli się w Sulejowie przy boku króla 19 maja, mianowicie Siemowita III czerskiego i Kazimierza I warszawskiego; właśnie ich grody stołeczne, Czersk i Warszawa, zostały w tym najeździe zniszczone przez Litwinów. W obozie pod Sulejowem nie pojawił się natomiast Bolesław III płocki, można tedy wnosić, że organizował on pospiesznie obronę swego księstwa opierając się na grodach Sochaczew i Gostynin, mając na zapleczu zamek płocki.
jeszcze przed śmiercią Kazimierza Wielkiego Siemowit III mógł zaawansować budowę zamku w Czersku, swej pierwszej stolicy książęcej, zniszczonej przez Litwinów w 1350 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1330 |
1332 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyńskiego M., Warszawa 1990, s. 120.
Dosłowny zapis źródła:
Z uwagi na dalszą wojnę polsko-krzyżacką księstwo płockie nie uzyskało jeszcze tym rozwiązaniem upragnionego spokoju. We wrześniu 1330 r. przez Mazowsze, najprawdopodobniej idąc z rejonu Łęczycy przez ziemie gostynińską i płocką, przeszła armia Łokietka uderzając na ziemię dobrzyńską, okupowaną przez Krzyżaków, a następnie wspólnie z Litwinami niszcząc ziemię chełmińską. Z kolei we wrześniu 1331 r. przez mazowieckie przeprawy na Wiśle pod Płockiem i przez rejon Gąbina, a dalej przez Żychlin, rejon Łęczycy podążyła pod Kalisz silna armia krzyżacka; długa rejza zakończyła się krwawym i bolesnym dla obu stron, a nie rozstrzygniętym jednoznacznie starciem pod Płowcami na Kujawach 27 września 1331 r. Jeszcze w 1332 r. Łokietek znowu przeszedł przez Mazowsze, wyprawiając się na ziemię chełmińską.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1327 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 119.
Dosłowny zapis źródła:
Rozejm obowiązywał do końca 1326 r., w następnym roku wojna została wznowiona. Siły Łokietka, złożone z rycerstwa małopolskiego, przeprawiły się z Kujaw na prawy brzeg Wisły, do ziemi dobrzyńskiej, i stąd uderzyły na księstwo płockie, oblegając i zdobywając Płock. Miasto zostało zniszczone, zapewne było niezbyt dobrze obwarowane; brak informacji o zdobyciu murowanego zamku płockiego, zapewne tedy ten duży obiekt warowny był dobrze broniony. Następnie wojska Łokietka przeprawiły się przez Wisłę i obiegły Gostynin, który musiał być grodem dobrze przygotowanym do obrony; położony na pograniczu Mazowsza z Królestwem Polskim gród był narażony na uderzenie z Kujaw lub Łęczyckiego od pierwszego dnia wojny. Gostynina nie udało się zdobyć, tymczasem na wezwanie książąt ruszyły z odsieczą wojska krzyżackie z ziemi chełmińskiej pod dowództwem komtura chełmińskiego. Wraz z Mazowszanami przybyły one pod Gostynin, przeprawiając się przez Wisłę, pewno w rejonie Płocka albo Troszyna. Wyparły oddziały Łokietka z Mazowsza, następnie ruszyły na Kujawy, zajmując po drodze Kowal. Pod Włocławkiem odsiecz Łokietka starła się z siłami krzyżackimi i mazowieckimi (tj. Wańka płockiego). Poniósłszy straty, Krzyżacy zawarli we Włocławku z królem polskim rozejm na okres roku.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1329 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 119-120.
Dosłowny zapis źródła:
Można sądzić, że książęta mazowieccy zdecydowali się wówczas zdystansować od polityki Zakonu, przechodząc do zbliżenia z Łokietkiem, za czym musiały opowiadać się aktywne politycznie kręgi społeczeństwa. Książęta musieli podtrzymywać jednak konsekwentną odmowę złożenia hołdu lennego. W tych warunkach nastąpiła szeroka operacja wojenna, wychodząca z krzyżackiej ziemi chełmińskiej. Krzyżacy wraz ze swoim sojusznikiem, królem czeskim Janem Luksemburskim, zarazem pretendentem do tronu polskiego, ruszyli w marcu 1329 r. na ziemię dobrzyńską, zdobyli gród w Dobrzyniu i opanowali całą tę ziemię, a następnie ruszyli na księstwo płockie. Początkowo Wańka wspierali rycerze królewscy, ale następnie sytuacja militarna znacznie pogorszyła się; armia czesko-krzyżacka przystąpiła do oblężenia Płocka. Straciwszy nadzieję na rychłą odsiecz, osamotniony Wańko zdecydował się dość szybko na układy i w rezultacie 29 marcazłożył królowi czeskiemu hołd lenny z całego obszaru swego księstwa: Płocka, Wyszogrodu i Gostynina.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Jesień |
1300 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 112-113.
Dosłowny zapis źródła:
Pod koniec 1300 r., powracając z Pomorza Gdańskiego, Wacław [II] zdecydował się na silną demonstrację militarną. Wkroczył na Mazowsze i złupił rejon Gostynina, zagrażając Płockowi. Była to silna presja militarna na znacznie słabszego księcia mazowieckiego [Bolesława II], który jednakże nie ugiął się. Sam Gostynin, o ile wiemy, nie został zdobyty, zapewne był nieźle przygotowany do obrony. Obrona mogła też polegać na blokowaniu dróg wokół Gostynina, przy wykorzystaniu naturalnych walorów obronnych Puszczy Gostynińskiej, naprędce zrobionymi zasiekami; wystarczyło na to parę dni.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1288 |
0 |
0 |
czerwiec |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 110.
Dosłowny zapis źródła:
Leszek Czarny miał jednakże poważne pretensje do Konrada II czerskiego i w czerwcu 1288 r. skierował na jego ziemie najazd rycerstwa sieradzkiego; jednym z powodów mogły być dotychczasowe ścisłe związki Konrada z książętami ruskimi, których oddziały towarzyszyły Tatarom. Książę czerski zmobilizował jednakże swoje siły, zdołął dogonić i ukarać napastników na pograniczu Mazowsza, najpewniej nad dolną Pilicą.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Lato |
1422 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 151.
Dosłowny zapis źródła:
Na początku tej kampanii wojennej ziemia gostynińska ucierpiała mocno od przechodzącego niekarnego wojska koronnego ilitewskiego, które zapewne siłą wybierało prowiant, noclegi i podwody, zwłaszcza jeśli książę Siemowit [IV] nie przygotował wcześniej odpowiednich warunków przemarszu i nie zorganizował stosownych sił porządkowych.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1331 |
0 |
0 |
wrzesień |
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 72.
Dosłowny zapis źródła:
Właśnie ta droga nadawała się szczególnie do przemarszu dużych sił militarnych przed epoką przemian późnego średniowiecza. Wskazuje na to wyraźnie fakt, że we wrześniu 1331 r. duża armia krzyżacka, wyzyskując postawę ówczesnego władcy dzielnicy płockiej, księcia Wańka Bolesławowica, przeprawiła się przez Wisłę pod Płockiem i, podążając zapewne przez Gąbin, maszerowała w kierunku Łęczycy właśnie przez rejon Żychlina. Zwróćmy uwagę, że nie wykorzystano wówczas drogi z Płocka przez Gostynin, Kutno na Łęczycę. Szła ona w dużo większym stopniu przez bariery leśne, mianowicie przez tereny Puszczy Gostyńskiej, dobrze znanej jeszcze z opisów nowożytnych i najstarszych map szczegółowych z przełomu XVIII/XIX w.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1222 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 87.
Dosłowny zapis źródła:
Około 1220 r. najazdy pruskie na Mazowsze nasiliły się, bowiem informacje o tym znalazły się nawet w źródłach czeskich. W pierwszej połowie 1222 r. Prusowie zniszczyli nawet stołeczny Płock. Odpowiedzią na to były wyprawy krzyżowe na Prusów, organizowane przez książąt polskich niewątpliwie na wezwanie Konrada I. W sierpniu 1222 r. wyszła z Łowicza, przechodząc na północ albo przez rejon Gąbina, albo wzdłuż dolnej Bzury, wyprawa książąt Leszka Białego, Henryka Brodatego i Konrada I. Wnosimy o niej na podstawie dokumentu Konrada I, który nadał 5 VIII 1222 r. w Łowiczu znaczne dobra w pogranicznej ziemi chełmińskiej, mocno zniszczonej przez najazdy pruskie, biskupowi Chrystianowi, umacniając jego terytorialne władztwo biskupie nad dolną Wisłą. W 1223 r. poszła jeszcze silniejsza wyprawa, nie odnosząc jednak trwalszych sukcesów.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1262 |
1258 |
1262 |
czerwiec |
|
|
23 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 97-98.
Dosłowny zapis źródła:
Już w 1258 r. na Mazowsze wyprawił się książę litewski Trojnat, w 1260 r. pojawił się nowy najazd Litwinów. Najpoważniejszy najazd nastąpił jednakże w czerwcu 1262 r. Był on odwetem za udział Siemowita I w rejzie krzyżackiej na Litwę w początkach 1261 r. Litwini zdołali niepostrzeżenie przedostać się przez rozległe, wyludnione obszary Ponarwia i Pobuża aż do centrum dzielnicy, przeprawili się przez Wisłę i zaskoczyli nie przygotowanego Siemowita I w Jazdowie. Książę mazowiecki nie wyciągnął najwyraźniej odpowiednich wniosków z bogatych już doświadczeń mazowieckich obrony przed najazdami, nie przygotował odpowiednio sprawnego systemu powiadamiania i szybkiej mobilizacji sił, nie zachował wreszcie czujności we właściwym doborze otoczenia. Litwini po krótkotrwałym oblężeniu dostali się do grodu dzięki zdradzie, Siemowit I zginął, a znajdujący się przy nim Konrad II, liczący ok.. 12 lat, został wzięty do niewoli (23 VI). Wszystko przemawia za sądem, że ówczesne grody mazowieckie nie były przygotowane do obrony, nie stawiały dłuższego oporu. Wiadomość o tragicznym zgonie księcia mogła oddziałać paraliżująco na psychikę obrońców, co ułatwiło napastnikom dalsze działania. Po ich stronie z pewnością nie było przewagi liczebnej, Mazowszan wyszkolonych do służby rycerskiej musiało być kilkakrotnie więcej. Napastników musiały zatem cechować znaczna sprawność działania, zależna od jakości dowodzenia, a także element zaskoczenia i dobre rozpoznanie terenu działań. W rezultacie najazdu Litwini zdobyli co najmniej Jazdów i Płock (ale raczej i inne grody), musieli zgromadzić ogromne łupy i wziąć wielu jeńców, a następnie zajmować się ich odtransportowaniem na północny wschód, do swoich siedzib. Dla Mazowsza skutki tego najazdu mogły być porównywalne do skutków potężnego najazdu tatarskiego na Małopolskę i Śląsk w 1241 r.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1263 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 99-99.
Dosłowny zapis źródła:
W następstwie silnego osłabienia aparatu władzy i potencjału militarnego dalsze zniszczenia na Mazowszu północno-wschodnim poczyniły najazdy Prusów, nie powstrzymała ich bowiem niepomyślna dla Mazowszan bitwa pod Długosiodłem, na wschód od Pułtuska [5 VIII 1262]. Do końca tegoż roku pozostawały jednakże nie tknięte najazdami ziemie południowo-zachodnie Mazowsza, w tym rejony Gostynina i Gąbina. Osłonięte były bowiem od północy równoleżnikowym biegiem Wisły, zasilonej wodami Narwi wraz z Bugiem, wzmocnionym ponadto dużym kompleksem Puszczy Kampinoskiej. Wprawdzie od wschodu, z Jazdowa zdobytego przez Litwinów, dostęp był łatwiejszy, ale napastnicy mieli znacznie bliżej do Czerska, Grodźca (Grójca) czy Warki. Mazowsze południowo-zachodnie stało się zatem w 1263 r. celem najazdów Prusów, szukających łatwego do zdobycia i znacznego łupu. Pierwszy miał miejsce już w styczniu, drugi — około Wielkiejnocy (1 kwietnia), przedmiotem obu według źródeł wielkopolskich, zainteresowanych szczególnie losami dóbr arcybiskupstwa, była arcybiskupia kasztelania łowicka. Trudno wątpić, że najazd łupił też sąsiednie ośrodki książęce. Jeśli szedł z północy, z ziem pruskich ogarniętych powstaniem przeciwko Zakonowi, przez przeprawy wiślane w rejonie Czerwińska, Wyszogrodu czy zwłaszcza bliżej Płocka, to oczywiście mógł też sięgnąć Gąbina, a nie tylko osadnictwa nad dolną Bzurą. Mógł jednak także wyjść z północnego wschodu, dostając się niepostrzeżenie na Mazowsze południowe przez przeprawy w rejonie zniszczonego Jazdowa i powracając tą samą drogą. Najazdy pruskie na Mazowsze powtarzały się i później, dotykały jednak tylko Mazowsza północnego, niezbyt odległego od baz wyjściowych Prusów, którzy operowali stosunkowo szczupłymi siłami.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1262 |
1263 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 102.
Dosłowny zapis źródła:
Drugi kasztelan w Płońsku wywodził się przypuszczalnie z jednego z tych grodów [Grzebska lub Stołpska (Stupska)], a na utrzymanie swego aparatu grodowego otrzymał część sąsiedniej kasztelami płońskiej. Szybki zanik urzędu kasztelańskiego po 1260 r. można łączyć z najazdami z lat sześćdziesiątych XIII w., zarówno litewskim, jak i pruskimi. Po zdobyciu i zniszczeniu grodu płońskiego, w warunkach obniżenia potencjału militarnego i ludnościowego Mazowsza, władza książęca musiała zrezygnować z jego odbudowy, przydzielając podlegające mu terytoria sąsiednim grodom kasztelańskim (Wyszogród, Ciechanów). Na tych ostatnich, pośpiesznie odbudowywanych czy też wzmacnianych, musiała koncentrować swoje siły i środki, i to w warunkach utrzymującego się zagrożenia najazdami.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1282 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 106.
Dosłowny zapis źródła:
W następnych latach doszło do starć bratobójczych na Mazowszu. Bolesław II najechał ulubiony gród brata, nadwiślański Jazdów, przy pomocy młodego brata stryjecznego, księcia kujawskiego Władysława Łokietka, pod nieobecność Konrada II. Gród zdobyto i złupiono, co więcej, obrabowano także przebywające tam żonę i córkę księcia czerskiego, wyrządzając mu tym samym dodatkową zniewagę, splądrowano wreszcie podgrodzie, zabierając towaru mnogo. Według autora tej partii latopisu wydarzenie owo miało miejsce w 1281 r., ale bardziej prawdopodobne, że idzie o rok następny i świadomą dywersję wobec akcji Konrada II w Sandomierskiem, zorganizowanej w porozumieniu z opozycją małopolską przeciw władzy Leszka Czarnego; akcja Konrada rychło załamała się.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1283 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., Warszawa 1990, s. 106-107.
Dosłowny zapis źródła:
Książę Czerski [Konrad II] był związany sojuszem z Włodzimierzem Wasylkowiczem, rządzącym we Włodzimierzu Wołyńskim oraz w Brześciu. Zorganizował tedy silną akcję odwetową, uzyskawszy niemałe wsparcie w postaci kilku oddziałów wojska z sąsiednich księstw ruskich. Wyprawę tę trzeba datować na 1283 r., zgodnie z cennym przekazem źródłowym zanotowanym w Polsce, a przekazanym przez Długosza. Wychodząc znad Bugu, z rejonu koncentracji w Brześciu i Mielniku, oddziały ruskie podeszły niepostrzeżenie do przeprawy na Wiśle w Czersku lub Jazdowie. Konrad zmobilizował natychmiast siły i wyprawa ruszyła szybko na dzielnicę księcia płockiego; podeszła pod Sochaczew, skąd niespodziewanie Konrad skierował ją na Gostynin. Z powodu utajnienia faktu przybycia silnych oddziałów ruskich na Mazowsze i z uwagi na szybkość działań Bolesław II i jego urzędnicy grodowi zostali zaskoczeni akcją Konrada II i nie zdołali zorganizować skutecznych działań obronnych. Napastnicy podjęli natychmiast szturm na gród, przygotowany naprędce do obrony. Po stronie napastników była z pewnością wielokrotna przewaga liczebna, co zapewniało w tych warunkach sukces militarny. Obrońcy przyjęli wprawdzie atakujących gradem kamieni, jednakże zaczęli ponosić ogromne straty wskutek precyzyjnego ostrzału, prowadzonego przez biegłych strzelców (chyba przy użyciu łuków), oraz bezpośredniego natarcia kopiami (włóczniami), tak że według plastycznego opisu latopisarskiego martwi zaczęli padać z wału jak snopy. Wszystko przemawia za tym, że obrońcom zabrakło rezerw zdolnych do przedłużenia walki i odparcia potężnego szturmu. Gród został zdobyty, znaleziono w nim towara mnogo oraz wzięto licznych jeńców, a przed odejściem wojsk został spalony. Opis ten pokazuje Gostynin na początku samodzielnych rządów Bolesława II Siemowitowica jako ośrodek grodowy ludny oraz zamożny w towar, czyli rozwinięty ośrodek produkcji i wymiany. Obok grodu właściwego musiało tu być sprzężone z nim, obwarowane podgrodzie rzemieślniczo-handlowe, traktowane przez autora opisu jako integralna część grodu. Opis ten jest zgodny z informacją rocznikarza małopolskiego, że w zdobytym Gostyninie uśmiercono lub ujęto ponad 600 ludzi. Co prawda autor rocznika wiąże tę wiadomość z datą 1286 r., mogło tu jednak dojść do zbitki informacji o wydarzeniach z różnych lat. Siły książąt ruskich wycofując się spod Gostynina poniosły jednak straty w wyniku akcji pościgowej Bolesława II pod Sochaczewem. Wskazuje to na możliwość, że Bolesław nie pozostał pasywny wobec brata po odejściu oddziałów ruskich. Pozostaje tedy otwarte pytanie, czyim ostatecznie sukcesem kampania ta zakończyła się, chociaż Konrad po powrocie do swej siedziby (Czerska lub Jazdowa) włożył na siebie wieniec zwycięstwa. Zapewne bowiem wówczas Bolesław odebrał Konradowi obszar większości Puszczy Kampinoskiej wraz z obrzeżem, w tym nadwiślańskie Piaski.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1285 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 107-108.
Dosłowny zapis źródła:
Książęta ruscy wycofali się niezwłocznie z udziału w tej niechcianej wyprawie [tatarskiej na Węgry] i szybko zorganizowali wyprawę odwetową na księstwo płockie. Tym razem wyprawa ruska poszła z Brześcia nad Bugiem w rejon Wyszogrodu, skierowana zatem została na północną część dzielnicy płockiej, przypuszczalnie znaną drogą nadbużańską, następnie wiodącą prawym brzegiem dolnej Narwi i Wisły. Wyprawa musiała cieszyć się poparciem Konrada II, związała bowiem ręce Bolesławowi II, a w tym właśnie czasie książę Czerski podjął w Małopolsce szeroką akcję zbrojną przeciw rządom Leszka Czarnego. […] Wyprawa ruska tymczasem uprowadziła spod Wyszogrodu sporo jeńców, koni i innego łupu. Ziemi gostynińskiej, oddzielonej nurtem Wisły, akcja ta nie objęła.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1286 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Pacuski K., Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, Praca zbiorowa, red. Chudzyński M., , Warszawa 1990, s. 108-110.
Dosłowny zapis źródła:
Konflikt między wojowniczym Bolesławem II a książętami ruskimi, powiązanymi sojuszem z Konradem II czerskim, bynajmniej jeszcze nie wygasł. W 1286 r. z inicjatywy Włodzimierza Wasylkowicza, księcia włodzimierskiego i brzeskiego, wojska ruskie uderzyły na dzielnicę Bolesława II ponownie, wspierane przez Litwinów, którzy w poprzednim roku nie zdążyli stawić się na termin wyprawy. Tym razem oddziały te ruszyły na południową część dzielnicy płockiej, zaatakowały Sochaczew i zdobyły ten gród, biorąc w nim obfite łupy i licznych jeńców. Co prawda w źródłach małopolskich notuje się pod tym rokiem zdobycie nie Sochaczewa, jak podaje dobrze poinformowany Latopis Hipacki, ale Gostynina, jednak informacja ta nie budzi zaufania. Gostynin i Sochaczew były grodami sąsiednimi w tej samej mazowieckiej dzielnicy Bolesława II, łatwo z perspektywy małopolskiej można było pomylić oba ośrodki, zwłaszcza w powiązaniu ze wspomnieniami wyprawy ruskiej na Gostynin w 1283 r. Być może zresztą Sochaczew zastępował przejściowo Gostynin w roli ośrodka tej kasztelami, do zakończenia odbudowy grodu gostynińskiego. W 1286 r. napastnicy mogli łupić nie tylko Sochaczew, ale i najbliżej położone osady, w tym należące już do kasztelanii gostynińskiej wsie na lewym brzegu Bzury; byłyby to dodatkowe przyczyny pomyłki autora zapiski rocznikarskiej. […] Przeciwko komu została ta akcja wymierzona: czy przeciw Bolesławowi II, związanemu sojuszem z braćmi stryjecznymi od wielu już lat, czy przeciw jego wrogom, którzy mogli przejściowo opanować gród stołeczny dzielnicy płockiej? Obie możliwości pozostają w kręgu prawdopodobieństwa. […] Sprawę tę pomaga rozstrzygnąć przekaz roczników Długoszowych, zamieszczony pod r. 1286. Najpierw Długosz powtarza obszernie znaną nam informację małopolską o zdobyciu Gostynina (tj. Sochaczewa), a następnie zamieszcza nieznaną skądinąd informację, że w tymże roku Lithwani atque Rutheni, sub eiusdem anni spacio Maszoviam ingressi (sunt) et castrum Szochaczow conquirunt et castrum Ploczsko negligencius custoditum intercipiunt et exurunt trucidatis utriusque sexus hominibus, nonnullis vero in captivitatem abductis. Przekaz o Sochaczewie znajduje pokrycie w latopisie ruskim, nie ma w nim jednak informacji o zajęciu Płocka. Skąd Długosz przejął tę informację? Jest ona podobnie lakoniczna, jak wcześniejsze zapiski mazowieckie z 1283 r. Długosz mógł zatem przejąć i tę informację z zaginionego rocznika płockiego. Rozpatrzmy dokładniej tę sprawę, pomijając mylne interpretacje Długosza. Napastnicy znaleźli się pod Sochaczewem, działali zatem w porozumieniu z Konradem II czerskim, przez którego ziemie przeszli. Najpierw zdobyli gród sochaczewski, którego jednak nie spalili, następnie wyprawili się na gród płocki, niedbale strzeżony. Akcja widocznie była szybka, wyzyskiwała element zaskoczenia. Przejście przez Wisłę musiało dokonać się poza zasięgiem obserwacji grodów płockiego i wyszogrodzkiego, zapewne przeprawą lokalną gdzieś w rejonie Troszyna. Zagarniając gród płocki napastnicy zabijali w nim ludzi obojga płci, niewielu tylko uprowadzając w niewolę. Gród spalili. Czy idzie tu o gród właściwy, czy też może o umocnione podgrodzie, otoczone wałem? Bardziej prawdopodobne wydaje się drugie rozwiązanie, zwłaszcza jeśli napastnicy napotkali na podgrodziu poważniejszy opór. Nie ma w tej informacji Konrada II czerskiego, ale trudno wątpić, że to on przejął gród sochaczewski, nie dopuszczając do jego spalenia. Chyba również on przejął gród stołeczny płocki, próbując narzucić bratu konieczność ugody i podporządkowania się starszemu z Siemowitowiców. Bolesław II w tej sytuacji musiał odwołać się do pomocy sojusznika, tj. Władysława Łokietka, który sprowadził posiłki z Kujaw brzeskich i Łęczyckiego. Dopiero Łokietek zdołał odzyskać ten gród po 15 sierpnia (święto w katedrze płockiej), naturalnie dla Bolesława II. Zawarte w tej informacji powiązanie najazdu na Sochaczew z najazdem na Płock czyni zrozumiałymi działania Łokietka i obu Siemowitowiców, ale Długosz tego nie rozumiał i zanotował owe wiadomości rozdzielnie, bez wiązania z osobą Bolesława II płockiego. Przyjmując, że akcja rusko-litewska zdobyła Sochaczew w połowie 1286 r., na rządy w Płocku urzędników Konrada II przypadłoby najwyżej półtora miesiąca. W 1286 r. mielibyśmy zatem do czynienia nie tyle z najazdem rusko-litewskim na Mazowsze, ile z dalszym epizodem walk domowych na Mazowszu pomiędzy dwoma braćmi książęcego rodu, powiązanymi z przeciwstawnymi obozami.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Lato |
1031 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Szafrański W., Początki i rozwój grodu i ośrodka miejskiego do roku 1138, [w:] Dzieje Płocka, red. Gieysztor A., Płock 1973, s. 43.
Dosłowny zapis źródła:
Spiskujący przeciw królowi Mieszkowi II najstarszy syn Bolesława Chrobrego Bezprym wygnany na Ruś, wrócił stamtąd w czasie najazdu ruskiego na Polskę w lecie roku 1031 i zmusił Mieszka do ucieczki z kraju. Danuta Borawska przypuszcza, że ta wyprawa książąt, ruskich Jarosława i Mścisława została skierowana na Mazowsze pustosząc tę dzielnicę państwa Mieszka. Wydaje się prawdopodobne, że podczas tej napaści szczególnie ucierpiał główny ośrodek administracyjny dzielnicy, Płock. Zniszczeniu uległa zapewne wtedy zwłaszcza dawna, palatialna rezydencja Chrobrego, jako skupiający na sobie ataki wroga widomy znak aparatu administracji państwa. Badania archeologiczne wykazały, że właśnie w tym czsie przestaje istnieć kaplica pałacowa wewnątrz grodu, zniszczona niewątpliwie razem z siedzibą monarszą podczas wspomnianego najazdu. Zniszczenie rotundy grodowej w Płocku należałoby łączyć raczej z tego rodzaju ekspedycją, godzącą — w odwet za wyprawę Chrobrego na Kijów — w główne ośrodki administracyjne państwa, siedziby aparatu władzy, niszcząc je. Na podgrodziu bowiem płockim pozostała nietknięta druga rotunda, co wskazywałoby na to, że chrześcijańscy książęta ruscy nie mieli zamiaru niszczyć w ogóle kościoła polskiego ograniczając się do dewastacji samego ośrodka władzy w grodzie. Dlatego nie należałoby wiązać likwidacji rotundy grodowej połączonej w organiczną całość z pałacem królewskim z ruchami społecznymi tego czasu, z kilkakrotnie powtarzanym nawrotem do pogaństwa w latach 1022, 1025, 1031 czy 1034, ponieważ wtedy w żywiołowym przejawie nienawiści do chrześcijaństwa ucierpiałaby w pierwszym rzędzie raczej łatwiej dostępna rotunda na podgrodziu.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1097 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Szafrański W., Początki i rozwój grodu i ośrodka miejskiego do roku 1138, [w:] Dzieje Płocka, red. Gieysztor A., Płock 1973, s. 54.
Dosłowny zapis źródła:
Rządy wszechwładnego rządcy kraju, palatyna Sieciecha, sprowokowały wystąpienie opozycji możnowładców, którzy z klasztoru saskiego sprowadzili w roku 1093 syna Władysława Hermana, Zbigniewa, wymógłszy na monarsze uznanie praw pierworodnego, co prowadziło w konsekwencji do pożądanego przez obóz możnych podziału Polski między Zbigniewa i Krzywoustego. Wybuchła wojna domowa między synami książęcymi a księciem. Krzywousty i Zbigniew obiegli ojca w Płocku, a zawarłszy wreszcie z nim zgodę zostawili mu Mazowsze ze stołecznym Płockiem, sami podzieliwszy się resztą kraju. Był to rok 1097. Niebawem synowie Władysława Hermana wypędzili Sieciecha z kraju.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
1107 |
0 |
0 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Szafrański W., Początki i rozwój grodu i ośrodka miejskiego do roku 1138, [w:] Dzieje Płocka, red. Gieysztor A., Płock 1973, s. 54.
Dosłowny zapis źródła:
Zwycięski Bolesław ograniczył dzielnicę Zbigniewa do samego Mazowsza, które mu nadał jako lenno wszczynając z nim zresztą niebawem ponownie wojnę. Zbigniew, wygnany z Mazowsza w roku 1107, uzyskał ze strony króla niemieckiego Henryka V poparcie.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
|
0 |
1109 |
1127 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Szafrański W., Początki i rozwój grodu i ośrodka miejskiego do roku 1138, [w:] Dzieje Płocka, red. Gieysztor A., Płock 1973, s. 54.
Dosłowny zapis źródła:
W roku 1109, a może dopiero w latach 1126 lub 1127, nastąpiła napaść na Płock Pomorzan, którzy zbezcześcili grobowce rodziców Bolesława Krzywoustego rozbiwszy czaszki książęce i rozrzuciwszy ich kości na drodze, jak to z niezwykłą ekspresją opisuje Ebbon.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
| Zniszczenia wojenne |
|
|
Zima |
1261 |
1261 |
1262 |
|
|
|
0 |
0 |
0 |
Mazowieckie |
Rozwiń
|
Nazwa źródła:
opracowanie
Adres bibliograficzny:
Żebrowski T., Stolica książąt mazowieckich i płockich w latach 1138-1495, [w:] Dzieje Płocka, red. Gieysztor A., Płock 1973, s. 60.
Dosłowny zapis źródła:
Na jego [Siemowita I] rządach zamyka się pierwszy okres świetności Płocka, jako jednej ze stolic państwa polskiego i stolicy Mazowsza. Zakończył się on spaleniem i spustoszeniem grodu, miasta i okolicy w czasie najazdu króla Litwy Mendoga. Według dobrze poinformowanego przekazu Kroniki Wielkopolskiej zimą 1261/1262 Litwini i Prusowie napadli na Mazowsze w odwet za udział Siemowita w wyprawie na Litwę dokonanej z Krzyżakami. Miasto i gród [Płock] wobec przewagi nieprzyjaciela zostało opuszczone przez mieszkańców i załogę.
Oryginalny zapis daty:
Naziwsko i imię zbierającego:
Pietras Tomasz
Postać digitalna:
|
